آرشیو پنجشنبه ۲۹ بهمن ۱۳۹۴، شماره ۳۴۶۹
اقتصاد
۴

تعیین نرخ سود از طریق ترغیب اخلاقی

دکتر کامران ندری (کارشناس اقتصادی)

اگرچه درخصوص تعیین نرخ سود بانکی بحث کاهش نرخ تورم مطرح می شود اما باید تاکید کرد که نرخ سود سپرده ها و تسهیلات از مجموع نرخ سود به اضافه نرخ تورم انتظاری به دست می آید. نرخ تورم مورد انتظار آن چیزی است که مردم انتظار دارند اتفاق بیفتد. نرخ تورمی که امروز مبنای بسیاری از تحلیل ها قرار دارد نرخ تورمی است که اتفاق افتاده که این نرخ هیچ تاثیری در تعیین نرخ سود بانکی ندارد. هرچند نرخ تورم مورد انتظار مردم ممکن است اتفاق بیفتد یا اصلااتفاق نیفتد اما این انتظار ملاک محاسبه نرخ سود بانکی است. نکته دوم در مورد نرخ سود است که جزیی از محاسبات نرخ سود بانکی محسوب می شود. نرخ سود واقعی در واقع بستگی به عرضه و تقاضای نقدینگی در کشور دارد لذا وقتی عرضه را محدود می کنیم نرخ سود واقعی نیز افزایش می یابد. صرف نظر از اجزای تشکیل دهنده نرخ سود بانکی، ابزاری که مسوولان پولی کشور برای کاهش نرخ سود در نظر گرفتند نیز جای بحث دارد. یکی از ابزارهایی که برای کاهش نرخ سود در دنیا مورد استفاده قرار می گیرد Moral Suasion یا ترغیب اخلاقی است. روشی که امروز مسوولان پولی کشور برای کاهش نرخ سود برگزیدند. در این روش مسوولان پولی، مدیران بانک ها را برای کاهش نرخ سود ترغیب می کنند. اما دنیا به این نتیجه رسیده که این روش کارآمد و موثری برای پایین آوردن نرخ سود نیست. وقتی در بازار با مشکل مازاد تقاضا برای نقدینگی مواجه هستیم با وجود اینکه به صورت اخلاقی بانک ها کاهش نرخ را پذیرفته اند وقتی در اضطرار قرار می گیرند پیشنهادات پشت پرده ای را به سپرده گذاران مبالغ درشت می دهند تا منابع آنها از بانک خارج نشود.