مفهوم شهروندی در مکتب جامعه شناسی آلمانی پدید آمد. فردیناند تونیس، جامعه شناس آلمانی، بیش از صد سال پیش، دو مفهوم گماینشافت و گزلشافت را به ترتیب برای جوامع محلی (روستا) و جوامع بسیط (شهر) به کار برد. او معتقد بود در روستا زندگی اجتماعی شبیه یک ارگانیسم زنده است که در آن مردم اهداف مشترکی دارند؛ اما در شهر، زندگی اجتماعی به صورت یک تجمع مکانیکی است.

حسابگری، عقلانیت، توجه به منافع فردی، رقابت، تلاش برای پیشرفت و حاکمیت سلسله مراتب و اجرای قانون از جمله ویژگی های گزلشافت است که برای جایگزینی شهروندانی منفعل، به سوی زیستی فعالانه و مشارکت جو رابطه میان شهروندان و سیاست گذاران شهری یکی از مهم‎ترین عوامل است.