آرشیو پنجشنبه ۲۲ دی ۱۴۰۱، شماره ۵۴۰۰
هنر و ادبیات
۶

نشر

ناگفته هایی درباره صادق هدایت

«صادق هدایت به روایت انجوی شیرازی» منتشر شد. مهر گزارش داد که این کتاب به کوشش ولی الله درودیان از سوی نشر نیلوفر راهی بازار کتاب شده است.

ابوالقاسم انجوی شیرازی معروف به نجوا، پژوهشگر شاخص ادبیات معاصر و فرهنگ عامه و از دوستان نزدیک صادق هدایت بود. هدایت در نامه هایش به حسن شهیدنورایی از انجوی شیرازی به عنوان یکی از دوستان نزدیک خود نام برده است. انجوی در خانواده ای دین باور در شهر شیراز به دنیا آمد و بالید. او بنیانگذار مرکز فرهنگ مردم وابسته به تلویزیون ملی ایران و محقق فرهنگ عامه بود. علاقه به ادب و فرهنگ باعث شد از نوجوانی در محضر بزرگانی چون ملک الشعرای بهار، جلال همایی، سیدکاظم عصار و... حاضر شود و کسب فیض کند. او پس از پایان تحصیلات متوسطه به سوییس رفت و از دانشگاه ژنو فارغ التحصیل شد. نقطه عطف زندگی انجوی شیرازی آشنایی و دوستی عمیق با صادق هدایت بود که تاثیر بسزایی بر زندگی اش گذاشت.

انجوی پس از بازگشت به ایران علاوه بر مطالعه و پژوهش بر فولکلور، قصه ها، افسانه های کهن پارسی و به طورکلی فرهنگ مردم، دیوان حافظ را تصحیح و منتشر کرد. او که روزنامه نویسی برجسته بود، سردبیری روزنامه نبرد امروز و مجله آتش بار را بر عهده داشت. در اواخر دهه سی و اوایل دهه چهل، دعوای آشنایان بر سر صادق هدایت به صفحات مجلات ادبی جنجالی کشید. شوق و اشتیاق نسل تازه ای از روزنامه نویسان باعث شد به این مناظره دامن زده شود. تقریبا همه اطرافیان اهل قلم او در این دام افتادند، به یکدیگر تهمت زدند و نگفته هایی را فاش کردند، نقل قول هایی از او آوردند و... .

در همین مجادله ها بود که نام سید انجوی به میان آمد. او تهمت می شنید و دم برنمی آورد. تنها کسی بود که در دام گفت وگوها بر سر هدایت نمی افتاد و این، گرچه از جهت انسانی و اخلاقی پسندیده شمرده می شد، برای روزنامه نویسان که می خواستند همه چیز را درباره هدایت بدانند، خوشایند نبود. انجوی و یزدانبخش قهرمان، دیگر یار هدایت، یاد او را همچون گنجینه ای گرانبها با خود نگه داشته و هر روز آن را زنده می کردند؛ ولی از اینکه آن را با دیگران تقسیم کنند، معذور بودند. انجوی شیرازی در این کتاب، با نثری جذاب، پرکشش و جاندار که از دوران روزنامه نویسی اش باقی مانده، روایت خود را از هدایت به دست می دهد. این کتاب در 216 صفحه و با قیمت 95 هزار تومان راهی بازار کتاب شده است.

 
انتشار چند نمایشنامه جدید

نمایشنامه «جانور» و مجموعه نمایشنامه «دو خواهر و دو اقتباس دیگر» نوشته توحید معصومی به همت نشر عنوان راهی کتاب فروشی ها شد.

توحید معصومی نویسنده این آثار، بیش از سه دهه است که در زمینه کارگردانی و همچنین نمایشنامه نویسی فعالیت داشته و نزدیک به 30 نمایش از آثار نمایشنامه نویسان مطرح کشور را روی صحنه برده است. «سرگذشت سال های سرد» عنوان اولین نمایشنامه ای است که در سال 1396 در مجموعه الفتا توسط نشر عنوان از این نویسنده چاپ شده است. نمایشنامه «جانور» داستانی معمایی دارد که در یک آپارتمان و بین سه زن و یک کارآگاه پلیس در جریان است. در کتاب «دو خواهر و دو اقتباس دیگر» سه نمایشنامه اقتباسی عرضه شده است. نمایشنامه «دو خواهر» اقتباسی از «کلفت ها» ژان ژنه، نمایشنامه «درجا» برگرفته از نمایشنامه «بی سرپناه» اثر بری برمنژ و نمایشنامه «مگس» که با همراهی ایوب آقاخانی نوشته شده، خوانشی است از نمایشنامه «خانواده تت» اثر اشتفان ارکنی. معصومی درباره چرایی بازخوانی این سه نمایشنامه می گوید: به عنوان کارگردان همیشه دغدغه انتخاب متن داشته ام. اجرای متون خارجی در عین جذابیت، مشکلاتی نیز به همراه دارند؛ مطول بودن، وجود برخی صحنه ها و اصطلاحاتی که قابل استفاده در شرایط روز نیست و نیز عدم تناسب امکانات اجرا با امکانات گروه از جمله مسائلی بود که سبب شدند بازنویسی یا خوانش متفاوتی از متون خارجی دلخواهم را تجربه کنم.

وی درباره نحوه بازنویسی آثار بیان کرد: در فرآیند بازنویسی، متوجه شدم مسیری که می روم به نسخه ای غیر از نسخه اصلی متن ختم می شود. داستان تغییراتی کرده، آدم ها حذف و اضافه شده اند و با اینکه چارچوب و دیالوگ ها همان ها هستند اما نمایشنامه دیگر آن نمایشنامه اصلی نیست. حذف و جابه جایی صحنه ها و بعضا نوشتن صحنه های مکمل، تغییر انگیزه عمل کاراکترها به تناسب زمانه و نیز دست بردن در چارچوب قصه، کارهایی بوده که روی متون این مجموعه صورت گرفته است.

این هنرمند در پایان یادآور شد: نمی دانم اسم این کار بازخوانی، بازنویسی، اقتباس، دراماتورژی یا چیز دیگری است ولی تلاش کردم متون حاضر، با کمترین امکانات و با تعداد اندکی بازیگر و متناسب با شرایط جامعه قابل اجرا باشند و در عین حال برای خلاقیت در کارگردانی و طراحی و نیز به عنوان محکی برای توانایی بازیگران، زمینه لازم را در اختیار گروه اجرایی قرار دهند. کتاب «دو خواهر و دو اقتباس دیگر» در 120 صفحه، با شمارگان 500 نسخه، به قیمت 65 هزار تومان و کتاب «جانور» در 46 صفحه در 500 نسخه و با قیمت 33 هزار تومان، هر 2 درقطع پالتویی از سوی نشر عنوان منتشر شده است. گسترش، پراگ و صدای معاصر به عنوان مراکز پخش این کتاب ها معرفی شده اند.