طی سال های اخیر صادرات محصولات جالیزی و آب بر همچون هندوانه و خربزه به یکی از چالشی ترین مسائل بخش کشاورزی تبدیل شده است، به طوری که وزارت جهاد کشاورزی همواره تلاش کرده تا با وضع عوارض صادراتی بر این محصول از میزان صادرات آب مجازی به دیگر کشورها جلوگیری شود.

این امر همچنین با توجه به شروع طرح الگوی کشت محصولات کشاورزی تشدید شد، به طوری که قرار است اراضی کشاورزی بیشتری به کشت محصولات استراتژیک و اساسی همچون گندم، برنج، جو، دانه های روغنی، نیشکر و چغندرقند اختصاص یابد و از میزان سطح زیر کشت محصولات جالیزی کاسته شود؛ به طوری که زمستان سال گذشته بود که معاونت بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی در نامه ای به سازمان توسعه تجارت ایران، عوارض صادراتی برای محصولات جالیزی پیاز، سیب زمینی، گوجه فرنگی، هندوانه، خربزه، ملون و طالبی در سال 1402 را ابلاغ کرد تا مهری بر پایان صادرات گسترده محصولات جالیزی و آب بر کشورمان با قیمت پایین صادراتی و مصرف بالای آب باشد.

بر این اساس، میزان عوارض برای پیاز، هندوانه، خربزه، ملون و طالبی 100 درصد ارزش پایه صادراتی تعیین شده است. در سال گذشته میزان صادرات محصولات جالیزی و آب بر اعم از هندوانه، خربزه، ملون و طالبی رکوردشکنی کرد، به طوری که حدود یک میلیون و 200 هزار تن محصول آب بر به ارزش حدود 240 میلیون دلار از کشور صادر شد؛ به همین دلیل بزودی قرار است در خصوص صادرات آن تصمیم گیری شود. در همین خصوص چندی قبل سیدجمال مدرسی دره، سرپرست دفتر توسعه صادرات معاونت بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی گفت: در حال بررسی پیشنهادها برای تعیین عوارض صادراتی این محصولات هستیم، هر چند که عوارض 100 درصدی که در سال گذشته وضع شده، همچنان ادامه دارد.

مدرسی دره افزود: وزارت جهاد کشاورزی مکاتبات زیادی با معاون اول رئیس جمهور در این خصوص داشته و سرانجام هیات وزیران در سال جاری میزان عوارض اتخاذ شده بر صادرات محصولات آب بر را ابلاغ خواهند کرد.

براساس آمار گمرک در فروردین ماه سال جاری 256 هزار و 916 تن و 896 کیلوگرم هندوانه، خربزه، ملون و طالبی به ارزش 55 میلیون و 369 هزار و 406 دلار یا 2 هزار و 51 میلیارد و 633 میلیون و 809 هزار تومان به 31 کشور جهان صادر شده است.

این در حالی است که در سال 1400 حدود 389 هزار و 570 تن و 537 کیلو به ارزش 76 میلیون و 599 هزار و 459 دلار یا یکهزار و 855 میلیارد و 573 میلیون و 873 هزار تومان صادر شده بود.

بنابراین می توان گفت صادرات محصولات آب بر و جالیزی طی یک سال گذشته به لحاظ وزنی با کاهش حدودا 35 درصدی، به لحاظ ارزشی(دلاری) کاهشی 28 درصدی و به لحاظ ارزش تومانی با رشدی 10 درصدی روبه رو بوده است.