هاشمی رفسنجانی در تاریخ معاصر ما تنها یک نام نبود و نیست. او را باید نوعی ساختار متحد دانست که بخش مهمی از آرزوها، انتظار ها، نیروها و ایده های جامعه و مردم ما برای شکل دادن فرهنگ و جامعه ای جدید بود. هاشمی رفسنجانی در کلیت جامعه معاصر ما یکی از نمادها یا نشانه هایی بود و هست که مردم ما برای رسیدن به جامعه جدید که گاه آن را جامعه معاصر، گاه تجدد یا حتی مدرن می نامیم ظهور کرد.

کتاب شناخته شده و مردم پسند «امیرکبیر؛ قهرمان مبارزه با استعمار» کتابی است که به نوعی هاشمی رفسنجانی از طریق آن تلاش کرد ایده جامعه جدید یا اصلاحات را که «صدراعظم اصلاحات ایران» در دهه نخست قرن سیزدهم هجری شروع کرده بود به دوره امروز ما گره بزند و خود را به طور نمادین پلی میان اصلاحات میرزاتقی خان با شرایط امروز ما بشناساند.