آرشیو پنجشنبه ۹ تیر ۱۴۰۱، شماره ۵۴۸۷
تاریخ و اقتصاد
۲۳
نمایه

جان راولز و بدیل سرمایه داری

درباره «دموکراسی صاحبان دارایی» چه باید گفت؟ از دیدگاه جان رالز، شرکت های در مالکیت کارگران و مالکیت عمومی در دموکراسی صاحبان دارایی نیز ممکن هستند؛ اما برخلاف سوسیالیسم، مالکیت خصوصی وسایل تولید «مجاز است». با وجود این، راولز دموکراسی صاحبان دارایی را بدیلی برای سرمایه داری می داند؛ درحالی که سرمایه داری «مبتنی بر» مالکیت خصوصی است، دموکراسی صاحبان دارایی فقط در صورتی مالکیت خصوصی سرمایه های بزرگ را «مجاز می شمارد» که بتوان آنها را به طور گسترده توزیع کرد.

در تقابل با کالازدایی و مالکیت عمومی گسترده، دموکراسی صاحبان دارایی بر موارد زیر تاکید می کند، «انواع مختلف آموزش و کارورزی»، «سطح پایه ای از مراقبت سلامت برای همگان»، استفاده از مالیات برای محدودکردن نابرابری در درون و بین نسل ها و تدابیر ضدانحصار که «مالکیت گسترده دارایی های تولیدی» را تضمین می کند. چند دهه پیش تر، رالز تصور می کرد که سرمایه داری دولت رفاه می تواند به جامعه عادلانه آرمانی او نزدیک شود. اما پس از ضربه های حاصل از انقلاب ریگان، به این نتیجه می رسد که چنین چیزی ناممکن است. رالز در آثار دوران بلوغ فکری اش استدلال می کند که عیب اصلی سرمایه داری دولت رفاه آن است که «اجازه می دهد وسایل تولید تقریبا به طور انحصاری در دست طبقه ای کوچک باشد.» این نوع کنترل به گروهی اندک امکان می دهد تا «نظام حقوق و مالکیتی را به اجرا بگذارند که جایگاه سلطه آنها را نه تنها در سیاست بلکه در کل نظام اقتصادی تضمین می کند.» درحالی که پایبندی سرمایه داری دولت رفاه به بازتوزیع ثروت به معنای «نوعی اهمیت» به برابری فرصت ها است، این واقعیت که دولت های رفاه امکان تمرکز قدرتی را ایجاد می کنند که دموکراسی را از بین می برد، نه تنها به آن معناست که این دولت ها در حمایت از آزادی سیاسی ناتوانند، بلکه «ارزش عادلانه آزادی های سیاسی» را هم نادیده می گیرد.

از مقاله ای به قلم اد کوییش، ترجمه علی برزگر منبع: فصل نامه ترجمان