آرشیو سه‌شنبه ۱۰ امرداد ۱۴۰۲، شماره ۴۶۱۵
تجسمی
۱۱

گفت و گو با ناصر پاشاپور، مجموعه دار و ایده پرداز پروژه «لیلان»

بوم هایی که میزبان ارزش های اجتماعی شدند

گفتگو: نسیم قاضی زاده

دغدغه زنده نگه داشتن میراث فرهنگی و آیین های ملی همیشه با ما همراه بوده اما آنچه در این روزگار لازمه این مسیر است، حمایت های مادی و معنوی توسط بخش هایی بوده که امکان بیشتری برای این ارزش دهی به سنت ها و آیین های ملی دارند. از طرفی ایده های نو یکی از مهم ترین عوامل برای جذب نگاه ها و یادآوری زیبایی و مفاهیم عمیق آیین هاست. ناصر پاشاپور بنیان گذار گروه dnaunion و از جمله کارآفرینان فعال ایرانی است که به عنوان رهبر کارآفرین سال 95 برگزیده و نشان عالی را دریافت کرده است. او از سال 1370 فعالیتش را آغاز کرده و علاقه مندی اش به هنر همواره در این سال ها همراه او بوده است. پاشاپور از سال 1397 به بهانه تبریک اختصاصی نوروز به همکارانش، ایده پروژه ای را کلید زد که امروز تبدیل به مجموعه شخصی او شده است. خلاصه پروژه دعوت از هنرمندان تجسمی برای خلق اثری ماندگار درباره طرح ارزشی است که از دیدگاه او جا دارد که جامعه به آنها نگاه ویژه ای داشته باشد و می توانند در ادامه اثرگذار باشند. حال او در فضایی دوستانه با ما درباره این پروژه و ارزش های آن که به یاد مادرش «لیلان» نامیده شده، به گفت وگو نشسته است. او از رویاها و آرزوهایش صحبت کرده و از جامعه ای که علاقه دارد به این ارزش ها احترام بگذارد. با پاشاپور درباره «لیلان» و نگاه ویژه اش به مسئولیت اجتماعی در این روزهای هنر ایران که کمتر کسی در جست وجوی یافتن چیزهایی برای پرکردن خلاهایی از این دست است به گفت وگو نشسته ایم.
ایده این مجموعه از کجا آمد؟

ایده اصلی این مجموعه از یکی از جلسات هم فکری مان در دی ان ای یونیون آمد. در واقع ایده ای برای بزرگداشت و تبریک مناسبت ها به دوستان، آشنایان و همکاران مان بود. بنا را به روال معمول شرکت ها روی طراحی چند اثر توسط گرافیست های مجموعه گذاشته بودیم. اما در همان جلسه به این نتیجه رسیدیم که دلمان می خواهد کاری ویژه و به یادماندنی کنیم که با روال معمول تبریک های همیشگی متفاوت باشد. دلمان می خواهد به دیگران به شکلی متفاوت تبریک بگوییم. به شکل یک اثر هنری اورجینال که توسط هنرمندان شناخته شده خلق شده است. برای خلق این آثار ما ارزش هایی را در نظر گرفتیم که از نظر ما ارزش های اجتماعی بودند و می شد در مناسبت هایی که مطابق با آن ارزش ها بودند آنها را هدیه کرد. در تاریخ هم که نگاه کنید، ما ایرانی ها رسم داشته ایم عصاره تجربیات را به زبان هنر بگوییم. این را می توان در اشعار شعرا و نوشته های ادیبان و نقاشی بزرگان ایرانی دید. ما نیز این راه هنرمندانه را از پیشینیان مان آموختیم و بنا را بر این گذاشتیم که هرسال یک هنرمند برای مان به زبان خودش از ارزش های اجتماعی بگوید و اثر خلق کند.

در واقع پروژه در ابتدا با هدف مسئولیت اجتماعی هلدینگ دی ان ای یونیون صورت گرفت؟

بله همین طور است. در واقع با این باور که هر سازمان یا هر شخص، ارزش هایی دارد و در قبال جامعه اش مسئول است.

روش کار و مذاکره شما با هنرمندان مختلف به چه صورت است؟ چطور آنها را توجیه می کنید؟ یا بهتر است بگویم چطور آنها جذب این پروژه می شوند؟

در ابتدا روش کار ما به این صورت بود که با تعدادی از هنرمندان مدنظرمان ایده را مطرح کردیم، ارزش ها را به تفکیک برای آنها توضیح می دادیم و این آثار را به آنها سفارش می دادیم. هر آرتیست آثار را بر اساس این ارزش ها خلق می کرد.

از همان ابتدا به آنها می گفتید که کاربرد این آثار کجاست؟

به آنها توضیح داده می شد که این آثار برای یک مجموعه شخصی است. در عین حال معتقدیم که دیده شدن، شنیده شدن و گفت وگوکردن درباره آثار راهی برای مطرح کردن و ترویج ارزش هاست. بنابراین خوشحال می شویم که هرچه بیشتر درباره آن صحبت شود.

از نظر شکل نمایش آثار یا مطرح کردن آنها چطور؟

ببینید اولین دیدار با آثار هنرمند در مراسم رونمایی که در پایان هر سال و در آستانه نوروز برگزار می شود اتفاق می افتد. در این مراسم، هنرمندان، میهمانان ویژه و رسانه ها حضور دارند. هم زمان با این اتفاق اثر «شروع دوباره» در مناسبت نوروز به صورت چاپ دستی در تعداد نسخ محدود تهیه و پس از امضای خالق اثر به همراه بیوگرافی هنرمند و فلسفه این مجموعه به افراد تاثیرگذار به عنوان هدیه تقدیم می شود. تصویر این آثار در مناسبت های خاص در فضای مجازی نیز منتشر می شود. آثار هنرمند منتخب سال در نمایشگاه دائمی در طول همان سال به نمایش گذاشته می شود. علاوه بر این، این پروژه می تواند در ادامه مسیرش، در قالب ایجاد یک وب سایت، صفحات اختصاصی مجازی، بازتاب در رسانه ها همچون گفت وگو با هنرمندان، گفت وگو با بنیان گذار پروژه، گزارش های متنی و تصویری، یادداشت و...، برگزاری نشست های خبری و ارتباط با اهالی رسانه، برگزاری نمایشگاه آثار در گالری ها، نمایش در مکان های عمومی، فروش نسخه های محدود در روزهای خاص و فروشگاه های خاص و... ادامه پیدا کند.

این ارزش ها از نگاه شما چه هستند؟

پیش از آنکه این ارزش ها را توضیح دادم حتما باید این نکته را متذکر شوم که به جز این ارزش ها، قطعا ارزش های دیگری هم وجود دارد اما اولویت تا به امروز برای ما این ارزش ها بوده است.

برقراری ارتباطات با دیگران، جمع آوری اطلاعات و تصمیم گیری بر پایه اطلاعات، به روزبودن، رقابت سازنده، ایجاد ارزش افزوده، شکرگزاری و تشکر، احترام به خود، اثرگذاری و کارآفرینی، حفظ زمین، احترام به مادر، احترام به پدر، احترام به بنیاد خانواده، گفت وگوکردن و لذت بردن از خوردن غذا، احترام به دیگری، شکرگزاری و تشکر، احترام به خود، اثرگذاری و کارآفرینی و شروع دوباره عناوین ارزش های ما هستند که هرکدام در برخی روزها بیشتر معنا پیدا می کنند. مثلا ارزش شروع دوباره همچنان که گفته شد بیشتر در نوروز و بهار معنی اش را می یابد. یا به عنوان مثال ارزش احترام به بنیاد خانواده، گفت وگو کردن و لذت بردن از خوردن غذا را می توان در مناسبتی چون شب یلدا جست وجو کرد. هرچند این به آن معنا نیست که نتوان این ارزش ها را در روز و مناسبت دیگری پیدا کرد بلکه هدف اصلی ما یادآوری و ترویج این ارزش هاست.

شما چندین بار درباره ارزش ها صحبت کردید، منظورتان بیشتر در حوزه توسعه فردی است یا اجتماعی؟

چیزهایی در زندگی ما ارزشمندند؛ چیزهایی که در هر تصمیم کوچک یا بزرگ در نظر گرفته می شوند، چیزهایی که جای خالی شان احساس می شود یا چیزهایی که برای حفظ آنها در زندگی مان تلاش می کنیم. هرچند این ارزش ها برآمده از نگاه شخصی من هستند. در واقع این ارزش ها -نه فقط روزها و رویدادهای منتسب به آنها- دلیل گشودن باب صحبت ما با جامعه و محیط پیرامون مان است. پروژه لیلان بر این ارزش ها تاکید دارد؛ هفت ارزش را در مقام یک شهروند در ارتباط کلی با اجتماعش در نظر گرفته ایم و هفت ارزش را از نگاه حرفه ای انتخاب کرده است اما در هر دو زمینه از هر فرصتی استفاده می کند تا درباره آنها با جامعه خود گفت وگو کند.

هدف اصلی این پروژه چیست؟

همان طورکه گفته شد پروژه لیلان در ابتدا با هدف مسئولیت اجتماعی شکل گرفت. با این باور که هر سازمان یا هر شخص، در قبال جامعه اش مسئول است. لیلان محیط اطراف را با هدف جلب توجه جامعه به این ارزش ها، مخاطب قرار داده است و بهانه پرداختن به این ارزش ها، هر روز یا رویدادی را استفاده می کند تا با بهره گیری از آن، جامعه بهتری را بسازد. در واقع به اعتقاد او، در صورت توجه به این ارزش ها، ما صاحب جامعه بهتری می شویم اما هدف اصیل در این پروژه حمایت از این ارزش هاست. حمایت از هنر و ترویج سفارش و خرید فراگیر آثار اصیل نیز کوششی است در راستای همین هدف.

ویژگی های لیلان چیست و چه ساختاری برای جذب هنرمندان دارد؟

مهم ترین ویژگی لیلان مفهوم و فلسفه ای است که در دل آن جریان دارد اما از نظر هنری باید بگوییم که محدودیتی برای استفاده از متریال یا شکل ارائه هنری وجود ندارد و هنرمندان مختلف در حوزه ها و سبک های گوناگون می توانند به لیلان بپیوندند. انتخاب شکل هنری اعم از نقاشی، مجسمه سازی و... آزاد است. سبک هنری و متریال آزاد است همچنان که زمان نیز آزاد است. هنرمندان می توانند آثار جدید یا آرشیوی شان را در اختیار مجموعه قرار دهند و در قالب های کلاسیک تا اشکال خلاقه و مدرن ارائه شوند.

تا به حال چه هنرمندانی در این پروژه حضور داشته اند؟

طی شش سال گذشته تا به امروز ما موفق شدیم تا با مرجان وفائیان، مهدی میرباقری، کامبیز درمبخش، سیامک پورجبار، رضا هدایت، رایکا میلانیان، رضا عابدینی، علیرضا محبی و کیمیا رهگذار صحبت کنیم، ارزش ها را با ایشان مطرح کرده و آثار را دریافت کنیم.

اگر بخواهید برای لیلان آینده ای را ترسیم کنید، فکر می کنید این آینده چگونه خواهد بود؟ آیا این روال سفارش دهی به همین صورت فعلی ادامه خواهد داشت؟

طی سال های گذشته تا به امروز، این پروژه هر سال پخته تر شده است تا به امروز که بعد از شش سال به جایی رسیده که قصد گسترش آن و دعوت از هنرمندان ایرانی برای پیوستن به آن را داریم. قطعا در این راه سلیقه شخصی، بودجه و علاقه مندی هنرمند به پروژه نیز مهم بوده است. چشم انداز ما طی سال های آینده این است که تعداد افراد بیشتری را به واسطه این مجموعه شخصی با این ارزش ها آشنا کرده و نهایتا با آشناشدن با فلسفه این پروژه، اثربخشی بیشتری از این ارزش ها صورت گیرد. ما معتقدیم که با مراقبت و توسعه این ارزش ها می توان امیدوار بود که در آینده با در نظر گرفتن و زندگی کردن این ارزش ها، در محیط مان موثرتر واقع شویم.