کنترل دیابت و حفظ قند خون در محدوده ایده آل در طولانی مدت مشکل است. تنها راه رسیدن به این هدف همکاری و فعالیت همه جانبه پزشکان متخصص دیابت، پرستاران آموزش دیده در زمینه دیابت و از اینها مهم تر، بیمار و اطرافیان وی است. حتی همکاری پزشکانی با تخصص های دیگر مثل متخصصان کلیه، چشم، تغذیه، اعصاب و... نیز برای کنترل این بیماری طولانی و جلوگیری از پیشرفت آن لازم است. تقریبا همه دیابت شناسان معتقدند که نقش خود بیمار و اطرافیانش از همه مهم تر است. همکاری صحیح بیمار نیازمند شرایط خاصی است که شناخت صحیح او از بیماری دیابت و دانستن علل افزایش و کاهش قند خون از مهم ترین آنهاست.

چند راه برای موثر کردن نقش بیماران در کنترل بهتر دیابت به این شرح است:

 آموزش مداوم بیماران: یکی از راه های همکاری صحیح بیماران در مسیر درمان دیابت، آگاهی هر چه بیشتر آنان از بیماری دیابت و عوارض آن و راه های مبارزه با آنهاست. وظیفه تیم پزشکی این است که در هر ویزیت این آموزش ها را انجام دهند و با روش های دیگر آموزشی شامل نوشتار، فیلم، تصویر و.. مرتب این آموزش ها را تکرار کنند.

استفاده از دستگاه های کنترل قند خون: یکی از بهترین راه های که موجب آگاهی بیماران از شرایط سلامتی آنان است، اندازه گیری مرتب قند خون در منزل و محل کارشان است. با استفاده از یک دستگاه خوب و دقیق می توان با اطمینان قند را به طور مستمر کنترل کرد. نکات مهمی وجود دارد که با رعایت آنها می توان قند خون را به درستی چک کرد. به عنوان مثال شستن و خشک کردن دست ها قبل از تست ضروری است. علاوه بر اینها حتما باید تاریخ مصرف نوار را نگاه کنیم. بهتر است به جای وسط انگشت، سوزن را به کناره ها وارد کرد.

از دیگر آموزش های لازم برای دیابتی ها آموزش تغذیه سالم است. باید دانست که با خوردن غذاهای نشاسته ای قند خون بیشتر بالا می رود درحالی که غذاهای پروتئینی کمتر قند را بالا می برد. خوردن غذاهای فیبردار نیز به دلیل کند کردن جریان حرکت غذا در روده ها باعث کم شدن قند خون می شود.

 آموزش دلایل بالا و پایین آمدن قند خون هم اهمیت دارد: مثلا بیمار باید بداند هر گونه فعالیت ورزشی قند خون را پایین می آورد و استرس های مختلف قند خون را افزایش می دهد.