آرشیو پنجشنبه ۱۳ مهر ۱۴۰۲، شماره ۶۵۹۸
سینما
۱۰
یادداشت

دیکتاتوری آمریکای لاتین از زاویه متفاوت

کیکاوس زیاری

برای هنرمندان و سینماگران آمریکای لاتین، حتی داستان زندگی یک آهنگساز و خواننده مشهور هم می تواند دستمایه و بهانه ای برای صحبت درباره شرایط سیاسی و اجتماعی کشورهای این منطقه و مقابله با دیکتاتوری های نظامی مورد حمایت آمریکا باشد.

این نکته ای است که خوآن پدرو لانزانی، بازیگر جوان آرژانتینی در رابطه با اولین ساخته سینمایی اش در مقام کارگردان با نام موقت «پرودان» به آن اشاره می کند. این درام زندگینامه ای درباره لوکا پرودان، چهره مطرح موسیقی پاپ دهه 80 میلادی آرژانتین است که عاقبتی شوم و دردناک داشت. پرودان که توانست با موسیقی خود جنب و جوشی تازه بین مردم کشور و به خصوص جوانان ایجاد کند، در پایان کارش با دو معضل الکل و مواد مخدر روبه رو شد و اعتیادش به آنها به نوعی سقوط کارنامه هنری اش را به همراه داشت. این در حالی است که تحلیلگران اجتماعی، دولت نظامی دیکتاتوری و وابستگی اش به امپریالیسم آمریکا را در این رابطه بی تقصیر نمی دانند و عقیده دارند حکومت های خونتا و میلیتاریستی در قاره آمریکای لاتین (و از جمله آرژانتین) همواره تلاش داشته اند تا چهره های مردمی را بین ملت های این کشورها بدنام و تحقیر کنند. خوآن پدرو لانزانی که در تعدادی از محصولات غیرمتعارف و اجتماعی سال های اخیر سینمای کشورش حضور داشته و بازی اش در درام ضددیکتاتوری جدید موفق و منتقدپسند «آرژانتین 1985» با تحسین تماشاگران و منتقدان همراه بوده، نقش شخصیت لوکا پرودان را بازی خواهد کرد. در داستان فیلم، بینندگان آرژانتینی و بین المللی با سال های اولیه و جوانی این هنرمند آشنا می شوند. در آن زمان، اهل فن از پرودان به عنوان یکی از چهره های شاخص و خاص دنیای هنر آرژانتین اسم می بردند. منتقدان هنری با توجه به سابقه فرهنگی و اجتماعی پرودان، از آنچه در روزهای پایانی زندگی اش به سرش آمد به عنوان یک حسرت بزرگ یاد می کنند و می گویند با توجه به میزان روشنفکر بودنش، باعث تعجب است که در دام مواد مخدر افتاد. پرودان در 34 سالگی و در سال 1987 درگذشت.

تولید نسخه سینمایی داستان زندگی پرودان با واکنش های متفاوتی در جامعه آرژانتین روبه رو شده است. برخی از منتقدان سینمایی و سیاسی، ساخت فیلمی درباره این چهره جنجالی را به حرکت روی لبه تیغ تعبیر کرده اند و با توجه به این که فیلم اولین ساخته سینمایی لانزانی است، ابراز امیدواری می کنند که او بتواند تمامی داستان زندگی و ماجراهای پرودان را روی پرده به تصویر بکشد. پرسشی که برخی از اهل فن مطرح کرده اند این است که لانزانی چگونه می خواهد پیوندی درست و منتطقی بین دنیای موسیقی لوکا پرودان و دیکتاتوری در حال پدیدار شدن مورد حمایت آمریکا در اوایل دهه 80 میلادی کشور آرژانتین ایجاد کرده و به نتیجه گیری درستی برسد. خود لانزانی می گوید: «ما دو نوع هنر داریم؛ یکی برای سرگرمی تماشاچی و دیگری هنر متعهدی که قصد بیان حقیقت ها را دارد. من طرفدار نوع دوم هستم و اولین ساخته سینمایی ام قرار است بازگوکننده بخشی تلخ از تاریخ سرزمینم باشد که مورد تاخت و تاز بزرگ سرمایه داران خارجی و آمریکایی بود.»