شرق: ریموند ویلیامز دو تعریف ناهمخوان از فرهنگ را رایج ترین تعاریف آن می داند. نخست معنایی محدود از فرهنگ که به «تجلیات فرهیختگی ذهن» نظیر هنرها و آثار فکری انسان مربوط است. این تلقی از فرهنگ، آن را به مفهوم زیبایی شناسانه نزدیک می کند. تلقی دیگر اما دارای چشم اندازی گسترده است و در انسان شناسی و جامعه شناسی ریشه دارد. در این تعریف، فرهنگ «شیوه زیست» خاص و متمایز یک گروه یا طبقه است و به عبارتی شکل تمایزبخشی است که سازمان مادی و اجتماعی زندگی را بیان می کند.

سابینه فون دیرکه در کتابی با عنوان «مبارزه علیه وضع موجود» که مدتی پیش با ترجمه محمد قائد در نشر نو منتشر شد، با اشاره به این دو تعریف از فرهنگ و نیز مفهوم هژمونی یا تسلط که ریشه در «یادداشت های زندان» گرامشی دارد، تحلیلی از جنبش های دانشجویی در دهه 60 و نیز جنبش های جدید اجتماعی در دهه های 1970 و 80 ارائه داده است. یکی از بخش های خواندنی کتاب، فصلی است با عنوان «ترانه های غمگنانه پس از 1968» که در بخشی از آن به دو تلقی متفاوت از ادبیات پرداخته شده است. نویسنده می گوید از نمایشگاه کتاب فرانکفورت در سال 1975، منتقدان ادبی سنتی در صف مقدم دفاع از مفهومی بودند که باربارا کوستا «تغییر جهت از ادبیات متعهد سیاسی مبتنی بر قالب های مستند... به قالب تامل در خویش با دوباره روی آوردن به روایت نویسی» می نامد. او به نقدی نوشته مارسل رایش-رانیکی اشاره می کند که در آن از بازگشت به ادبیات زیبا و شیوا صحبت شده است. رایش رانیکی برای نسل نویسندگان دهه 1968 آینده ای می بیند به شرط اینکه «درک کنند زیادی دنبال زیبایی شناسی ماتریالیستی و نوع های کارآمدشان رفتند و پرت افتادند. به نظر او، آن نویسنده ها فقط احتیاج دارند که به سنت ادبی بورژوایی برگردند، یعنی به رمان جدیدی که فلوبر پایه گذاری کرد و شعری که با بودلر شروع شد». او مثلا از ماکس فریش، زیگفرید لنتس، اریش نوساک و توماس برنهارد به عنوان نمونه های ادبیات مثبت معاصر نام می برد. «ارجی که برای آنان قائل می شود به این سبب است که این نویسندگان ورای مدهای ادبی اند؛ به سیاسی کردن ادبیات که جنبش دانشجویی خواستارش بود تن ندادند و به جای این کار به سنت راستین ادبیات پایبند ماندند؛ سنتی که رایش-رانیکی آن را نشان دادن رنج انسان در جهان معاصر تعریف می کند. مدافعان این موضع منکر بودند که این رنج را بتوان با واژگان عظیم ادبی و همبستگی هایی بی نام ونشان میان تاریخ، سرمایه داری متاخر و رعایای بورژوازی به مضامینی سیاسی بدل کرد. به جای این کارها، ادبیات می تواند مضمون رنج را فقط با واژگانی فردی و هستی شناسانه بیان کند».

سابینه فون دیرکه می گوید مدافعان این موضع در تلاش بودند تا خود را از کسانی که رمان های فونتانه و توماس مان را بهتر از آثار امروزی می دانستند، متمایز کنند. او البته اضافه می کند که منتقدانی نظیر رایش-رانیکی و همفکرانش، خواستار ادبیاتی غیرانتقادی و بی توجه به مسائل اجتماعی نبودند. اکثریت آنها با عقب نشینی ادبیات در برابر چالش های جامعه معاصر مخالفت می ورزیدند و حتی از گرایش واپسگرای بخش هایی از ادبیات معاصر انتقاد می کردند و جانبدار این نظر بودند که ادبیات باید در برابر جامعه موضعی انتقادی بگیرد، اما در حد و حدودی که «مقوله فرد» تجویز می کند. ادبیات باید به نام نهادها و قدرت هایی سخن بگوید که می کوشند از فرد استفاده یا سوء استفاده کنند. نویسنده می گوید: «رایش-رانیکی، همچنان که مشخصه مدافعان این موضع است، از این نهادها و قدرت با بیانی بسیار کلی صحبت می کرد و هر تحلیل اجتماعی عمیق تری را که ممکن بود به ترسیم ساختار سلطه منتهی شود نادیده می گرفت. اما بحث او عمدا طوری طراحی شده بود که ادبیات را چیزی ورای ایدئولوژی و جانبداری تصویر کند که در عین حال، دست کم در ظاهر لبه ای انتقادی دارد. منتقدان ادبی سنتی با زیبایی شناسی کارآمد مخالف بودند و هدفشان احیای ایدئولوژی خودمختاری ادبیات بود که ادبیات را به جایگاه وجدان اجتماعی، یعنی اندرزگو اما همواره بی طرف، تنزل می داد». او در ادامه از کسانی مانند پیتر ام. اشتفان نام می برد که در این بحث کار را به جایی رساندند که حتی نقش ادبیات به عنوان وجدان اجتماعی را رد می کنند. اشتفان هنز متعهد از نظر سیاسی را به شدت تخطئه می کند زیرا سیاست ذاتا به مبارزه برای قدرت مرتبط است. او سیاست را در موضعی مقابل شاعرانگی می بیند که «نزد او نمایانگر ناتوانی زبانی و آرمان چیزی است هنوز به وجود نیامده. به نظر اشتفان، بعد آرمانی شعر اگر برای زندگی روزمره یا اهداف سیاسی به کار رود تباه می شود. او با استفاده از کلیشه قدیمی سیاست کثیف در مقابل شاعرانگی خالص به موضع دهه 1950 پس می نشیند، موضعی که با تقلیل ادبیات به حد تمامیتی هستی شناسانه و ادبی و بالاتر از زندگی اجتماعی و سیاسی به ادبیات تاثیری پایدار اعطا می کند».