در بررسی تاریخ ایران بعد از انقلاب مشروطه که روند رشد فرهنگی و ادبی ایران کلید خورد و به تدریج با رسیدن به دو دهه 30 و 40 اوج گرفت، نقش مترجمان ادبی بیش از هر زمان دیگری برجسته به نظر می رسد. مترجمان تراز اولی که خودشان ادیب بودند، یعنی تنها به واسطه تسلط بر یک زبان خارجی وارد عرصه ترجمه نشده بودند، با انتخاب هوشمندانه آثار خارجی و برگردان های پروسواس و دقیق دو خدمت بزرگ به فرهنگ معاصر کردند؛ نخست اینکه امکان دسترسی مخاطب فارسی زبان را به بسیاری از شاهکارهای ادبیات جهان فراهم آوردند و گامی بزرگ به سوی گسترش گفتمان های ادبی برداشتند، دوم اینکه برخی از آنان چنان در ترجمه حوصله و هنر به خرج دادند