تحزب در ایران گرچه همواره با موانع متعددی همراه بوده است، اما بازخوانی کنش های حزبی در تاریخ معاصر فصل مهمی از جریان شناسی سیاسی و فکری را پیش روی ما باز می کند؛ به خصوص وقتی علل ناکامی تحزب در ایران را بررسی می کنیم، درمی یابیم که افزون بر موانع حزب گرایی، توسعه سیاسی به معنای عام در طول تاریخ معاصر ایران با چالش های بسیاری همراه بوده است که گاه این چالش ها برخاسته از مشی غیرحزبی احزاب و سوق آنها به انقلابی گری شکل گرفته و گاه ناشی از اعمال نظر مسئولان وقت بوده است. شاید بتوان گفت که تحزب به معنای امروزی اش از اوایل قرن 14 شمسی ایجاد شد؛ دورانی که نیروهای چپ گرا تحت تاثیر اندیشه های اتحاد جماهیر