آرشیو سه‌شنبه ۸ تیر ۱۳۹۵، شماره ۶۲۴۸
جهان
۲۰
نگاه

انزوای منطقه ای <آنکارا> عامل نزدیکی به <تل آویو>

رضا دهقانی (کارشناس مسائل ترکیه)

روابط ترکیه و رژیم صهیونیستی هرچند پس از 6 سال به طور رسمی از روز یکشنبه از سرگرفته شد، اما واقعیت آن است که این روابط در این مدت نه تنها کاملا قطع نشده بود، حتی مبادلات اقتصادی آنها 19 درصد هم رشد داشت و صادرات ترکیه به سرزمین های اشغالی به 2 میلیارد و 920 میلیون دلار رسیده بود، آنچه در این 6 سال در روابط آنکارا – تل آویو تغییر کرده و به تعبیری به سردی گراییده بود، روابط در بخش سیاسی و نظامی و طرح های گازی بود. رجب طیب اردوغان سال 2010 زمانی که حادثه کشتی ماوی مرمره اتفاق افتاد، در قامت یک نجات بخش ظاهر شد و با کارت فلسطینی ها بازی کرد تا دولت آنکارا را حامی مستضعفان نشان دهد. این مساله باعث شد، حماس به ترکیه نزدیک تر شود. اما پس از حوادث سوریه، حزب عدالت و توسعه ترکیه رویه خود را تغییر داد و در حالی که رویای خلق دولت نوعثمانی و رهبری جهان اسلام را در سر می پروراند، کاملا عملگرا برخورد کرد. در مساله فلسطین برسر مناطق حائل و در سوریه هم به خاطر حمایت امریکا از کردها با واشنگتن دچار مشکل شد. از سوی دیگر، روابط این کشور با روسیه نیز به خاطر سرنگونی جنگنده روسی توسط نیروی هوایی ترکیه به سردی گرایید. روابط ترکیه با ایران، سوریه و عراق نیز همواره در نوسان بود به طوری که در مجموع دولت آنکارا یک انزوای منطقه ای را تجربه کرد و همین مساله باعث شد، سنت بازگشت به رژیم صهیونیستی را برگزیند. ترکیه برای عادی سازی روابط با اسرائیل 3 شرط گذاشته بود که به نظر می رسد رژیم صهیونیستی با دو شرط نخست یعنی عذرخواهی صهیونیست ها و پرداخت غرامت به خانواده افراد کشته شده موافقت کرده است. اما شرط سوم یعنی رفع محاصره غزه هنوز اجرایی نشده و سران تل آویو تنها به بازگشایی بندر اشدود برای ارسال کمک های غذایی و دارویی بسنده کرده اند. همچنین رژیم صهیونیستی از ترکیه خواسته بود به موجب این توافق دفتر سیاسی حماس در استانبول بسته شود. اردوغان همچنین درصدد خواهد بود با بازسازی غزه افکار عمومی جهان را به نفع خود هدایت کند اما با عملکردی که حزبش در چند سال اخیر داشته معلوم نیست تا چه حد در جلب افکار عمومی موثر باشد.