آرشیو دوشنبه ۲۴‌شهریور ۱۳۹۹، شماره ۷۴۴۳
اقتصادی
۹

ابزارهای قانونی اساسنامه اوپک

سید محمد غرضی (سیاستمدار و وزیر اسبق نفت در سال های 1360 تا 1364)

موسسان سازمان کشورهای صادرکننده نفت خام (اوپک) و کارشناسان این سازمان یکی از بهترین قواعد و دستورالعمل ها را برای آن طراحی کرده اند. اساسنامه ای که با ذکاوت ویژه ای پایه ریزی شده و می توان از آن بهترین استفاده را کرد. به یاد می آوردم که در اوایل دهه 1360 با استناد به همین اساسنامه توانستیم یک کار بزرگ برای ایران انجام دهیم. آن زمان بازار نفت شرایط مطلوبی نداشت و با پیشامدهایی برای کشور، ایران فقط حدود 300 هزار بشکه در روز نفت خام تولید می کرد. در حالی که عربستان بیش از 10 میلیون بشکه در روز تولید داشت و مجموع تولید اعضای اوپک نیز نزدیک به 24 میلیون بشکه در روز بود. آن زمان، برادر و دوست کاردان ما، شیخ احمد زکی یمانی، وزیر نفت عربستان سعودی بود و همکاری هایی را بر پایه اختیارات قانونی در اساسنامه سازمان و همین طور اصول دینی و اعتقادات مشترکی که داشتیم، شکل دادیم که نتیجه آن افزایش تولید نفت ایران به 2.4 میلیون بشکه در روز و کاهش تولید عربستان به 5.5 میلیون بشکه در روز بود. در نتیجه این تعامل سطح تولید نفت اوپک به حدود 16 تا 17 میلیون بشکه در روز رسید و به این ترتیب توانستیم در قیمتی در محدوده 30 دلار در بشکه ثبات را در بازار نفت برقرار کنیم و اجازه ندهیم که قیمت ها سقوط کند. کما اینکه ملاحظه شد، سال ها بعد با اشتباهاتی در سیاستگذاری ها قیمت به زیر 10 دلار در بشکه سقوط کرد.در آن سال ها ایران به دنبال این بود که یک فرد را برای کسب سمت دبیرکلی به سازمان معرفی کند اما با توجه به اینکه ایران و عراق در آن برهه روابط حسنه ای نداشتند و احتمال داشت که همین مساله اجماع بر سر انتخاب دبیرکل مانع از انتخاب کاندیدای ایرانی شود، از این موضوع خودداری شد؛ چراکه از زبان برخی از اعضا شنیده بودم که اگر ایران فردی را معرفی کند، به او رای داده نمی شود. با این حال توانستیم در آن دوره از ظرفیت های قانونی اساسنامه سازمان و روابط دوستانه با برخی از اعضا بیشترین بهره را ببریم.