این فقط یک مسابقه آشپزی نیست. آنچنان که دست اندرکاران برنامه بیان کردند هدف این مسابقه آشپزی، تکریم مقام مادر و یادآوری نقش و جایگاه حمایتی او در خانواده است. در هر قسمت از برنامه دو گروه شرکت کننده به اتفاق مادران خود برای طبخ غذای پیشنهادی کارشناس، با یکدیگر رقابت می کنند.

یکی از ویژگی های این فصل از برنامه که به تازگی روی آنتن رفته، رقابت همزمان دو گروه شرکت کننده در فضایی بانشاط و دوستانه است که پس از طبخ غذای پیشنهادشده به داوری گذاشته می شود. فصل سوم مسابقه «آشپزی با مامان» با اجرای لاله صبوری از این هفته روزهای چهارشنبه و پنجشنبه هر هفته ساعت 21 روی آنتن شبکه پنج سیما می رود و روز بعد حوالی 15 دقیقه بامداد بازپخش خواهد شد. در گزارش پیش رو با علیرضا خوش بیان (تهیه کننده)، مصطفی حسنی (کارگردان)، لاله صبوری (مجری) و ملاحت کامیار (کارشناس داور) گفت وگو کردیم و از آنها درباره ویژگی های این فصل از برنامه پرسیدیم.

علیرضا خوش بیان، تهیه کننده این فصل از آشپزی با مامان در گفت وگو با جام جم درباره تفاوت های این سری با فصل های گذشته بیان می کند: فصل جدید آشپزی با مامان با تغییر فرم مسابقه طراحی شده و به جای این که شرکت کنندگان به صورت ترتیبی با همدیگر مسابقه دهند همزمان رقابت می کنند؛ یعنی گروه یک و 2 در دو آشپزخانه مشغول آشپزی می شوند و با همدیگر مسابقه می دهند. قبلا میزان رقابت در برنامه کمرنگ تر بود چون ابتدا یک گروه آشپزی می کردند و سپس گروه دیگر. الان چون همزمان است سعی کردیم شرایط مساوی را برای گروه ها ایجاد کنیم تا با همدیگر مسابقه دهند. وی می افزاید: همچنین مجری برنامه عوض شده و خانم لاله صبوری، مجری برنامه هستند. بخش های متنوعی هم به برنامه اضافه شده که ان شاءا... در طول برنامه مورد توجه مخاطبان قرار گیرد.

خوش بیان درباره داوری کار هر گروه هم توضیح می دهد: قسمت های متنوعی را برای داوری در نظر گرفتیم. بخشی از آن به مهارت های آشپزی مربوط می‎ شود. سعی کردیم در کنار این بخش مهارت های سبک زندگی را هم بگنجانیم. مثلا سعی کردیم بخشی را اضافه کنیم که هرکس بتواند با مواد اولیه باقیمانده، یک پیش غذا تهیه و به این طریق از اسراف جلوگیری کند، امتیاز مثبت می گیرد.

وی می گوید: ساختار برنامه آشپزی با مامان این است که شان مادرها، راهنمایی است یعنی به صورت مستقیم وارد آشپزی نمی شوند. این تمهید را برای حفظ جایگاه مادر و تکریم او قرار دادیم. مادران می توانند فقط در بخشی که باید با باقیمانده غذا چیزی درست کنند دست به کار شوند و به فرزندشان مستقیم کمک کنند. اسراف نکردن، زمان بندی مناسب، خلاقیت، استفاده بهینه از مواد و... از دیگر مواردی است که باید کنار آشپزی به آنها دقت کنند تا امتیاز بالاتری بگیرند. از همان ابتدا بخش اعظم این مسابقه برمبنای شان و منزلت مادر و جایگاه اصلی آن طراحی شده. مادر کسی نیست که کارهای روزمره خانه را انجام می دهد او باید تکریم شود که ما سعی کردیم در آشپزی با مامان این کار را انجام دهیم. این تهیه کننده در مورد جذب شرکت کنندگان عنوان می کند: فراخوانی از سه چهار ماه قبل در شبکه پنج سیما داده شد. شرکت کنندگان ثبت نام کردند و در دو مرحله گزینش شدند. یک مصاحبه حضوری داشتند و برای شرکت در مسابقه انتخاب شدند. فرزندان را از متولدان 88 به قبل انتخاب کردیم؛ تقریبا می شود 14 سال به بالا. در برخی از قسمت های گذشته این برنامه شاهد حضور چهره ها در جایگاه شرکت کننده بودیم که خوش بیان دراین باره می گوید: فعلا بنا بر این است که برنامه روی مردم جامعه تمرکز کند و سلبریتی ها حضور نخواهند داشت.

وی ادامه می دهد: دکور از نو طراحی شده است با توجه به فرم مسابقه که تغییر کرده است چون باید دکور دوتا آشپزخانه داشته باشد. یک بخش پشت صحنه داریم که به صورت روایت، اتفاقات را به تصویر می کشد. در این بخش به کمک های مادر و این که اگر او نبود چه اتفاقاتی می افتاد اشاره می کنیم. این برنامه فعلا چهارشنبه و پنجشنبه ساعت 21 در 52 قسمت پخش می شود.

مصطفی حسنی، کارگردان این فصل از برنامه هم به جام جم درباره تغییرات توضیح می دهد: از فصل قبلی فقط خانم کامیار حضور دارند و بقیه عوامل تغییر کردند. در فصل قبل مسابقه به صورت تکی تکی انجام می شد. یعنی یک گروه شرکت می کرد و بعد گروه دیگر مسابقه می داد. به این شکل طبیعتا گروه دوم با روند مسابقه آشنا می ‎شود اما ما هر دو گروه را همزمان وارد مسابقه کردیم.

وی می‎افزاید: ما آیتمی داریم که مادر و فرزند با هم آشپزی می کنند. یک آیتم هم داریم که مادر فقط به فرزند کمک می کند ولی نباید به وسیله ای دست بزند. نکته دیگر اسراف نکردن است و باید از باقیمانده موادی که با آن غذا پختند، پیش غذا یا دسر تهیه کنند. مثلا اگر غذای اصلی ته چین بادمجان است، می‎ توانند از باقیمانده آن، کشک بادمجان درست کنند. در سرو غذا هم فرزند ابتدا باید برای مادرش غذا بکشد و به او تعارف کند. این نکته هم امتیاز دارد. با این حرکت نمادین، تکریم جایگاه مادر اتفاق می ‎افتد.

کارگردان برنامه ادامه می دهد: کار گروهی و آشپزی جذابیت دارد. ما به آنها دستور پخت نمی دهیم فقط 40 ثانیه زمان دارند که دستور غذا را در اینترنت جست وجو کنند و بپزند. غذاهای سخت را هم برای پختن انتخاب می کنیم. مثلا خورش ریواس که فصلی و در حال فراموشی است. به دنبال رقابت بر سر غذاهای روتین نیستیم.

حسنی در مورد شیوه برگزاری این فصل از مسابقه هم بیان می کند: مسابقه به صورت لیگ نیست. کلا در هر قسمت دو گروه با هم رقابت می کنند و کارشان تمام می شود. طبق امتیازات کارشناس در همان مرحله، گروه برتر انتخاب می شود. بخشی را به هم به عنوان امتیازات مجری در نظر گرفتیم. چون مجری در فصل جدید، خودش مادر است و در آشپزی هم تجربه دارد، او هم می تواند امتیاز دهد. البته امتیاز کل با کارشناس است اما امتیاز چشیدن غذا را هم مجری دارد.

وی عنوان می کند: شرکت کنندگان کاملا از میان مردم هستند. از چند ماه قبل فراخوان منتشر و حدود 5000 ویدئو ارسال شده است. از میان آنها به انتخاب شرکت کنندگان فعلی رسیدیم. چند چالش برای شان در نظر گرفتیم تا انتخاب شوند. باید فرزند به تنهایی آشپزی و همچنین با کمک مادر هم آشپزی می کرد و از این روند فیلم می فرستاد.

حسنی درباره تغییرات احتمالی در فصل های آینده بیان می کند: قطعا مسابقه ادامه خواهدداشت و هر 50 قسمت با تغییراتی همراه است اما باید پس از پخش کامل این فصل از برنامه بازخوردها را ببینیم و بعد به فکر تغییرات بیفتیم.

این کارگردان درباره جذابیت های این فصل از برنامه می گوید: دکور بسیار جذاب و وسیعی داریم. شور و اشتیاق شرکت کنندگان جذابیت دارد و همچنین تماشاچیانی در استودیو داریم. در این فصل حدود 40تماشاگر در استودیو هستند. خانم صبوری اجرای قوی دارد و سعی شده فضا نسبت به قبل جذاب تر باشد.

ملاحت کامیار، کارشناس داور برنامه در گفت وگو با جام جم بیان می کند: فکر می کنم بهترین اتفاق در این فصل، این است که هر دو گروه باهم مسابقه می دهند. می شود گفت پیش از این اگر گروه اول خلاقیتی داشت، گروه دوم آن را می گرفت. فضای این فصل از برنامه برای هر دو گروه یکسان است و هر دو می توانند همزمان جست وجو کنند و کار را پیش ببرند. این باعث می شود از طریقی به دستور غذا دسترسی یابند و در مرحله بعد مثل فصل قبل به آنها یک دقیقه زمان می دهیم تا مواد اولیه را با کمک مادر پیدا کنند. جالب این که مادر می تواند کنار فرزندش حرکت کند و به چیزی دست نمی زند و نقش هدایتگر دارد. در این سری بیشتر از غذاهای ایرانی استفاده شده است. برای جلوگیری از اسراف بعد از درست شدن غذا فرصت کوتاهی دادیم تا از مواد باقیمانده یک دسر یا پیش غذا درست کنند. در این قسمت مادر هم وارد عمل می شود. مثل این می ماند که هر دو برای پذیرایی از مهمان آماده شوند. میز را برای دو نفر می چینند و به این شکل به سمت کم مصرف کردن می رویم تا از دیس ‎های بزرگی که سر سفره می گذاریم به سمت غذای تک پرس برویم. می شود گفت داریم آداب غذا خوردن را به شکل امروزی در می آوریم. کامیار درباره گزینش غذاها عنوان می کند: در اتاق فکر برای انتخاب غذاها و شکل و شمایل مسابقه برنامه ریزی شده و به این شکل نبود که به انتخاب من باشد. ما از مواد اولیه به انتخاب غذا رسیدیم. به عنوان مثال، گوجه سبز و برگ مو را در مواد اولیه داریم. سعی کردیم به صورت فصلی غذاهای ایرانی را احیا کنیم. به جای این که غذاهای فست فودی را تبلیغ کنیم، می گوییم در 35دقیقه هم می شود غذای ایرانی و سالم درست کرد و ضمن آن مادران می توانند اوقات خوشی را با فرزندان شان داشته باشند. این کارشناس می گوید: برای جداشدن از معیار سلیقه چند آیتم گذاشتیم که بتوانیم به جز طعم و مزه روی موضوعات دیگر هم نظر دهیم. یکی این که کار گروهی باید درست انجام و از لوازم به درستی استفاده شود. مثلا کثیف کردن 10 قابلمه برای یک غذا کار صحیحی نیست. نباید در آخر سینک ظرفشویی پر از ظروف کثیف باشد. حتی برای نحوه استفاده از لگن ظرفشویی امتیاز در نظر گرفتیم. باید یکی را برای شست وشو و دیگری را برای ظوف کثیف بگذارند. یکی دیگر از موارد رعایت بهداشت و همچنین ترکیب درست مواد است. یعنی نمی شود ابتدا لوبیا را سرخ کنی و بعد به آن پیاز بیفزایی. آشپزی اصول دارد. آشپزی ایران جزو مکاتب اولیه آشپزی جهان است.

وی ادامه می دهد: خود من جزو محققان غذاهای ایرانی هستم و برای همین می توانم بگویم ما جزو سه مکتب بزرگ دنیا هستیم. سعی کردیم بیشتر به غذاهای ایرانی بپردازیم که با آنها به الگوی دیگر کشورها تبدیل شدیم. مثلا در ایران سوپ گوشواره داریم که راویولی ایتالیا از آن اقتباس شده است. به این ترتیب سعی کردیم تاریخچه ‎ای از غذا را هم در این برنامه بگنجانیم. کامیار درباره معیارهای دیگر امتیازدهی بیان می کند: مثلا تخته خرد کردن گوشت و مرغ باید از هم جدا باشد یا اگر از یک طرف برای گوشت استفاده کردند آن را برگردانند و از طرف دیگر برای خرد کردن مرغ استفاده کنند. رعایت اصول تغذیه هم مورد دیگر است. طعم، مزه، ابتکار و تزیین هم بارم خود را دارند. این کارشناس و محقق غذاهای فراموش شده ایرانی، بخش آموزشی را هم چنین شرح می دهد: در بخش آموزشی، تاپ نت داریم که درباره فواید ماده غذایی که در هر قسمت برنامه استفاده می شود می گوییم. این متن کنار صفحه دیده می شود. به صورت سلیس از زبان مجری برنامه درباره تاریخچه غذاها هم توضیح داده می شود و بیان می کند اصلا آشپزخانه و کلمه مطبخ از کجا پیدا شد. در زبان های دیگر چه کلماتی داریم. غالب غذاهای ایرانی چه بوده است.