«مجالم ندادند و الا خیال کنسطیطوسیون داشتم. مانع بزرگم روس های تو بودند. انگلیس کمال همراهی را در باطن وعده می داد. منتظر موقع بودم.» این، یکی از نقل قول های مهمی است که از میرزا تقی خان، در مورد اصلاحات مد نظرش، شده است. گفته ای است که میرزا یعقوب خان، پدر میرزا ملکم خان و مترجم سفارت روسیه در زمان امیر، در رساله کوچکی خطاب به ناصرالدین شاه با عنوان «عریضه محرمانه»1 آورده است. این نقل قول، یکی از مهم ترین بنیادهای اندیشه میرزا را در مورد مساله حکومت بیان می کند. درباره این جمله مهم، دو تفسیر هم راستا و متفاوت ارائه شده است: یکی از فریدون آدمیت در «امیرکبیر و ایران» است و دیگری از جواد طباطبایی در «مکتب تبریز».