آرشیو چهارشنبه ۱۵‌شهریور ۱۳۹۶، شماره ۶۵۸۸
صفحه آخر
۲۴
عکس نوشت

به بهانه رونمایی از کتاب فهرست نسخه های خطی فارسی پاکستان

نفوذ انکارناپذیر <زبان فارسی> در شبه قاره

اکبر ایرانی (مدیرعامل مرکز پژوهشی میراث مکتوب)

حدود 20 سال پیش (سال 1997) روانشاد احمد منزوی، «فهرست مشترک نسخه های خطی فارسی پاکستان» را که در مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان در اسلام آباد و همچنین کتابخانه های مهمی چون گنج بخش نگهداری می شد در 14 جلد منتشر کرد. پس از این، جناب عارف نوشاهی، نسخ فارسی دیگری را که بالغ بر 8 هزار نسخه می شد و در کتابخانه های عمومی و خصوصی، مدارس، مساجد، خانواده ها و مجموعه داران شهرهای دیگر پاکستان نگهداری می شد و دسترسی به آن دشوار است را فهرست کرد که رونمایی خواهد شد. به این ترتیب بعد از مرحوم منزوی، تنها دلسوز نسخه های خطی فارسی در پاکستان، نوشاهی است که آستین همت را بالا زد و مردانه نسبت به معرفی آنها همت گمارد که 4 جلد (3 جلد نسخه ها و 1 جلد نمایه) دربرمی گیرد و راهگشای پژوهشگران خواهد بود.

این مجموعه، تاریخ فرهنگ ما را در شبه قاره (هند، پاکستان و بنگلادش) نشان می دهد که از قرن چهارم و پنجم و نمونه هایی چون «کشف المحجوب» جلابی هجویری و بعدتر بیدل دهلوی نفوذ گسترده ای داشته است. این مساله زمانی ارزش افزون می یابد که بدانیم گورکانیان هند، فارسی را زبان رسمی خود اعلام کردند و تمام مکاتبات خود را به آن مرقوم می کردند. از جانب این نسخه ها می توان به گستره گسترده زبان فارسی در دایره ایران فرهنگی پی برد که لغات و گویش های متنوعی در شبه قاره و بویژه در پاکستان -حتی در اشعار شاعران هندی پارسی گوی - داشته است. همچنین فراموش نکنیم که در این میان، چاپخانه و انتشارات «نولکشور» نقش انکارناپذیری در گسترش زبان فارسی طی قرون نوزدهم و بیستم در هند داشته است.

آیین رونمایی از کتاب فهرست نسخه های خطی فارسی پاکستان، باحضور مصطفی درایتی، سید عبدالرضا موسوی طبری و عارف نوشاهی (مولف اثر)، امروز ساعت 16:30 در مرکز پژوهشی میراث مکتوب واقع در خیابان انقلاب، بین خیابان ابوریحان و دانشگاه، ساختمان فروردین، شماره 1182، طبقه دوم برگزار می شود.