آرشیو چهارشنبه ۲۹ مهر ۱۳۹۴، شماره ۳۳۷۳
جامعه
۱۳
نگاه 1

بی اخلاقی های رسانه ای شده: یک پرسش و سه پاسخ

دکتر هادی خانیکی (استاد ارتباطات)

شاید قدیمی ترین و در عین حال واقعی ترین تعبیری که درباره نسبت میان رسانه با آسیب های اجتماعی، فرهنگی، اخلاقی، سیاسی و اقتصادی وجود دارد این باشد که «رسانه ها نه سرچشمه دردند و نه آغازگر درمان»، رسانه ها بازتابنده وقایع تلخ و شیرینی هستند که بنا بر ظرفیت ها و توانایی های ویژه خود آن وقایع را بزرگ و کوچک می کنند. رسانه ها از هر نوعی که باشند حاوی نوعی فناوری و مهارت هستند در بزرگ یا کوچک کردن واقعه ای که در جامعه به وجود آمده. به وضوح دیده می شود و در این روزهای اخیر بیشتر به چشم آمده است که وقایع و رخدادهایی که گاه ابعادی ملی و حتی بین المللی دارد به گونه ای رسانه ای شده اند که از معیارها و موازین اخلاقی بسیار دور بوده اند. این بی اخلاقی های رسانه ای شده، متاسفانه بعضا رسانه ها را نیز، از رسانه ملی گرفته تا مطبوعات و شبکه های مجازی و حتی تریبون های رسمی و مکان های وعظ و خطابه، در بر گرفته است.

آنچه می تواند محور اصلی باشد این است که نقض حریم ها و حرمت های اخلاقی ابتدا از کجا آغاز می شود؟ 1- آیا نخستین گناهکار آن است که به خود اجازه می دهد حرمت و حقوق نه تنها شهروندان بلکه حدود و حریم نهادهای رسمی و شخصیت های مسوول را زیر پا نهد 2- آیا گناه رسانه ای است که آن را می نگارد یا می نویسد. البته گسترش دامنه و تاثیر رسانه ها در جامعه نشان داده است که پاسخ سومی هم می توان برای این پرسش یافت. گناه شکستن حریم های اخلاقی و رواج دشنام و توهین، هم بر دوش افراد و نهادهایی است که اینگونه گفتارها و رفتارها را تولید می کنند و هم بر عهده رسانه هایی است که خود را مسلح به ادبیات نفرت، دروغ و دشمنی می سازند. اینجاست که رسانه اگرچه «واسطه» است، واسطه تولید، توزیع و دریافت روایت های بی اخلاقی می شوند.