سازمان بهداشت جهانی سویه B.1.1.529 را سویه نگران کننده طبقه بندی و نام «اومیکرون» را برای آن انتخاب کرد. پیش تر انتظار می رفت نام «نوو» برای این سویه انتخاب شود، اما سازمان بهداشت جهانی برای جلوگیری از اشتباه هایی که ممکن است به دلیل تشابه تلفظ «نوو» با new اتفاق بیفتد از این حرف صرف نظر کرد. مرکز مقابله با بیماری های عفونی اروپا (ECDC) نیز ارزیابی خود از این سویه براساس داده های موجود را منتشر کرد که براساس آن این سویه را به طور جدی نگران کننده ارزیابی کرده است. تاکنون ایالات متحده، کانادا و کشورهای اتحادیه اروپا قوانین رفت وآمد به کشورهای کانونی شیوه این سویه و آفریقای جنوبی را منع کرده اند. سویه «اومیکرون» دارای بیش از 30 جهش در پروتئین اسپایک یا شاخک ویروس است. این تعداد جهش به نظر غیرطبیعی است و این فرض را مطرح کرده است که احتمالا این جهش در یک بیمار منحصربه فرد شکل گرفته که بدنش توانایی پاکسازی ویروس را نداشته و مدت بسیار طولانی تری از سایر بیماران ویروس در بدنش باقی مانده و انتقال پذیر بوده است. براساس توضیح دکتر «جرمی فاوست» هر چقدر عفونت مدت بیشتری در بدن باقی بماند تعداد جهش های بیشتری روی ویروس ممکن است رخ دهد. براساس دانسته های فعلی ما این اتفاق عمدتا در افرادی رخ می دهد که دارای سیستم ایمنی فوق العاده آسیب پذیر و ضعیف هستند. جهش در پروتئین شاخک می تواند به امکان ورود ساده تر ویروس به بدن و اندام های درونی کمک کند. همچنین این اتفاق ممکن است به ویروس کمک کند تا از ایمنی ایجادشده در بدن به واسطه ابتلای قبلی یا واکسن فرار کند و ازسوی سیستم ایمنی بدن شناسایی نشود. هنوز داده قطعی مبنی بر اینکه آیا این سویه بیماری شدیدتری را نسبت به سویه های دیگر ایجاد می کند یا اینکه میزان ابتلا در اثر آن بیشتر از سایر سویه هاست در اختیار نداریم. با وجود نشانه های نگران کننده اولیه هنوز و تا این لحظه ما سند تاییدشده بالینی مبنی بر اینکه این سویه ممکن است گریزپاتر از بقیه سویه ها از سیستم ایمنی بدن باشد یا راحت تر شیوع یابد، نداریم؛ اگرچه داده های اولیه نشانه هایی از این احتمال را در خود دارند. این مسئله در روزها و هفته های آینده دقیق تر مشخص خواهد شد. در حال حاضر تنها اشاره ضمنی سازمان بهداشت جهانی برای طبقه بندی این سویه است که حدس شیوع پذیری بالاتر این سویه را به نوعی تقویت می کند.

سویه B.1.1.529 در ماه نوامبر در یکی از کشورهای جنوب آفریقا شناسایی شد و به سرعت در آفریقای جنوبی توسعه یافت. به نظر می رسد این سویه باعث جهشی 200درصدی در ابتلا در آفریقای جنوبی شده است. تاکنون نمونه هایی از این سویه در هنگ کنگ، اسرائیل و برخی از کشورهای دیگر شناسایی شده است. این سویه دربردارنده بیش از 30 جهش ژنتیکی در پروتئین اسپایک یا شاخک های ویروس است که ازجمله شامل جهش هایی می شود که پیش تر در سویه های بتا (که به دلیل فرار از ایمنی واکسن معروف است) و سویه دلتا (که به دلیل انتقال سریع تر و راحت تر معروف است) مشاهده شده بود. اهمیت این شاخک ها در این است که علاوه بر اینکه آنها حکم ابزار ورودی ویروس به سلول های بدن میزبان را بر عهده دارند، عمده واکسن های فعلی بدن را در برابر این بخش از بدنه ویروس (پروتئین شاخک یا اسپایک) ایمن می کنند و درصورتی که تغییرات در این بخش زیاد باشد ممکن است بدن نتواند آن را شناسایی و با ویروس مقابله کند.

هنوز پاسخ دقیقی نداریم. داده های اولیه نگران کننده هستند، اما هنوز نیازمند داده های بیشتری برای بررسی میزان شیوع و همچنین احتمال گریز از ایمنی ناشی از واکسن در این سویه باید صورت بگیرد. در طی چند روز آینده اطلاعات ما درباره این دو سوال مهم بهتر می شود.

برخی از کشورها از جمله انگلستان و برخی از کشورهای دیگر منع سفر هوایی به کشورهایی که تاکنون این سویه در آن مشاهده شده است به خصوص آفریقای جنوبی و هنگ کنگ را اعمال کرده اند. اتحادیه اروپا نیز از کشورهای عضو خواست پروازها به این کشورها را متوقف کنند، اما مطالعات نشان می دهد این اقدام پس از شناسایی گونه های تازه اثر کمی دارد. نکته مهم این است که از زمان شیوع این سویه تا شناسایی آن زمانی قابل توجه سپری شده و احتمالا سویه تازه در کشورهای مختلف پخش شده است.

یکی از جهش های رخ داده در این سویه در بخشی از هدف آزمون هاست که ممکن است تشخیص را دچار مشکل کند. باوجوداین، عمده این تست ها دو یا سه هدف را برای تشخیص ویروس در نظر دارند و برای همین احتمال اینکه سویه تازه به طورکامل از آزمون ها فرار کند، وجود ندارد. باوجوداین، درباره دقت تست ها درباره این سویه در روزهای آینده داده های بیشتری خواهیم داشت.

خیر. واکسن بهترین ابزار ما برای مقابله با کووید19 است. آمارها همگی نشان می دهد که میزان بروز شدید بیماری، بستری و مرگ ناشی از ابتلا به طور جدی در افراد واکسینه کمتر است. هنوز نمی دانیم آیا این سویه از ایمنی ایجادشده از واکسن های فعلی گریزان است یا نه. حتی درصورتی که این موضوع تایید شود کماکان واکسن شما را در برابر بخش بزرگی از سویه های در جریان ایمن می کند و خطر ابتلا به سویه های جدید را نیز کاهش می دهد. واکسن های خود را بزنید.

اگر شما تمام دوزهای واکسن توصیه شده را دریافت کرده اید به طور قابل توجهی ایمنی بیشتری از کسی که واکسن دریافت نکرده است، دارا هستید. اما فارغ از سویه جدید، واکسن سپر غیرقابل نفوذ نیست و شما ممکن است باز هم مبتلا شوید. اگر معلوم شود سویه تازه از واکسن گریزان تر است این موضوع ایمنی شما را کمی کاهش خواهد داد. اما فارغ از این موضوع باید هوشیار باشید تا زمانی که همه گیری تمام نشده است، ماسک بزنید، بهداشت شخصی را رعایت کنید و از حضور غیرضروری در مکان های عمومی خودداری کنید. با توجه به اینکه ما آمار دقیقی از میزان توسعه فعلی سویه جدید نداریم بهترین کار این است که نهایت هوشیاری را حفظ کنید. حداقل تا زمانی که وضع آن معلوم نشده است سطح احتیاط های خود را به دوران پیش از واکسن برگردانید. از سفر غیرضروری، میهمانی یا معاشرت تفریحی خودداری کنید و به خصوص مراقب انتقال ویروس به سالخوردگان و کودکان باشید.