آرشیو پنجشنبه ۲۶ تیر ۱۳۹۹، شماره ۳۷۶۸
علم
۶
زاویه دید

پزشک نماها و شیادی در پزشکی

دکتر محمدرضا توکلی صابری (نویسنده و مترجم کتاب های پزشکی و علمی)

پزشک نماها کسانی هستند که با وانمودکردن به درمان بیماری ها و مشکلات پزشکی و بهداشتی افراد با داروهای گران قیمت، ناشناخته و بی اثر از بیماران پول می گیرند. روش های به کار گرفته شده غالبا بر مبنای اطلاعات نادرست، ادعاهای دروغین و دارو و درمان های طبی کاذب قرار دارد.

مشخصات عمومی

1- مدعیان پزشکی و پزشک و پزشک نماها معمولا به طب نوین و به قواعد و اصول مرسوم درباره اعتبار مدارک و شواهد علمی اعتنایی ندارند و هرگونه روش علمی را که بر اساس مشاهدات کنترل شده و آزمایش شده است، نادیده می گیرند. به همین دلیل است که به مدارک و شواهد غیرقابل اعتماد متوسل می شوند که بنیان بسیاری از نتیجه گیری های نادرست شان درباره طب و بهداشت است.

2- آنها پیش از آنکه «روش های درمانی» خود را برای بررسی و تحقیق به پزشکان یا متخصصان بهداشت و درمان یا مراکز علمی و تحقیقاتی عرضه کنند، همیشه مستقیم به سوی مردم معمولی و بی اطلاع از این موضوع می روند (که البته مردم عادی کمتر صلاحیت ارزشیابی روش های جدید درمان بیماری ها را دارند). یک روش پنهان کردن این کار عبارت است از ادعاها و اتهام های دروغین بر این مبنا که پزشکان و دست اندرکاران بهداشت و درمان و سایر گروه هایی که آموزش علمی دارند، به عمد و از روی قصد از پذیرفتن و به رسمیت شناختن کشف جدید آنان خودداری می کنند؛ زیرا می ترسند دارو یا روش درمانی شان درآمد این پزشکان را کاهش دهد و بیماران دیگر به سوی آنها نروند. پزشک نماها و مدعیان کشفیات پزشکی و تهیه روش های جدید دارودرمانی، برخلاف دانشمندان واقعی این رشته از دانش بشری، معمولا از بررسی و آزمایش به اصطلاح کشفیات شان از سوی دیگران سر باز می زنند. در مواردی هم که بیمارانی در اختیار افراد گذاشته شده و نتایج بسیار بدی به دست آمده است، آنها نتیجه آزمایش را قبول نکرده و زیان بخش بودن دارو یا روش درمانی شان را نپذیرفته اند و آن را نتیجه دشمنی و غرض ورزی آزمایشگران دانسته اند. گاهی هم صادقانه فکر می کنند معالجه شان کاملا مفید واقع شده است.

3- این افراد به علت بعضی نقایص شخصیتی یا روانی، به آنچه خود می گویند اعتقاد شدید دارند؛ حتی وقتی نادرست و غیر قابل باور است. به عبارت دیگر آنها دچار یک اختلال روانی اند که دروغگویی است.

4- این افراد تک بعدی اند و فقط به یک چیز اعتقاد دارند و نمی توانند قبول کنند ممکن است بهتر از دارو و روش درمانی شان چیز دیگری هم وجود داشته باشد و همیشه معتقدند که درمان هایشان کاملا موثر است.

5- با اینکه مهم ترین اشتغال ذهنی شان را همین کشف تشکیل می دهد و به هیچ چیز دیگر جز آن فکر نمی کنند، به نظر می رسد گاهی این کشف در مرحله دوم اولویت قرار می گیرد و بیشترین توجه شان معطوف به وضع بیمار و قدرت او در پرداخت پول است.

6- برای اینکه دارو و طبابت یک پزشک نما از نظر مالی موفقیت آمیز باشد، روش درمانی اش انحصاری می شود. بنابراین ترکیب تمام داروها و سایر موادی که او تجویز می کند، معمولا سری و پنهانی است و وی آن را از دیگران مخفی کرده و آشکار نمی کند.

7- هنگامی که درباره کارهایشان نظرخواهی می شود، علاقه زیادی به گفت وگو و صحبت درباره خودشان نشان می دهند تا کشف شوند و توجه زیادی به شرکت در مصاحبه های رادیویی و تلویزیونی یا معرفی در مطبوعات دارند.

8- این افراد از روش های تحقیق در پزشکی یا بی اطلاع هستند یا به آن معتقد نیستند؛ زیرا هستند داروهایی که پس از آزمایش و بررسی، خواص مفیدی نشان داده اند، اما به علت سمیت زیاد و عوارض جانبی شدید و خاصیت سرطان زایی، مصرف شان به کنار گذاشته شده است.

شناسایی مدعیان پزشکی

اگر پاسخ هریک از پرسش های زیر مثبت باشد، احتمال بسیار زیادی وجود دارد که با یک پزشک نما یا پزشک قلابی روبه رو باشید.

1- آیا دارو یا خدمات درمانی فرد مدعی به شکل مخفی، مجهول و ناشناخته تهیه می شود که نمی توان آن را از منابع دیگر تهیه کرد؟

2- آیا ارائه دهنده این خدمات پزشکی ادعا می کند با جامعه پزشکی درگیر مبارزه است؛ زیرا آنها این کشفش را قبول ندارند؟

3- آیا شهرت این پزشک نما و روش دارودرمانی اش دهن به دهن نقل شده است و مردم معمولی که هیچ تخصصی در زمینه پزشکی ندارند، آن را تعریف و تبلیغ می کنند؟

4- آیا مخاطب عمده این روش ها و کشفیات پزشکی، مردم معمولی اند؟

5- آیا این روش، رژیم درمانی یا داروی معجزه آسا در مجلات غیرپزشکی و غیرتخصصی تبلیغ و معرفی می شود؟

6- آیا داروی کشف شده را گروه یا سازمانی از افراد غیرحرفه ای که مرید و معتقد به پزشک هستند، تبلیغ و بازاریابی می کنند؟

7- آیا معرفی کننده به شما می گوید یا در بروشورهای تبلیغاتی اش ادعا می کند که این دارو یا طبابت خدمت بزرگ و معجزه آسایی به دیگران ارائه داده است؟ یا بیماری های بدون علاج بسیاری با آن شفای همیشگی یافته اند؟

8- آیا داروی مدنظر بیماری های بسیار گوناگونی را درمان می کند؟

9- آیا این دارو، درمان بسیار خوبی برای بیماری های درمان نشدنی است؟ (و معمولا به سرعت درمان می بخشد؟)

10- آیا تهیه کننده دارو ادعا می کند که علت بیماری را می شناسد و داروی آن بدن را از تمام سموم پاک و بدن را سالم و تندرست می کند؟

11- آیا مدعی ارائه خدمات درمانی می گوید که جراحی، استفاده از اشعه ایکس و داروهایی که پزشکان دیگر تجویز می کنند، بیهوده و غیرضروری است؟

12- آیا فروشنده دارو، جامعه پزشکی را متهم می کند که آگاهانه و از روی عمد از پیشرفت دانش پزشکی (پزشکی سنتی به تعبیر او) جلوگیری می کند و شخصا او را تحت تعقیب قرار داده اند و می خواهند از کار او جلوگیری کنند؟

13- آیا مدعی کشف دارو و طبابت به دلایلی از دادن دارویش برای آزمایش به مراکز و پزشکی و دانشگاهی خودداری می کند؟

14- آیا ارائه دهنده اش می گوید که این روش درمانی جدید است یا احتمالا در خارج کشور به اثبات رسیده است و به طور وسیعی مصرف می شود؟

15- آیا مهم ترین تخصص او درمان سرطان، روماتیسم، چاقی، طاسی، ناتوانی و سایر بیماری های ناعلاج است؟ و ادعا می کند که بهترین داروهای تقویتی را در اختیار دارد؟