آرشیو سه‌شنبه ۱۳ خرداد ۱۳۹۹، شماره ۴۶۶۰
هنر و ادبیات
۵
یادداشت

توفیق و 8 دهه طنزپردازی

ماشاالله خطیر

درگذشت حسن توفیق در بعدازظهر روز یکشنبه 11 خرداد، سبب آن شد تا ضمن انعکاس گسترده خبر در رسانه های فارسی زبان، زمینه ای فراهم شود تا زندگی و کارنامه فرهنگی این کاریکاتوریست و طنزپرداز پیشکسوت مورد بازخوانی قرار گیرد.

توفیق که نود و پنجمین سال زندگی خود را می گذراند، چند روز قبل از درگذشتش به دلیل کهولت سن که آثار آن در کم‎اشتهایی و وخامت حال جسمی نمایان بود در بیمارستان آسیا تهران بستری شد و حدود ساعت 3 بعدازظهر روز یکشنبه قلبش برای همیشه از حرکت باز ایستاد و از دنیا رفت.

حسن توفیق 11 اسفند 1304 به دنیا آمد. او حدود 3 دهه مدیر مسوول مجله معروف توفیق بود و برادر بزرگ حسین و عباس توفیق. دوره مدیر مسوولی او در مجله توفیق، طولانی بود و 29 سال ادامه داشت. سال هایی که که دوره سوم انتشار مجله را دربر می گیرد. مرری بر زندگی او ما را به خاندان حسین خان توفیق می رساند. کسی که به سال 1301 مجله توفیق را پایه گذاشت. حسن، حسین و عباس از نوادگان دختری حسین خان توفیق بودند.  حسن دوره دبستان تا پایان متوسطه را در مدرسه دارالفنون گذراند. سپس راهی دانشگاه تهران شد تا حقوق قضایی بخواند و پس از فارغ التحصیلی از رشته حقوق دانشگاه تهران، کارمند وزارت دارایی شد و مدتی در دانشگاه ملی درس خواند.

حسن توفیق از سال 1322 رسما به جمع طنزپردازان مجله توفیق پیوست و از آنجایی که علاوه بر طنزپردازی، توان مدیریت تحریریه را هم داشت بعدا سردبیری مجله را با همکاری برادرانش برعهده گرفت. بیشتر کاریکاتورهایی که در دوره های دوم و سوم مجله توفیق متنتشر شده، کار حسن توفیق است. خودش از آموخته هایش از محضر کاریکاتوریست معروف، روح الله داوری گفته و اینکه در ابتدای کار از راهنمایی های او بسار بهره برده است.

از دیگر فرازهای کارنامه فرهنگی حسن توفیق این است که او برای اولین بار به مساله آموزش کاریکاتور در ایران پرداخت.  مجله توفیق در تیر ماه 1350 توقیف شد و اگرچه حسن و برادرانش همه سعی خود را مصروف فراهم شدن زمینه انتشار مجدد مجله کردند اما این امکان فراهم نشد. قرار است پیکر حسن توفیق امروز سه شنبه در قطعه نام آوران بهشت زهرا به خاک سپرده می شود.