آرشیو سه‌شنبه ۲۱ آذر ۱۳۹۶، شماره ۳۹۷۳
صفحه آخر
۱۶
کرگدن نامه

واژه ای چند؟

سید علی میرفتاح

از آنجایی که معمولا داروها تلخند، داروسازها از سقمونیا استفاده می کنند و لایه ای از شهد و شکر را دورتادور آن می پیچند. پند و نصیحت هم از جنس دارو هستند و معمولا به کام ملت تلخ می نشینند. درست است که گفته اند از جان دوست تر دارند، «جوانان سعادتمند پند پیر دانا را»، اما واقعیت این است که اغلب مردم، اعم از پیر و جوان، پند را تحمل نمی کنند. تلخ تر از پند، انتقاد است. باور نکنید که مردم خود را انتقادپذیر معرفی می کنند و برای حفظ ظاهر آغوش خود را بر نقد باز می کنند. دروغ نمی گویند، فیلم هم بازی نمی کنند. البته عده ای حتما دروغ می گویند و فیلم بازی می کنند، اما حتی آنها که صادقانه به استقبال نقد می روند، آنها هم تحمل تلخی نقد را ندارند. تلخی نقد از جنس ته خیار نیست که برای حفظ ظاهر بشود تحملش کرد و لبخند زد، بلکه عین هندوانه ابوجهل است و تا بیخ جان نفوذ می کند و آتش می زند. برای همین است که هوشیاران و زیرکان نقد را در سقمو نیای شکرآلود می پیچند. کاری که سعدی می کرد این بود که حرفش را به شهد عبارت برمی آمیخت و به پرویزن معرفت می بیخت... طنزپردازان هم به یک اعتبار اخلاف سعدی اند و اگر موفق شوند قصدشان این است که تندی ها و تیزی های نقد را با شوخی و لطیفه ساب بزنند و تا آنجا که مقدور است تلخی نقد را شیرین کنند. به این طنز هوشمندانه بلکه زیرکانه توجه کنید- امروز در فضای تلگرام دیدم: «صفحه چهارم از پیوست شماره 4 لایحه بودجه 97، ردیف واژه گزینی در زبان فارسی فرهنگستان: سال بعد باید 275 واژه جدید ساخته شود با قیمت واحد هر واژه 12 میلیون و 382 هزار تومان.» رندی که برای فرهنگستانی ها این مضمون را کوک کرده به نظرم نقد ارزشمندی را بیان کرده که اگر به گوش قبول شنیده شود، می تواند منشا اثر خیر شود و فرهنگستان را نسبت به گذشته و آینده اش وقوف می دهد. اعضای فرهنگستان همه از زعما و فرهیختگان درجه یکند. اغلب شان شان و مقامی دارند که کسی پروا نمی کند که به ایشان انتقاد کند. مگر می شود به چهره های ماندگار ایراد گرفت و مسائل فرهنگستان را تذکر داد؟ اما به زبان لین طنز می شود گفت که این معادل ها 12 میلیون و 382 هزار تومان نمی ارزد.