آرشیو پنجشنبه ۴ خرداد ۱۴۰۲، شماره ۵۷۳۷
دنیا
۴

موانع جدید در مسیر پروژه عادی سازی

بن سلمان و نتانیاهو تلفنی چه گفتند؟

بنیامین نتانیاهو نخست وزیر و الی کوهن وزیر امور خارجه اسرائیل طی 24ساعت گذشته به عنوان بخشی از مذاکرات «بسیار پیچیده» درباره راه اندازی پروازهای مستقیم بین اسرائیل و عربستان برای حج سالانه مسلمانان، با محمد بن سلمان ولیعهد سعودی تلفنی گفت وگو کردند. «تایمز آو اسرائیل» در گزارش 23مه در همین رابطه نوشت، بن سلمان این مذاکرات را از بحرین و با میانجی گری عبداللطیف بن راشد الزیانی، وزیر امور خارجه آن کشور انجام می دهد؛ هرچند اگرچه اسرائیل متحد بزرگ خود (آمریکا) را به عنوان میانجی ترجیح می دهد. بنابراعلام کانال 12 اسرائیل، این رژیم از سوی دولت بایدن برای موافقت با درخواست های ریاض برای امتیازات قابل توجه به فلسطینی ها در ازای پروازها، تحت فشار است.

این اقدامات شامل واگذاری برخی اختیارات در کرانه باختری از ارتش اسرائیل به نیروهای تشکیلات خودگردان فلسطین و اعطای اختیارات امنیتی به نیروهای خودگردان در معبد کوه و کلیسای مقبره مقدس در شهر قدیمی بیت المقدس می شود؛ گام های گسترده ای که بسیار بعید است از سوی کابینه راست گرای اسرائیل تایید شود. یک منبع اسرائیلی که نامش فاش نشده است، به کانال 12 گفت: «ما در هفته های پیش رو خواهیم دانست که به کجا می رویم.» تزاخی هانگبی، مشاور امنیت ملی روز سه شنبه در کنفرانسی این گزارش را تکذیب کرد و گفت: «در ماه های اخیر هیچ گفت وگویی بین نتانیاهو و بن سلمان وجود نداشته است.»

«لاهاو هارکوف» هم در گزارش 22مه در «اورشلیم پست» با تایید میانجی گری بحرین در مذاکرات اسرائیل و عربستان نوشت، نتانیاهو و بن سلمان قبل و بعد از نشست هفته گذشته اتحادیه عرب درباره امکان عادی سازی بین اسرائیل و عربستان سعودی صحبت کردند. این منبع گفت که هیچ پیشرفتی در گفت وگوها حاصل نشد و بن سلمان درخواست نتانیاهو برای ملاقات را رد کرد. به نوشته هارکوف، نتانیاهو و بن سلمان درباره امکان پروازهای مستقیم از اسرائیل به عربستان سعودی برای حج، در سال جاری صحبت نکردند؛ اما به گفته یک منبع دیپلماتیک اسرائیلی، در بیت المقدس نسبت به ادامه تلاش ها خوش بینی وجود دارد. گفته می شود سعودی ها فهرستی از درخواست های خود را به اسرائیل داده اند تا آنها امتیازاتی به فلسطینیان بدهند. از جمله این امتیازات می توان به این موارد اشاره کرد: اینکه تشکیلات امنیتی فلسطین بتواند به هزینه ارتش اسرائیل در یهودیه و سامره تقویت شود؛ کنترل فلسطین بر مسجدالاقصی و کلیسای مقبره تثبیت شود؛ درحالی که دیوار غربی تحت کنترل کامل اسرائیل باقی خواهد ماند.

هفته گذشته، کوهن، وزیر خارجه اسرائیل به روزنامه اورشلیم پست گفت که عادی سازی با عربستان سعودی «درباره اگر یا زمان نیست. ما و عربستان سعودی منافع یکسانی داریم.» کوهن شنبه شب به N12 گفت: عادی سازی با عربستان سعودی می تواند ظرف 6ماه تا یک سال آینده انجام شود، اگرچه مقام های ارشد سعودی همیشه آشکارا گفته اند که باید پیشرفتی بین اسرائیل و فلسطینی ها ایجاد شود تا ریاض این گام را بردارد. یک منبع مرتبط با رهبری سعودی گفت که بن سلمان می خواهد بگوید کاری برای فلسطینی ها انجام داده و در عین حال، ما به ازای این عادی سازی همانا همکاری امنیتی ریاض با واشنگتن خواهد بود. بن سلمان هفته گذشته در اجلاس اتحادیه عرب در جده گفت: «مساله فلسطین موضوع اصلی کشورهای عربی بوده و موضوع اصلی باقی ماند. این مساله در راس اولویت های این پادشاهی قرار دارد.»ولیعهد عربستان افزود: «ما در ارائه کمک به مردم فلسطین برای بازپس گیری سرزمین هایشان، احیای حقوق مشروع آنها و ایجاد کشور مستقل در مرزهای1967 با پایتختی بیت المقدس شرقی تعلل نخواهیم کرد.»

به گفته معاریو، تنها مسلمانان اسرائیلی مجاز به پرواز از فرودگاه های بن گوریون و رامون هستند. سال گذشته حدود 2700اسرائیلی به مکه سفر کردند و انتظار می رود امسال حدود 4500 نفر به مکه سفر کنند. در گذشته بیشتر از طریق اردن سفر می کردند. منبعی که با ریاض در ارتباط است، گفت: درحالی که احتمالا سعودی به دنبال ایجاد تمهیدات امنیتی برای سفر عرب های اسرائیل است، اما بن سلمان آن را بخشی از معامله برای پروازهای مستقیم می داند. سال گذشته، قطر پروازهای مستقیم از اسرائیل را برای جام جهانی مجاز اعلام و به طور علنی اعلام کرد که این پروازها برای فلسطینی ها نیز انجام می شود؛ اما هیچ فلسطینی در عمل از طریق اسرائیل به این بازی ها پرواز نکرد. «ریچ گلدبرگ» مشاور ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی ها که در اوایل ماه جاری برای دیدار با مقام های عربستان سعودی به این کشور رفت، گفت: پروازهای مستقیم «پل عالی به سوی فاز بعدی مذاکرات عادی سازی خواهد بود.» گلدبرگ گفت: «سیگنال های مثبت زیادی از همه پایتخت های درگیر وجود دارد و [پروازهای مستقیم] چیزی است که امیدواریم طرف ها بتوانند در کوتاه مدت آن را حل کنند.»