آرشیو یکشنبه ۳۰‌شهریور ۱۳۹۹، شماره ۴۹۸۹
تاریخ و اقتصاد
۲۶

گاهشمار

روح الله حاتمی
هیروشی یامائوچی میلیاردر بازی های ویدئویی ژاپن

هیروشی یامائوچی (Hiroshi Yamauchi) بازرگان ژاپنی و سومین رئیس شرکت «نینتندو»، تولیدکننده بازی های ویدئویی بود که در دوران ریاست خود، آن را از یک کمپانی سازنده کارت های بازی در ژاپن، به یک نشردهنده چندمیلیارد دلاری بازی های ویدئویی در سطح جهان بدل کرد. در 2013 مجله فوربس ثروت او را 1/ 2 میلیارد دلار برآورد کرده و او را ثروتمند شماره 491 جهان برشمرد. او در زمان مرگ بزرگ ترین سهامدار نینتندو بود.

یامائوچی در نوامبر 1927 در کیوتو زاده شد و چون پدرش خانواده را ترک گفته بود در خانواده پدربزرگ مادری خود-که صاحب شرکت سازنده کارت های بازی با نام نینتندو بودند-پرورش یافت. با وقوع جنگ جهانی دوم او نتوانست به برنامه خود برای تحصیل در رشته حقوق یا مهندسی جامه عمل بپوشاند و چون سن اندکی داشت به یک کارخانه نظامی فرستاده شد. با پایان جنگ وارد دانشگاه واسدا شد تا در رشته حقوق تحصیلاتش را ادامه دهد. در 1949 سکیریو کاندا، پدربزرگ یامائوچی و رئیس شرکت نینتندو از یامائوچی خواست تا فورا عهده دار ریاست شرکت شود. به این ترتیب وی تحصیلات خود را ناتمام گذاشت و پس از مرگ پدربزرگ تمام مسوولیت های شرکت را عهده دار شد، اما به دلیل سن کم و فقدان تجربه مدیریتی، بیشتر کارکنان او را جدی نگرفته و دست به اعتصاب می زدند، اما وی بسیاری از آنان را از کار برکنار کرد و با تغییر نام شرکت به «نینتندو کاروتا» دفتر مرکزی آن را در کیوتو دائر کرد. سپس کارت های بازی مدرن را روانه بازار کرده و موفق به فروش 600 هزار بسته از آنها شد. در 1974 شرکت تا مرز ورشکستگی پیش رفت اما ارائه دستگاه بازی رنگی به کمک آنها آمد. در 1975 اولین کنسول بازی های کامپیوتری از سوی نینتندو به بازار عرضه شد؛ این کنسول که با سکه کار می کرد استقبال زیادی یافت. در 1981 این شرکت آتاری 2600 را با موفقیت به بازارهای آمریکا و ژاپن عرضه کرد؛ زیرا 75 میلیون دستگاه آتاری تنها در ژاپن به فروش رسید و نینتندو سهم 23 درصدی کل اسباب بازی های جهان را به خود اختصاص داد. در 1997 کنسول 64 از سوی شرکت عرضه شد و در 2001 «گیم کیوب» وارد بازار ژاپن شد و یک سال پس از آن به بازار آمریکا راه یافت. در آمریکا 28 میلیون گیم کیوب به فروش رسید. در می 2002 یامائوچی از ریاست نینتندو کناره گیری کرده و جای خود را به رئیس بخش طراحی شرکت، ساتورو ایواتا داد. هر چند همچنان ریاست هیات مدیره را تا 2005 بر عهده داشت. در پی سودهای حاصل از عرضه کنسول های Wii و DS  او که بزرگ ترین سهامدار شرکت بود، توانست به جایگاه دوازدهمین فرد ثروتمند ژاپن دست یابد، هر چند بخش عمده ای از ثروت خود را به ساخت یک مرکز درمان سرطان در کیوتو اختصاص داد. او در 2006 «شیگوردن» را در همین شهر تاسیس کرد که یک موزه شعر بود. او در 19 سپتامبر 2013 در اثر عوارض ناشی از ذات الریه در بیمارستان درگذشت.

الیس لوییس مارسالیس ، از بنگاه کفن و دفن تا تجارت سوخت

الیس لوییس مارسالیس (Ellis Marsalis Sr) بازرگان و هتلدار سیاه پوست آمریکایی و از فعالان جنبش حقوق مدنی سیاهان در این کشور بود. او در شانزدهم آوریل 1908 در شهر سامیت واقع در ایالت می سی سی پی به دنیا آمد. در 19 سالگی به نیواورلئان واقع در ایالت لوییزیانا رفت تا در «بنگاه کفن و دفن دوپلاین رودز» مشغول به کار شود؛ کار او راندن یک نعش کش اسبی بود. طی جنگ جهانی دوم او به جوشکاری و ساخت باتری مشغول بود تا به چالش جنگ کمک کند. در 1943 اصطبلی را در کرانه رودخانه می سی سی پی به «متل مارسالیس» تبدیل کرد. این مهمان خانه پذیرای آمریکاییان آفریقایی تباری بود که بر اساس قانون موسوم به «جیم کرو» (قوانین جداسازی جنوب آمریکا) نمی توانستند در مراکز «فقط سفیدها»ی نیواورلئان اقامت داشته باشند.

 این هتل و رستوران به زودی شهرت یافت و موزیسین های مشهوری همچون ری چارلز، کب کالووی، روث براون، اتا جیمز و... و نیز برخی از رهبران برجسته جنبش حقوق مدنی از جمله مارتین لوترکینگ جونیور، آدام کلایتون پاول و ثرگود مارشال به آن رفت و آمد داشتند. مارسالیس همچنین به ریاست «بنیاد هتل های ملی» انتخاب شد؛ موسسه ای متشکل از هتلداران سیاه پوست جنوب آمریکا که در راستای تلاش برای افزایش قدرت اقتصادی کسب و کار هتلداری سیاهان، در 1963 تاسیس شد.  مارسالیس نخستین تاجر سیاه پوستی بود که امتیاز یک جایگاه سوخت را در لوییزیانا از شرکت اسو (اکنون: Exxon) در شراکت با فردی به نام ویلیام ویکر به دست آورد. او همچنین نخستین سیاه پوستی بود که کسب و کار موفقی را در بخش جفرسون لوییزیانا در اختیار داشت. وی عضو پیوسته حزب جمهوری خواه و از نمایندگان گردهمایی جمهوری خواهان در 1964 بود. مارسالیس از جمله حامیان مالی «ارنست ناثان موریال» بود؛ نخستین دانشجوی سیاه پوست در دانشکده حقوق دانشگاه ایالتی لوییزیانا. موریال بعدتر نخستین شهردار سیاه پوست نیواورلئان شد.  موفقیت های جنبش حقوق مدنی منجر به کاهش سودآوری متل مارسالیس شد زیرا هتل ها و مهمان خانه ها شروع به پذیرش همه مهمانان فارغ از رنگ پوست آنها کرده بودند. مهمان سرای مارسالیس در سپتامبر 1986 تعطیل و هفت سال بعد تخریب شد. این ملک در 2006 فروخته شد. در سال 2015 «انجمن تاریخ محله جفرسون» یک نشان یادبود در محوطه مهمان خانه سابق مارسالیس نصب کرد و از نقش او در ناحیه جفرسون و جنبش حقوق مدنی تجلیل کرد.  مارسالیس در 19 سپتامبر 2004 در 96 سالگی حیات را بدرود گفت. خانواده مارسالیس در زمینه موسیقی به شهرت زیادی رسیدند که از آن میان باید از پسرش «الیس مارسالیس جونیور» یاد کرد که نوازنده چیره دست پیانو در سبک جاز بود و در اول آوریل سال جاری در پی ابتلا به کرونا درگذشت.