آرشیو دوشنبه ۲ بهمن ۱۳۹۶، شماره ۴۰۰۸
سیاست نامه
۱۴

کتابخانه

سیر در برهه ای از تاریخ

علی مطهری، فرزند اندیشمند بزرگ شهید آیت الله مرتضی مطهری، استاد دانشگاه، سیاستمدار، نایب رییس دوم دهمین دوره مجلس شورای اسلامی، نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس در دوره هشتم، نهم و دهم مجلس شورای اسلامی است. کتاب حاضر مشتمل بر برخی نطق ها و مصاحبه های او در طول نمایندگی دوره های هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی است. مطهری در مقدمه اثر خود آورده است «نظر به اینکه احساس کردم جهت گیری اکثر آنها مسائل ملی و در ارتباط با اصول و مبانی و آرمان های انقلاب اسلامی است و انتشار این مطالب می تواند مفید واقع شود، به چاپ و انتشار آن اقدام شد: ضمن اینکه چون این نطق ها و نامه ها و مصاحبه ها به ترتیب تاریخ قرار گرفته اند، این کتاب می تواند سیری در حوادث اجتماعی و سیاسی سال های 1387 تا 1394 ایران نیز باشد: علاوه بر اینکه موجب ثبت برخی وقایع اجتماعی و سیاسی جمهوری اسلامی در تاریخ نیز می شود.» علی مطهری، در برهه ای از مجلس هشتم به دلیل کثرت اشتباه های محمود احمدی نژاد (در آبان ماه سال 90) درصدد برآمد تا از وی سوال کند. بر همین مبنا طرح سوال از رییس جمهور کلید خورد اگرچه این سوال به دلایلی صورت نگرفت اما وی در شرح ماوقع آورده است: «خراب کردن آقای احمدی نژاد به وسیله یک سوال، به واسطه خدمات زیادی که ایشان داشته یک تصور جاهلانه است، گرچه این خدمات زیاد همراه با خطاهای زیاد بوده است. مرحوم جلال آل احمد کتابی دارد به نام «خدمت و خیانت روشنفکران». جسارت نمی کنم و کلمه خیانت را به کار نمی برم، اما به جا است کتابی با عنوان «خدمت ها و خطاهای احمدی نژاد» نوشته شود و چه بهتر که این کتاب توسط افرادی نوشته شود که افراط کردند و کتاب «احمدی نژاد، معجزه هزاره سوم» را نوشتند.»

خط مشی گذاری عمومی

مجموعه «اقتصاد سیاسی و خط مشی گذاری عمومی»، درس گفتارهایی است که به صورت مقالات مستقل از یکدیگر آماده انتشار شده اند و در عین استقلال از نوعی پیوستگی و ارتباط درونی برخوردارند. برخی از مقاله ها مقدمه ای منطقی برای مقاله های دیگر هستند و از طرف دیگر برخی مباحث که در یک مقاله بدون توضیح و استدلال آورده شده اند در مقاله دیگری موجه شده و تفصیل و توضیح می یابند. هدف این مجموعه، برداشتن گامی مقدماتی برای درک عمیق تر مجموعه خط مشی هایی است که در سال های پس از انقلاب اسلامی 1357، در ایران به اجرا درآمده اند. سه مقاله نخست، رنگ و بوی نظری دارند و کم و بیش عام و کلی به طرح مطلب می پردازند. اما سه مقاله بعدی می کوشند تا چارچوب طرح شده در مباحث نظری را در مورد خاص ایران به کار گرفته و داده های موجود را در قالب آنها تنظیم کرده و درک روشنی از آنها ارایه دهند. آنچه درباره این مجموعه می توان گفت آن است که بیشتر از آنکه پاسخی به پرسش ها دهد، پرسش های تازه تری در ذهن ایجاد می کند. رویکرد اقتصاد سیاسی، تلاشی است برای دستیابی به نگاهی تا حد امکان همه جانبه در تبیین و توضیح خط مشی گذاری عمومی در یک کشور. این رویکرد می کوشد تا با درنظرگرفتن سه دسته از متغیرها (ساختار و کارکردهای حکومت، نیروهای اجتماعی و نظام و فناوری اقتصادی) چرایی و چگونگی شکل گیری، اجرا و ارزیابی خط مشی های عمومی را توضیح دهد.

شعر و اقتصاد

«شعر تر و سیم و زر» در نخستین گام به کنه ادبیات فارسی رفته و با مداقه در اشعار مولانا و حافظ تلاش کرده است مخاطبان خود را به این نتیجه برساند که در سروده های عارفانه و عاشقانه این دو شاعر بزرگ می توان استعاره های اقتصادی را به وفور یافت و از گنج آن برداشت کرد. این مقصود در میان آثار نویسندگان دیگر ادبیات فارسی - خواه متقدم یا متاخر- نیز دور از دسترس نیست.

در بخش دوم اما به غرب و ادبیات انگلیسی در مفهوم کلی آن پرداخته است. یعنی ادبیات به زبان انگلیسی چنان که کنث کک را از امریکا، سی. اچ. سیسن که زندگی حرفه ای و شاعری اش را در این دو کشور گذراند و می تواند ادبیات غرب را به صورت کلی نمایندگی کند، انتخاب کرده است. روشن است که رویکرد به ادبیات فارسی با نگاهی کلاسیک و سنتی همراه بوده است و در بخش دوم نویسندگان معاصر دستمایه پژوهش بوده اند. این رهیافت نیز دلالت بر جامعیت روش تحقیق و نقد این جستار در متون مختلف دارد. «شعر تر و سیم و زر» نوشته علی رضا جعفری و مهدی شفیعیان اخیرا توسط انتشارات ققنوس منتشر و روانه بازار کتاب شده است.