تلاش های دیپلماتیک برای توسعه روابط با قدرت های بزرگ حوزه شرق، توانسته اند در طول زمان رابطه مبتنی بر دوگانه دوستی و خصومت را به رابطه ای تبدیل کنند که گرچه همچنان نگرانی های متعددی را با خود به همراه دارد و در دوراهی راهبرد یا راهکار بودن باقی مانده است؛ اما توانسته بر بسیاری از معادلات منطقه ای و بین المللی اثر بگذارد و در سال های اخیر در قالب شکل گیری یک همکاری همه جانبه بویژه میان ایران، روسیه و چین ثمر دهد.  با این حال برخی از ناظران ایرانی همچنان با بی اعتمادی به ایده «گرایش به شرق» نگاه می کنند و در تحلیل آن به مستندات تاریخی ارجاع می دهند که طی بیش از یک قرن