آرشیو پنجشنبه ۲ اسفند ۱۳۹۷، شماره ۷۰۰۴
ایران جمعه: زندگی و فرهنگ
۱۰
دیباچه

چرا به انسان شناسی نیاز داریم؟

مریم (میترا) فردوسی (پژوهشگر مطالعات فرهنگی)

جهان امروز ما، بیش از هر رشته انسانی دیگری، به رهایی بخشی از جنس انسان شناسی احتیاج دارد. به محققی که بیاید وسط خانه و زندگی مان و بعد بگوید که مثلا چهره فلان پدیده این است و این مردمان جهان زیستشان این است و فلان آیین چنین مختصاتی دارد. ما نیاز داریم که اقتدار محققان برج عاج نشین شکسته شود تا فرهنگ، تاریخ و موجودیت امروزمان بدرستی فهم شود. در روزهایی که کمترین نقاط متصل شدن به یک هویت را تجربه می کنیم و گنگ خواب دیده و فرهنگ و جامعه را در ناخوش احوالی می بینیم، انسان شناسی دستی نجات بخش است چراکه ترجمان وضعیت از نمایی بسیار نزدیک است. او با شنیده ها و یافته های عمومی کاری ندارد، او خود چشم و گوش و فهم واقعیت ها است.

از این رو باید ادعا کنیم که با تاسیس این رشته، فرهنگ، راویان امین خود را یافته است. انسان شناسی در مقابل رویکردهای نظری آسیب شناسانه که جامعه را هزار پاره می کنند و روی میز تشریح می نشانند، با اتخاذ راهبرد مفاهمه مشارکتی، سعی در حفظ انسجام میدان می کند و در این راه خود یکی از دیگری های مورد تحقیق می شود. بیرون نمی ایستد بلکه با شکستن آیین تبختر میراث جامعه شناسی کلاسیک، درست در وسط میدان دست به کار پژوهش و تحقیق است. جامعه به انسان شناسی و بیش از آن به رویکرد متهورانه آن در مواجهه با جامعه و پدیده های فرهنگی احتیاج دارد تا بتواند روایتی واقعی از خود به دست دهد و خود را در آیینه این روایت ها، خوانش کند، بفهمد و در نهایت تثبیت شود یا تغییر کند.

در این شماره که در دست شماست تلاش کردیم تا حدی ابعاد انسان شناسی را به عنوان رشته ای انسانی که باید بیشتر دیده و به آن توجه شود، واکاوی کنیم. از این رو مصاحبه ای با دکتر اصغر ایزدی جیران از انسان شناسان جوان و بسیار پرکار را می خوانید و دو یادداشت تحلیلی یکی از مرتضی کریمی، دانشجوی دکترای انسان شناسی و مدرس دانشگاه و دیگری از جبار رحمانی انسان شناس فرهنگی و عضو هیات علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.