آرشیو دوشنبه ۲۴‌شهریور ۱۳۹۹، شماره ۴۹۸۴
تاریخ و اقتصاد
۲۶

گاهشمار

روح الله حاتمی
سالروز واقعه ناماموگی در ژاپن

 چارلز لنوکس ریچاردسون (Charles Lennox Richardson) سوداگر انگلیسی مستقر در شانگهای و ژاپن بود که در جریان واقعه موسوم به «ناماموگی» در چهاردهم سپتامبر 1862در ژاپن کشته شد. او در سال 1832 در لندن زاده و در سال 1853 در شانگهای ساکن شد تا در داد و ستد با چینی ها ثروتمند شود. در سال 1862 ریچاردسون کناره گیری خود از جهان تجارت را اعلام داشت. در سپتامبر سال مزبور و در راه بازگشت به انگلستان با ثروتی که اندوخته بود، در بندر آزاد (پیمانی) یوکوهاما توقف کرد.

در یوکوهاما، ریچاردسون همراه با دوست قدیمی خود، وودثروپ چارلز کلارک، به تاجر دیگری با نام ویلیام مارشال و خواهرزنش مارگارت واتسون بورادایل پیوستند و هر چهار نفر برای سوارکاری تفریحی از شهرک کاناگاوا به سمت معبد کاوازاکی دایشی راه افتادند. درراه توکایدو-شاهراه امپراتوری- و در جریان عبور از روستای ناماموگی، این جمع با 400 مرد مسلح به سرپرستی شیمازو هیسامیتسو، نایب السلطنه روبه رو شدند. هنگامی که ریچاردسون به نزدیکی تخت روان هیسامیتسو رسید، ناگهان محافظان به این مرد انگلیسی حمله ور شدند و مارشال و کلارک نیز در این رخداد سخت مجروح شدند؛ اما توانستند با زنی که همراهشان بود از مهلکه بگریزند. ریچاردسون پس از طی مسافتی دیگر از اسب خود بر زمین افتاد و محافظان به دستور شیمازو دوباره وی را مورد حمله قرار داده و کشتند. پیکر این تاجر انگلیسی در زمینی شخصی نزدیک به گورستان خارجیان یوکوهاما به خاک سپرده شد. این واقعه به جنگ کوتاه موسوم به آنگلو ساتسوما انجامید.

دولت بریتانیا در پی این رخداد خواستار پرداخت غرامتی برابر با صد هزار پوند استرلینگ برای مرگ ریچاردسون شد و اسکادرانی از کشتی های جنگی سلطنتی راهی بندر ساتسوما شد. اما شیمازو به این خواسته وقعی ننهاد و دستور شلیک به کشتی های جنگی انگلیسی را صادر کرد که در پی آن اسکادران مزبور به آتش کشیده شد. ناوگروه بریتانیایی نیز طی حمله ای تلافی جویانه، کاگوشیما را بمباران کرد. یک سال بعد، یعنی در 11 مارس 1863 امپراتور کومی فرمان موسوم به «اخراج بیگانگان» را صادر کرد تا موج مقابله با غرب گرایی و احساسات ضد خارجی در ژاپن تشدید شود. در عین حال پس از قرن ها، امپراتور ژاپن فرصت مداخله در مسائل دولتی را به دست آورد و با قراردادهای منعقده با بیگانگان مخالفت کرد. در پی این حوادث، حکومت «شوگون ها» که در روابط با جهان غرب توام با انفعال و مدارا عمل می کرد، ضعف بیشتری یافت تا استان های شورشی در نهایت طی اتحاد با همدیگر، شوگون ها را شکست داده و موجب برآمدن اصلاحات موسوم به «میجی» در ژاپن شوند.

یانیس لاتسیس غول صنعت کشتیرانی یونان

یانیس لاتسیس (Yiannis Latsis) که با نام جان اسپیریدون لاتسیس هم شناخته می شود، از غول های صنعت کشتیرانی یونان و مالک گروه لاتسیس بود که به دلیل ثروت انبوه چند میلیارد دلاری و فعالیت های نیکوکارانه اش موردتوجه قرار داشت.

لاتسیس، چهاردهم سپتامبر 1910، در دهکده ای با نام کاتاکولو در الیس یونان به دنیا آمد و آموزش های خود را در آموزشگاه تجارت پیرگوس و مدرسه فرماندهی ناوگان تجاری به پایان برد. او که کار خود را با ملوانی آغاز کرده بود در نهایت موفق شد به جایگاه کاپیتانی ناوگان بازرگانی دست یابد. پس از جنگ جهانی اول، وی فعالیت های خود را در عرصه کشتیرانی ساحلی و با خرید کشتی های مسافربری توسعه داد. معروف ترین کشتی مسافری در آن میان، «نرایدا» بود؛ یک شناور مسافربری ساخته ایتالیا که از 1950 تا 1974 در خط ساحلی آرگو- خلیج سارونیک یونان فعالیت داشت. نرایدا هم اینک یک موزه شناور در زمینه تاریخچه کسب وکار لاتسیس است.

لاتسیس از اواخر دهه شصت میلادی، کسب وکار خود را گسترش بیشتری داد و وارد حوزه هایی مانند نفت- با تاسیس شرکت پترولا-، ساخت وساز، به خصوص ساخت پالایشگاه در یونان و عربستان، بانکداری و خدمات مالی شد. گروه مالی اروپایی وی صاحب بانک هایی در بریتانیا، سوئیس، موناکو، جزایر دریای مانش و یونان است. او که در 1981 عمارت اعیانی و اشرافی «بریج واتر هاوس» را- واقع در وست مینستر، لندن- خریده بود، در 1990 میزبانی اجلاس جی 7 را در همین عمارت عهده دار بود.

امپراتوری تجاری لاتسیس همکاری نزدیکی با بنگاه آلمانی Hochtief در ساخت و مدیریت فرودگاه اسپاتا داشته است؛ زیرا از طریق یکی از بزرگ ترین شرکت های نفتی یونان یعنی «هلنیک پترولیوم»، قرارداد تامین تمامی سوخت موردنیاز این فرودگاه را در اختیار داشته و آن را از طریق یک خط لوله که با تامین اعتبار از سوی اتحادیه اروپا و توسط شرکت مهندسی لاتسیس ساخته شده، تامین می کند. «هلنیک پترولیوم» در سال 2002، نزدیک به یک میلیارد دلار برای تصاحب 34 درصد از سهام «شرکت خط لوله سوخت فرودگاه آتن» پرداخت کرد.

بازوی عمرانی لاتسیس یعنی شرکت «لامادا»، در مجموعه ای از پروژه های راه سازی یونان- که بخشی از هزینه های آنها را اتحادیه اروپا تامین می کند- با Hochtief همکاری و شراکت دارد. در بازه زمانی 2004- 1999 یعنی زمانی که فرودگاه اسپاتا تکمیل شد در هفته آخر مشخص شد که طی این مدت، گروه بانکی خانواده لاتسیس به طور اختصاصی عهده دار جابه جایی همه بودجه های مالی ساختاری اتحادیه اروپا به یونان-  بالغ بر 28 میلیارد یورو- بوده است. لاتسیس رویکردهای دست راستی داشت و 5 میلیون پوند به حزب محافظه کار انگلیس کمک کرد. مجله فوربس در 2003 ثروت او را 4/ 5 میلیارد دلار برآورد کرده و او را صد و یکمین ثروتمند جهان برشمرد. یانیس لاتسیس در هفدهم آوریل 2003 در آتن درگذشت.