اگر چه امریکا و شوروی در جریان جنگ جهانی دوم در یک جبهه قرار گرفتند ولی بعد از پایان جنگ مقامات دو کشور به خوبی درک کردند که تنها یکی از آنها می تواند قدرت اول جهان باشد و همین موضوع شروع رقابتی سخت را کلید زد که به جنگ سرد و یارکشی در بین کشورها منجر شد. باتوجه به این رقابت؛ ایالات متحده امریکا به دنبال آن بود که اجازه ندهد جبهه سوسیالیست ها در دنیا توسعه بیشتری پیدا کند و برای اجرای این هدف مهمترین گام گسترش سیاست خارجی پس از جنگ جهانی دوم و نفوذ امریکا در کشورهایی مانند ایران بود؛ سیاستی که از سوی هری ترومن رئیس جمهوری وقت امریکا به نوعی می توان گفت پایه گذاری و اجرایی شد. در واقع امریکا می خواست با حمایت مالی از فرصت ویرانی های اقتصادی بعد از جنگ جهانی دوم برای تبدیل شدن به تکیه گاه کشورها استفاده کند. اصولی که ترومن در نطق شروع دور دوم ریاست جمهوری خود در سال 1949 هم بر آن تاکید کرد. اساس نطق او بر چهار محور استوار بود که اصل چهارم بر سیاست خارجی امریکا و همچنین برنامه کمک های خارجی به دیگر کشورها تاکید داشت. «ما باید اقدام جدیدی راجع به قابل دسترس کردن مزایای پیشرفت های علمی و صنعتی برای بهبود و رشد کشورهای در حال توسعه انجام دهیم. بیش از نیمی از مردم جهان در شرایط بسیار بدی به سر می برند. غذای آنها کافی نیست و قربانی بیماری ها هستند، زندگی اقتصادی آنها ابتدایی و راکد است. فقر یک مشکل است و همه به خصوص مناطق مرفه را تهدید می کند و برای اولین بار در تاریخ، بشر دانش و مهارت را در اختیار می گیرد تا به این مردم رنج کشیده کمک کند.»

ایران یکی از کشورهایی بود که ترومن برای اجرای سیاست های خود و گرفتن سهم اقتصادی بعد از جنگ جهانی دوم انتخاب کرد. او سوم تیر 1328 لایحه 45میلیون دلاری کمک های مالی به دیگر کشورها (اصل 4) را به کنگره برد و در نهایت 35 میلیون دلار آن تصویب شد. بعد از این مصوبه مقامات امریکایی مذاکرات گسترده ای را با مسئولان ایران (به عنوان یکی از کشورهای هدف اصل4) برای امضای قراردادهای اقتصادی شروع کردند؛ گفت و گوهای سیاسی و اقتصادی که همزمان شده بود با برنامه ریزی مقامات ایران برای تدوین اولین «برنامه هفت ساله عمرانی» کشور. ایران بارها از نیمه دوم دهه 20 تلاش هایی را برای تدوین برنامه های عمرانی کلید زده بود ولی باتوجه به تحولاتی همچون جنگ جهانی، اشغال ایران، سقوط رضاشاه و... نتوانسته بود این سیاست را پیش ببرد اما پایان جنگ، خروج نیروهای متفقین و ثبات نسبی حاکم بر فضای کشور شرایطی را به وجود آورده بود که نگاه بلندمدت به توسعه آن هم از نوع عمرانی را ممکن می کرد. باتوجه به این شرایط امریکایی ها اعلام کردند علاقه مند هستند در تدوین برنامه هفت ساله عمرانی و حمایت های مالی از این برنامه با ایران همکاری کنند. در پاییز 1327 دولت ایران با امریکا قراردادی را امضا کرد که طبق آن یک هیات کارشناسی برای بررسی نیازهای اقتصادی و توسعه ایران از امریکا به کشورمان سفر کنند. این هیات در پایان کار 4 ماهه خود علاوه بر اعلام نیازهای اقتصادی و عمرانی ایران در حوزه های مختلفی همچون کشاورزی اعلام کردند پیشبرد این سیاست ها در برنامه اول هفت ساله عمرانی نیازمند تخصیص وام 250 میلیون دلاری از سوی امریکا به ایران است. شاه برای جلب نظر مقامات امریکایی از جمله ترومن به اعطای این وام به ایران نیمه دوم 1328 به امریکا سفر کرد اما پرداخت این وام به امضای قراردادی میان ایران و امریکا در ارتباط با مقررات اصل 4 موکول شد؛ اتفاقی که در نهایت در 27 مهر 1329 رسما رخ داد. قرارداد مشترک بین ایران و امریکا را رزم آرا نخست وزیر ایران و هنری گریدی سفیر امریکا در تهران، امضا کردند و فصل جدیدی از روابط اقتصادی بین دو کشور را کلید زدند. با امضای این قرارداد سازمانی با عنوان «اداره اصل چهار ترومن» تاسیس شد که ساختمان های آن در نبش خیابان آبان- ورشو و نبش تخت جمشید (طالقانی) - ایرانشهر بود.

با امضای قرارداد مشترک اصل 4 بین ایران و امریکا؛ کارشناسان متعدد امریکایی برای پیشبرد برنامه هایی در حوزه تولیدات صنایع و معادن، راه و ساختمان، راه آهن، کشاورزی، صنعت برق، آبیاری و امور مالی و اداری وارد ایران شدند. همچنین دکتر بنت که در عراق زندگی می کرد از سوی امریکا به عنوان اولین رئیس اداره اصل 4 به ایران اعزام شد ولی هواپیمای او در حوالی طرشت به دلیل برف و بوران سقوط کرد و او جانش را از دست داد. باتوجه به این حادثه، امریکا ویلیام وارن را به عنوان دومین رئیس اداره اصل 4 به کشورمان فرستاد.