چهل روزازفاجعه غم باروحیرت انگیزسرزمین منا که هزاران نفرازضیوف الرحمن درسرزمین امن الهی مظلومانه به خاک وخون غلطیدند سپری شد لیکن گذشت زمان نتوانست غم جانکاه این ثلمه را ازدل وجان جهان اسلام بزداید. ابعاد غیرقابل باوراین فاجعه چه درمقام وقوع و چه در مدیریت امداد رسانی به آسیب دیدگان به حدی است که خبرگزاری فرانسه ازآن به عنوان مرگبارترین فاجعه حج درتاریخ نام برده است. علت وقوع این فاجعه – به میزانی که تا کنون مشخص شده - بی تدبیری، سهل انگاری وبی کفایتی دولت عربستان سعودی و هم چنین عدم آمادگی آنان برای مدیریت پس ازحادثه بوده است. اگرچه با تلاش سیاسی حاکمان سعودی وبه مدد استفاده ازابزارهای سه گانه