آرشیو پنجشنبه ۳ مهر ۱۳۹۹، شماره ۴۹۹۳
باشگاه اقتصاددانان
۲۳
پرسش امروز

جشن تولد 60 سالگی اوپک

احسان آذری نیا

 چهاردهم سپتامبر سال 1960 پنج کشور یعنی ایران، عربستان، عراق، کویت و ونزوئلا در نشست پنج روزه بغداد، سازمان کشورهای صادرکننده نفت یا اوپک را تاسیس کردند. هدف از شکل گیری این سازمان ایجاد یک نیروی یکپارچه برای حفظ تعادل و ثبات در بازار نفت بود. درباره نقش آفرینی و میزان اثرگذاری اوپک بر بازار نفت و اقتصاد جهان دیدگاه های گوناگون وجود دارد. عده ای از تحلیلگران معتقدند این سازمان مانند دهه های گذشته همچنان یک نیروی موثر است و این جایگاه برای آن حفظ خواهد شد و عده ای با اشاره به کاهش سهم اوپک در تامین نیاز جهان به نفت می گویند از اثرگذاری اوپک کاسته شده و در سال های آینده این روند ادامه پیدا خواهد کرد.

نفت به عنوان منبعی پراستفاده از انرژی در جهان، بر وضعیت اقتصادی کشورهای تولیدکننده و مصرف کننده اثرات بزرگ دارد و اوپک وظیفه دارد با در نظر گرفتن تمامی جوانب، سیاست هایی اتخاذ کند که هم منافع تولیدکنندگان نفت حفظ شود و هم به مصرف کنندگان این ماده خام فشار وارد نشود. تازه ترین تلاش اوپک برای بالا بردن اثرگذاری بر بازار، ائتلاف با روسیه و 9 کشور دیگر تولیدکننده نفت است که در سال 2016 صورت گرفت. این کشورها که اوپک پلاس نامیده می شوند در مجموع سهم بالاتری در تامین نفت مورد نیاز جهان دارند در نتیجه تصمیم های آنها بر بازار اثرات بزرگ تری خواهد داشت.  آوریل سال جاری میلادی قیمت نفت تحت تاثیر بحران کرونا به شدت کاهش یافت و قیمت نفت آمریکا برای مدتی کوتاه به زیر صفر رسید. اوپک پلاس در واکنش به این رویداد عرضه نفت خود را به میزانی قابل ملاحظه کاهش داد و این اقدام موثر بوده است. در مطالب حاضر به تاریخچه شکل گیری و اقدامات اوپک، دیدگاه های دبیرکل اوپک درباره آینده، نقش کنونی این سازمان در بازار نفت و شرایط کلی این بازار اشاره شده است.