آرشیو دوشنبه ۲۸ دی ۱۳۹۴، شماره ۳۴۴۳
صفحه آخر
۱۶
زیر ذره بین

اجرایی شدن برجام، پیروزی جامعه مدنی است

دکتر بیژن عبدالکریمی

سرنوشت جامعه مدنی را نمی توان به توافق پیوند زد اما می توان گفت رسیدن به توافق بر جامعه مدنی موثر بوده و می تواند بر منافع و موفقیت آن تاثیرگذار باشد. جامعه مدنی برخلاف برخی نهادها که بازتاب دهنده خواست قدرت هستند یعنی کانون های بزرگ اقتصادی و سیاسی، بازتاب دهنده خواست مردم است. نهادهای مدنی از آنجا که دست شان از رانت کوتاه است و خارج از ساختار قرار دارند، تا حدود زیادی خواست های مردم را نمایندگی می کنند. منافع ملی ما نیز در گرو این توافق و اجرایی شدن برجام است. در واقع این اتفاق برای نیروهایی که از این توافق آسیب می بینند و منافع آنها در حفظ شرایط بحرانی در کشور است یک شکست و برای جامعه مدنی یک پیروزی به شمار می آید. بنابراین با به نتیجه رسیدن این توافق، بخش وسیعی از مردم و به تبع آن نهادهای مدنی حمایت کننده و نماینده های مطالبات مردم نیز روحیه مثبت پیدا خواهند کرد. نکته این است که جامعه مدنی در جامعه ما دارای نقطه ضعف اساسی است. جامعه مدنی باید بر نیروها و قدرت طبقاتی استوار باشد. در جامعه ما چون نیروهای طبقاتی به درستی شکل نگرفته جامعه مدنی به معنای حقیقی کلمه وجود ندارد. اگر ما جامعه مدنی حقیقی داشتیم نباید شکست یا پیروزی در یک عرصه، بر سرنوشت عمومی یک جامعه اثر می گذاشت. به طور مثال در غرب که سندیکاها وجود دارند با شکست در انتخابات سندیکا از بین نمی رود اما در ایران از آنجا که سندیکا و طبقه متوسطی که حزبی داشته و بتواند جامعه را نمایندگی کند وجود ندارد، فضا تا حد زیادی احساسی و عاطفی بوده و لاجرم اجرایی شدن برجام نیز در این فضا تاثیرگذار است.