آرشیو شنبه ۱۶‌شهریور ۱۳۹۸، شماره ۳۵۱۹
صفحه اول
۱
سرمقاله

گفت و گو با مردم در مسیر انتخابات

دکتر احمد شیرزاد (استاد دانشگاه)

نیمه دوم سال، ماه های منتهی به انتخابات مجلس یازدهم است؛ اما فضای متفاوتی از ادوار گذشته، در کشور وجود دارد. جریان اصلاحات در بیش از یک سال گذشته، فشارهای سنگینی را تحمل کرده است. اصولگرایان، با نوعی فرصت طلبی با مسائل کشور برخورد کرده و مشکلاتی را که دولت روحانی با آن رو به روست و خودشان بهتر می دانند بخش عمده ای از آنها به چه دلیل ایجاد شده، بزرگ نمایی کرده و در عین حال اصلاح طلبان را نیز در این مسئله دخیل می دانند. حملات رسانه های فارسی زبان خارج از کشور، نظام جمهوری اسلامی ایران را هدف قرار داده؛ اما جهت اصلی حملات به سوی اصلاح طلبان است تا امکان اثرگذاری از این جریان سیاسی گرفته شود و در مقاطع سیاسی پیش رو، امکان گفت وگو با مردم و لایه های مختلف اجتماعی سلب شود. وقتی در فضای انتخاباتی از شور و هیجان سیاسی خبری نباشد و درصد شرکت کنندگان کاهش یابد، امکان مانور برای کسانی که می خواهند با استفاده از روش های غیرانتخاباتی در کشور عمل کنند، بیشتر خواهد شد که این مسئله خطرناک و خطرساز است. با مرور نتایج انتخابات ریاست جمهوری سال های 76، 92 و انتخابات مجلس 94 و ریاست جمهوری و شوراهای 96 این نتیجه حاصل می شود که وقتی جامعه با حساسیت بالایی در عرصه انتخاباتی حاضر شود، به ثمر نشستن اراده و خواست مردم کتمان نکردنی است؛ بنابراین اگر در این دوره هم جامعه بخواهد با دقت وارد صحنه شود، امکان مانور برای کسانی که به روش های غیرسیاسی و دموکراتیک می اندیشند، کمتر خواهد شد و نتیجه انتخابات نتیجه ای است که منافع جامعه، با وجود انتقاداتی که به قانون و فرایند برگزاری انتخابات وجود دارد، بیشتر تامین می شود. مخالفان داخلی و خارجی فراموش کرده اند که تضعیف گفتمان  اصلاحات - فارغ از عملکرد اصلاح طلبان- در بدنه جامعه، به این معنا نیست که اصولگرایان محبوبیت بیشتری کسب می کنند. اصولگرایان در دو دوره قبلی انتخابات ریاست جمهوری هرچه در بین چهره های موجود گشتند، نتوانستند به چهره ای که کاریزمای انتخاباتی و محبوبیت داشته باشد، برسند. تصور بخشی از این جریان این است که در انتخابات مجلس، توفیق جریان آنها محتمل است. به دلیل اینکه کاندیداهای غیر اصولگرا با محدودیت در بررسی صلاحیت ها و سخن گفتن با مردم مواجه هستند، کاندیداهای اصولگرا تصور می کنند با گرفتن ژست طرفداری از مردم و سر دادن شعارهای عامه پسند اقتصادی به نتیجه می رسند که سخن گفتن از توزیع پول و درآمد عمومی از جمله این شعارهاست. این باور اصولگرایان فرصتی است که بتوان ناظران انتخابات را قانع کرد که امکان حضور همه سلایق و کاندیداهای اصلی اصلاح طلبان را فراهم کنند. در فضای جامعه، بخش هایی از مردم از نظر اقتصادی با تنگناهای جدی مواجه هستند و همین امر باعث نارضایتی آنان شده است. 

افرادی که با شعارهای معیشتی و حمله به دولت به صحنه بیایند، تصور موفقیت دارند؛ اما صداقت سیاسی حکم می کند نامزدهای مستقل و اصلاح طلبان منافع ملی را در نظر گرفته و از شعارهای فریبنده دوری کنند. مشکلات و تنگناهای زیادی در مسیر اصلاح طلبان وجود دارد، تلاش این جناح این است که بتواند از طریق ساختار حزبی در انتخابات نقش ایفا کند و در واقع راهی غیر از این ندارد. پایبندی به ضوابط دموکراتیک، جزء اصولی است که اصلاح طلبان همواره مدنظر داشته و دارند. ما در عین اینکه اذعان داریم در مسیر دموکراسی از بسیاری از جوامع اطراف کشورمان پیشرفته تر هستیم و فضای سیاسی پیشرفته تری داریم، از جوامع پیشرفته عقب تر هستیم. اعتقاد ما بر این است که اگر مسیر انتخابات از شفافیت برخوردار باشد و با تکیه بر تحزب پیش رود، انتخاباتی سالم خواهیم داشت. در دوره های گذشته گروهی که شور و حال به فضای انتخاباتی می دادند، اصلاح طلبان بودند. آنها همیشه موتور محرکه جامعه برای شرکت در انتخابات بوده اند؛ اما در این دوره از انتخابات، این جریان برای ارتباط گیری با لایه های اجتماعی، کار دشواری در پیش دارد. دانشگاه یکی از مکان های اصلی است که برگزاری جلسات و مناظرات مختلف در آن به فضای انتخاباتی شوروحال خاصی می دهد و امیدواریم مدیریت دانشگاه ها همراهی لازم را برای برگزاری مناظرات با حضور سلیقه های مختلف داشته باشند و در برخورد با برگزاری جلسات و سخنرانی ها، بازتر عمل کنند تا در مقطع باقی مانده شاهد فضای انتخاباتی پربار و فعالی باشیم. من به فضای سیاسی پیش روی انتخابات بدبین نیستم؛ چراکه هنوز حساسیت و نگرانی بین مردم وجود دارد و نتیجه انتخابات و اینکه در آینده چه اتفاقاتی خواهد افتاد، برای آنها اهمیت بالایی دارد؛ به شرط آنکه دست کم حامیان تفکر اصلاح طلبی، مسائل را صادقانه با مردم در میان گذشته و کاستی در عملکرد برخی افراد یا نمایندگان وابسته به خود را نیز مورد نقد قرار داده و برای رفع آن، راهکار اجرائی ارائه دهند.