آرشیو سه‌شنبه ۶ خرداد ۱۳۹۹، شماره ۷۳۵۵
ایران زندگی
۵
یادداشت

زیستن در فضای کرونایی

دکتر حسین میرزایی (استادیار انسان شناسی دانشگاه علامه طباطبایی)

همان طور که می دانیم برای تبیین و تفسیر پدیده ها و موضوعات فرهنگی و اجتماعی نیازبه پژوهش های میدانی است. با توجه به وضعیت خاص کرونایی حاکم بر جهان، امکان مطالعه تغییرات بنیادی در سبک زندگی افراد وجود ندارد. اما با توجه به تجربه زیسته ای که همه را شامل شده، می توان به تغییراتی اشاره کرد. کرونا با همه دهشتناک بودنش، امکان هایی را برای ما فراهم آورده است: امکان بهره گیری بیشتر از فضای مجازی برای تحصیل و آموزش های غیردرسی (برگزاری گفت وگوها، سخنرانی ها و کارگاه های علمی، فرهنگی)، امکان مطالعه بیشتر، امکان کاهش مصرف گرایی، امکان بودن بیشتر در کنار خانواده، امکان استفاده بهینه از وقت، امکان کاهش هزینه های غیرضروری، امکان آشنایی و استفاده بیشتر با خریدهای اینترنتی، امکان ارتقای بهداشت فردی و عمومی، امکان بروز رفتارهای انسانی و اخلاقی (تعویق و بخشش مطالبات، مشارکت در امور خیرخواهانه)، امکان ورزش در منزل، امکان انجام کار های عقب مانده.

 اما در کنار این امکان ها کرونا ما را با معضلات بزرگی نیز مواجه کرده است: غلبه هولناک فضای مجازی بر زندگی، افزایش بیماری های روحی و بالارفتن اضطراب و نگرانی ناشی از وضعیت کرونایی، زیست در فضای محدود، احتمال افزایش اختلافات خانوادگی و کم شدن بازدیدهای خانوادگی و ارتباطات دوستانه، کاهش تماس های عاطفی (در آغوش کشیدن، بوسیدن)، تعطیلی مراکز اقتصادی (مغازه ها، پاساژ ها...)، مذهبی(حرم های مقدس، مساجد، حسینیه ها) و فرهنگی (تئاتر، سینما) ورزشی (ورزشگاه ها و سالن های ورزشی)، کاهش سفرها، آسیب جدی به بسیاری از مشاغل، برجسته شدن فقر و بیکاری در جامعه.

کرونا به عنوان یک پدیده جهانی، تهدیدات و فرصت های جهانی را نیز به وجود آورده است. زندگی در جهان پس از کرونا، به بازاندیشی در سیستم زندگی و حیات فکری نیازمند است که می تواند تحولات شگرفی را در آینده انسان ایجاد کند. این وضعیت به سادگی به انسان مغرور از پیشرفت های به اصطلاح بزرگ، ضعف ها و کمبودهای ابتدایی اش را گوشزد کرد. اما باید توجه داشت که همین بیماری می تواند عامل انسجام اجتماعی و تعامل های همدلانه، همکاری های انسان مدارانه و تقویت اخلاق اجتماعی نیزباشد.