آرشیو دوشنبه ۱۲ تیر ۱۴۰۲، شماره ۵۵۲۲
دیپلماسی
۴
جنگ اوکراین

اوکراینی ها در سفر ویلیام برنز، رییس CIA به این کشور برای او از طرح های شان در خصوص وادار کردن مسکو به مذاکره گفته اند

تشریح رویاهای کی یف برای رییس CIA

محمدحسین لطف الهی

مقام های امریکایی می گویند ویلیام برنز، رییس سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده (CIA) اخیرا سفری به اوکراین داشته و مقام های اوکراینی طرح های خود را درخصوص بازپس گیری مناطق اشغالی از روسیه و آغاز گفت وگوهای آتش بس با مسکو با او در میان گذاشته اند.

طی این سفر که ماه ژوئن انجام شده، برنز با ولودیمیر زلنسکی رییس جمهور اوکراین و مقام های اطلاعاتی این کشور دیدار کرده است. سفر رییس سازمان اطلاعات مرکزی در شرایطی صورت گرفته که کی یف ضدحمله بزرگی را برای بازپس گیری مناطقی که تحت کنترل روس هاست آغاز کرده و پس از ماه ها باقی ماندن در فاز تدافعی تلاش دارد با تکیه بر تجهیزات پیشرفته غربی نظیر تانک های آلمانی لئوپارد وضعیت میدان جنگ را به نفع خود تغییر دهد. براساس گزارش روزنامه واشنگتن پست، یکی از مقام های امریکایی که در جریان جزییات این سفر قرار دارد، گفته است: «ویلیام برنز به تازگی به اوکراین سفر کرده و این سفر بخشی از سفرهای منظم او به این کشور از زمان آغاز تهاجم نظامی روسیه به اوکراین در سال گذشته به حساب می آید.» به گفته این مقام امریکایی، «هدف از این سفر به اشتراک گذاری اطلاعات حیاتی با اوکراین بود تا اطمینان حاصل شود اطلاعاتی که به اوکراین برای دفاع از خود کمک می کند، دراختیار این کشور قرار دارد.»

مقام های اوکراینی که به دلیل سرعت پایین پیشروی این کشور و دستاوردهای نه چندان قابل توجه ضدحمله اخیر که هنوز در جریان است تحت فشار قرار دارند، در برابر امریکایی ها اعتماد به نفس زیادی از خود نشان داده و با اطمینان از پیروزی و برنامه های آتی خود سخن گفته اند. به گفته سه منبع آگاه، اوکراینی ها ضمن تشریح برنامه های شان برای بازپس گیری بخش قابل توجهی از مناطق اشغالی تا فصل پاییز، از انتقال توپخانه و سامانه های موشکی به مناطق هم مرز با کریمه و افزایش فشارها به روسیه در جبهه شرقی با هدف وادار کردن مسکو به شروع گفت وگوهای آتش بس سخن گفته اند. مذاکرات اوکراین و روسیه که با میانجی گری ترکیه برگزار می شد، در مارس 2022 بدون دستیابی به نتیجه مشخص پایان یافت. یک مقام اوکراینی در این دیدارها گفته است: «روسیه تنها زمانی مذاکره می کند که به صورت جدی تهدید شده باشد.» به رغم این خوش بینی و بلندپروازی اوکراینی ها که دست کم هنوز پشتوانه ای عملی نداشته و نشانه ای جدی از امکان تحقق آن در میدان جنگ مشاهده نمی شود، مشخص نیست ارزیابی دقیق سازمان CIA و ویلیام برنز از آینده ضدحمله کنونی اوکراین که قرار است ماه ها به طول بینجامد چیست. سی ان ان نوشته سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده از پاسخ به این سوال سر باز زده است.

سفر برنز، چند روز پیش از شورش شبه نظامیان واگنر در روسیه انجام گرفت. هر چند امریکایی ها مدعی هستند که از اواسط ژوئن از تصمیم یوگنی پریگوژین برای شورش علیه وزارت دفاع روسیه آگاه بوده اند اما آنها می گویند در این باره با مقام های اوکراینی ازجمله ولودیمیر زلنسکی گفت وگویی صورت نگرفته است.

دولت ایالات متحده بارها تاکید کرده که نه واشنگتن و نه کی یف نقشی در شورش شکست خورده واگنر در روسیه نداشته اند. براساس گزارش روزنامه وال استریت ژورنال، برنز پس از روشن شدن سرنوشت شورش شبه نظامیان واگنر با سرگئی ناریشکین رییس سرویس اطلاعات خارجی روسیه تماس گرفته و به او گفته که دولت امریکا هیچ دخالتی در مساله شورش شبه نظامیان واگنر نداشته و آن را یک موضوع داخلی در روسیه می داند.

زلنسکی و فرماندهان ارشد ارتش اوکراین در ماه های اخیر به شدت تحت فشار بوده اند. آنها درحالی که از یک سو با خطوط دفاعی محکم روسیه مواجه هستند و امکان پیشروی سریع و کسب دستاوردهای جدی برای شان فراهم نیست، با فشار فزاینده کشورهای غربی مواجهند که میلیاردها دلار صرف حمایت نظامی از اوکراین و آموزش نیروهای نظامی این کشور کرده اند و انتظار پیروزی کی یف را می کشند.

رسانه های امریکایی تلفات نیروهای اوکراینی در ضدحملات اخیر را «سنگین» توصیف کرده اند. میادین مین گسترده روسیه، خطوط دفاعی قوی و عوارض طبیعی زمین که جلوی پیشروی سریع نیروهای اوکراینی را می گیرد و آنها را به اهدافی آسیب پذیر در برابر حملات هوایی و موشکی روسیه تبدیل می کند از جمله دلایل تلفات سنگین نیروهای اوکراینی اعلام شده است.

زلنسکی در سخنرانی های اخیر خود اذعان کرده است که ضدحمله اوکراین «آرام تر از آنچه مطلوب کی یف است» پیش می رود. تصاویر متعددی نیز از هدف قرار گرفتن تانک های لئوپارد که اوکراین انتظار داشت نقش یک تغییر دهنده بازی را داشته باشند، منتشر شده است.

برخلاف آنچه این شواهد پیشنهاد می دهند، الکسی رزنیکوف وزیر دفاع اوکراین هرگونه نظر بدبینانه ای را رد می کند و معتقد است «حادثه اصلی» هنوز در راه است. ژنرال والری زالوژنی، فرمانده کل نیروهای مسلح اوکراین هم خواستار صبر و شکیبایی بیشتر شده و گفته است که حملات با نهایت تلاش نیروهای اوکراینی صورت می گیرد. زالوژنی هفته گذشته نیز در گفت وگویی اختصاصی با روزنامه واشنگتن پست گفته بود «بله، حملات با آن سرعتی که ناظران انتظار دارند پیش نمی رود اما این مشکل آنهاست.»

تحلیلگران نظامی می گویند هر چند این هدف بسیار جاه طلبانه است اما هنوز اوکراین برای دستیابی به هدف خود یعنی افزایش فشار نظامی به روسیه و وادار کردن مسکو به مذاکره شانس دارد. راب لی، تحلیلگر نظامی امریکایی در نشریه فارن پالیسی می نویسد: «هنوز این امکان وجود دارد که اوکراین بتواند ارتباط زمینی کریمه با روسیه را از طریق بازپس گیری مناطق اشغالی در استان زاپروژیا یا پیشروی تا حدی که این مناطق کاملا در پوشش توپخانه و راکت انداز هایمارس قرار گیرند، قطع کند.» به گفته او، همه چیز به آتش توپخانه اوکراین بستگی دارد که تا چه اندازه بتواند دقیق و پیوسته نیروهای روسیه و مواضع دفاعی روس ها را هدف قرار دهد.»

لی می افزاید: «اگر تلفات اوکراینی ها شدید باشد، ضدحمله آنها زود به پایان نزدیک خواهد شد اما اگر اوکراینی ها بتوانند ضربه هایی جدی به نیروها و تجهیزات روسیه وارد کنند و مانع از رسیدن نیروهای کمکی ممکن است بتوانند به دست کم بخشی از اهداف مدنظر خود دست پیدا کنند.»

گمانه زنی ها حاکی از این است که مقام های اوکراینی تصور می کنند پس از دستیابی به اهداف مورد اشاره می توانند درازای چشم پوشی از کریمه از روسیه تقاضای تضمین های امنیتی کنند و جنگ را با شرایطی که برای مسکو و کی یف در آن زمان قابل قبول باشند، پایان دهند.

دستیابی به این اهداف با شرایط فعلی میدان جنگ بعید و دور از دسترس به نظر می رسد.