آرشیو شنبه ۲۹ مهر ۱۴۰۲، شماره ۵۸۵۲
باشگاه اقتصاددانان
۲۴
پرسش امروز

اقتصاد در سرزمین آزتک ها

گردآورنده: سلیل صبیحان

اقتصاد مکزیک یک اقتصاد بازار آزاد در حال توسعه است. طبق گزارش صندوق بین المللی پول، این کشور پانزدهمین کشور از نظر تولید ناخالص داخلی اسمی و سیزدهمین کشور از نظر برابری قدرت خرید در جهان است. چشم اندازهای برآمده از آمارهای اقتصادی مکزیک و موقعیت جغرافیایی و جمعیتی این کشور باعث شده است تا برخی اقتصاددانان پیش بینی کنند که مکزیک تا سال 2050 به پنجمین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل خواهد شد. براساس آمارها انتظار می رود رشد اقتصادی این کشور به افزایش سطح درآمد و قدرت خرید مصرف کنندگان طبقه متوسط بیفزاید. مطالعات نشان می دهد که مصرف کنندگان طبقه متوسط مکزیکی نسبت به آینده خوش بین هستند و در عین حال محافظه کارانه خرج می کنند. نگاه فعالان اقتصادی بین المللی و شرکت های چندملیتی نیز به این کشور بسیار مثبت است، به طوری که بسیاری آینده مکزیک را مانند چین می بینند. با وجود نقاط مثبت و چشم انداز کوتاه مدت و بلندمدت این کشور، به عقیده کارشناسان اقتصاد مکزیک نیازمند بهبود در بهره وری و سیاست های عمومی است.

شکوفایی اقتصادی در مکزیک
سامر جی اندرسون/ دانشنامه سرمایه گذاری اینوستوپدیا مکزیک

پانزدهمین تولید ناخالص داخلی اسمی جهان (GDP) را دارد و بهبود اقتصادی آن در سال های اخیر به طور عمده با مشارکت آن در توافق نامه تجارت آزاد آمریکای شمالی (نفتا) که در سال 1994 تاسیس شد، مرتبط است. نفتا یک قرارداد تجاری در سال 1994 است که اجازه تجارت آزاد بین ایالات متحده، کانادا و مکزیک را می دهد. از طریق نفتا، بیشتر صادرات بین سه کشور بدون تعرفه معامله می شود و موانع تجاری برای کالاها و خدمات از بین می رود. نسخه اصلاح شده نفتا که توسط رئیس جمهور سابق، دونالد ترامپ، مذاکره و توافق نامه ایالات متحده، مکزیک،کانادا (USMCA) نامیده شد، در اول ژوئیه 2020 اجرایی شد. نکات کلیدی در خصوص مکزیک را می توان به موارد زیر خلاصه کرد:

- سطح درآمد و استانداردهای زندگی در مکزیک از زمان تصویب توافق نامه تجارت آزاد نفتا در سال 1994 به طور پیوسته در حال افزایش بوده است.

- حوزه های الکترونیک و خودروسازی جزو صنایع کلیدی مکزیک هستند.

- طبقه متوسط مکزیک، هنوز از نظر استانداردهای جهانی کوچک است، 47 درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می دهد و در حال رشد است.

از زمان امضای قرارداد نفتا، سطح درآمد و استانداردهای زندگی طبقه متوسط مکزیک در حال افزایش بوده است. در سال 2016، طبقه متوسط 45 درصد از کل خانوارهای این کشور را تشکیل می داد که 33میلیون نفر بود. این رقم هنوز کمتر از میانگین 61درصدی در 37کشور سازمان همکاری های اقتصادی و توسعه (OECD) و یک گروه بین دولتی است که هدف آن پیشبرد پیشرفت اقتصادی است. با این حال، انتظار می رود که طبقه متوسط مکزیک به رشد خود ادامه دهد و پیش بینی می شود که 3.8میلیون خانوار دیگر تا سال 2030 به سطح متوسط برسند.

تغییرات سیاستگذاری

بهبود ثبات مالی در مکزیک و افزایش حمایت دولت به طور قابل توجهی به برابری درآمد در این کشور کمک کرده است. در همین حال، طبقه متوسط از افزایش سطح تولید در لوازم الکترونیکی و خودرو سود برده است؛ زیرا مفاد نفتا اجازه می دهد این کالاها بدون تعرفه معامله شوند. مدت هاست که تمرکز اصلی تولید در این کشور بر وسایل الکترونیکی و خودرو بوده است. با افزایش سطح تولید، کارگران طبقه متوسط فرصت های شغلی بیشتر با دستمزدهای بهتر را شاهد خواهند بود.

الکترونیک و خودروسازی

از سال 1994 که نفتا به توافق رسید، هر دو صنعت الکترونیک و خودرو در مکزیک رشد قابل توجهی داشته اند و تجارت آزاد کاتالیزور آن بوده است. مکزیک اکنون ششمین صنعت الکترونیک در جهان را دارد و دومین صادرکننده بزرگ لوازم الکترونیکی به ایالات متحده است. این کشور در تامین تجهیزات ارتباطی از جمله تلفن همراه، پیشرو و یکی از برترین تولیدکنندگان لوازم الکترونیکی در جهان است. مکزیک اکنون بزرگ ترین تولیدکننده خودرو در آمریکای شمالی به شمار می رود و صنعت خودروی این کشور بیشتر در اختیار شرکت های جنرال موتورز، فورد موتورز و خودروهای فیات کرایسلر است.

دیگر خودروسازان پیشرو که در مکزیک کارخانه دارند، عبارتند از: فولکس واگن، نیسان، کیاموتورز، مرسدس بنز و آئودی. با ادامه بهبود اقتصاد و پویایی مصرف کننده در این کشور، تولیدکنندگان بیشتری در حال اضافه کردن یا انتقال فعالیت های خود به مکزیک هستند. انتظار می رود این روند ادامه یابد و این کشور احتمالا شاهد افزایش تعداد تولیدکنندگان به ویژه در صنایع الکترونیک و خودرو خواهد بود.

بخش انرژی مکزیک

بخش انرژی عامل بسیار تاثیرگذاری بر اقتصاد مکزیک است. زمین این کشور غنی از منابع طبیعی است که برای استخراج معادن، اکتشاف و پالایش کالا آماده است. پمکس، یکی از بزرگ ترین شرکت های انرژی جهان، بر عملیات بالادستی و پایین دستی گاز طبیعی و نفت متمرکز است و به این ترتیب، طیف گسترده ای از مشاغل را برای جمعیت کشور فراهم می کند.

افزایش سطح درآمد

به طور کلی، رشد اقتصادی مکزیک با مزایای اقتصادی اضافی تجارت آزاد مرتبط است. در عین حال، این کشور از تمرکز دولت بر اصلاح برابری درآمد سود برده است. از اواسط دهه 1990، سطح درآمد در مکزیک به طور کلی در حال رشد بوده؛ اما بسیار پایین تر از استانداردهای ایالات متحده است.

رشد آینده

اقتصاددانان پیش بینی می کنند که اقتصاد مکزیک تا سال 2050 به پنجمین اقتصاد بزرگ جهان تبدیل شود که عمدتا در نتیجه رشد بخش های تولید و انرژی آن خواهد بود. انتظار می رود این رشد به افزایش سطح درآمد و قدرت خرید مصرف کنندگان طبقه متوسط مکزیک بیفزاید. مطالعات نشان می دهد که مصرف کنندگان طبقه متوسط مکزیکی نسبت به اقتصاد آینده خوش بین هستند و در عین حال محافظه کارانه خرج می کنند. شرکت های بیشتری در کالاهای بسته بندی مصرف کننده و صنایع خرده فروشی در حال افتتاح عملیات جدید هستند تا روی تقاضای خوش بینانه و در عین حال محافظه کارانه سرمایه گذاری کنند. شرکت AT&T یک نمونه است. این شرکت ارائه دهنده مخابرات، خدمات اینترنت پرسرعت خود را در مکزیک گسترش داده است و تا امروز حدود 18.6میلیون مشترک اینترنت پرسرعت در آنجا حضور دارند.

فرصت های سرمایه گذاری در دومین اقتصاد آمریکای لاتین

تیم تحریریه شرکت گسترش جهانی کارهای محلی برای کسانی که به دنبال گسترش تجارت خود در سطح جهان هستند، اغلب فرصت هایی در بازارهای نوظهور وجود دارد. انجام کسب وکار در مکزیک دارای مزایای خاصی است؛ مانند محیط سیاسی و اقتصاد کلان پایدار. مکزیک با داشتن رتبه 15 در فهرست اقتصادهای جهانی، می تواند دروازه ورود به دیگر کشورهای آمریکای لاتین نیز باشد. تنوع فرهنگی، تاریخ غنی، آشپزی سنتی و رشد و توسعه سریع شهری، مکزیک را به مکانی بسیار سودآور برای سرمایه گذاران تبدیل کرده است. به همین دلیل است که امروزه فعالان اقتصادی بیشتری به دنبال پیمانکار سابقه دار در مکزیک می گردند. در این گزارش مزایا و معایب شروع کسب وکار در مکزیک را بررسی کرده ایم.

چرایی تجارت در مکزیک؟

مکزیک دومین اقتصاد بزرگ آمریکای لاتین است و پیش بینی می شود تا سال 2050 تولید ناخالص داخلی اکثر کشورهای اروپایی را تحت الشعاع قرار دهد. این کشور در سطح جهانی، از نظر سهولت کسب وکار در رتبه 60 و در آمریکای لاتین (پس از شیلی) در رتبه دوم قرار دارد. همچنین از نظر جغرافیایی، به بزرگ ترین بازار مصرف جهان، ایالات متحده، نزدیک است و جمعیت مصرف کننده آن حدود 120میلیون نفر است. این موضوع به مکزیک موقعیت استراتژیک مهم با دسترسی به اقیانوس آرام و اقیانوس اطلس و ارتباطات تجاری با آمریکای شمالی و جنوبی و همچنین آسیا و اروپا را می دهد. خدمات خرده فروشی، عمده فروشی و املاک و مستغلات هر کدام حدود 10 درصد از کل تولید ناخالص داخلی را تشکیل می دهند و پس از آن حمل ونقل (6.5درصد) و خدمات مالی (4 درصد) قرار دارند. مکزیک سرمایه گذاری بین المللی قوی دریافت می کند؛ جایی که ایالات متحده آمریکا 43 درصد از کل سرمایه گذاری مستقیم خارجی را به خود اختصاص می دهد و خدمات مالی و تجاری دومین سرمایه را دریافت می کند. همه این عوامل مکزیک را به یکی از مقاصد محبوب برای انجام تجارت بین المللی تبدیل می کند.

مزایای اصلی کسب وکار در مکزیک

دولت مکزیک برای سودآورتر کردن سرمایه گذاری در این کشور، زیرساخت های خود را با تمرکز ویژه بر بخش های حمل ونقل، مخابرات و انرژی توسعه داده است. همچنین تاکید زیادی بر استخراج منابعی مانند نفت دارد. در سال های اخیر، سرمایه گذاری های زیادی در حوزه فناوری اطلاعات از نظر آموزش و معافیت های مالیاتی برای استارت آپ ها صورت گرفته است.

مزایا: مکزیک 11 قرارداد تجارت آزاد با 44 کشور دارد؛ بیش از هر کشور دیگری در جهان. این کشور به طور مستقیم با اقتصادهای مصرف کننده آمریکای شمالی و جنوبی مرتبط است، به این معنی است که تجارت در مکزیک توسط افراد زیادی انجام می شود. مکزیک از نظر ارائه فرصت های اعتباری به کسب وکارهای بین المللی جدید در رتبه یازدهم جهانی قرار دارد. علاوه بر این، بسیاری از شرکت های بین المللی هنگام انجام تجارت در مکزیک قدرت خرید بالاتری دارند. انتظار می رود توافق نامه ایالات متحده، مکزیک، کانادا (نفتا سابق) -توافق تجاری بین ایالات متحده آمریکا، کانادا و مکزیک- ثبات زیادی برای صنایع خودرو، الکترونیک و انرژی که در مکزیک تجارت می کنند، فراهم کند. مکزیک دسترسی به نیروی کار ماهر را با هزینه رقابتی نیروی کار ارائه می دهد. تعداد زیادی کارگر در زمینه علوم، فناوری، مهندسی و ریاضیات وجود دارد و میانگین دستمزد در مکزیک با چین قابل مقایسه است.

تجارت با مکزیک چه چالش هایی خواهد داشت؟

انجام تجارت در مکزیک نیز چالش هایی خواهد داشت. اگرچه راه اندازی کسب وکار در طول سال ها آسان شده است، هنوز هم می توانید برخی از رویه ها را پیچیده بدانید. مطمئنا معایبی وجود دارد که ممکن است کسب وکار شما را در معرض خطر قرار دهد. معایب: ایجاد زیرساخت برای کسب وکار شما در مکزیک می تواند دشوار باشد. رسیدگی به مجوزهای ملک و ثبت نام می تواند تا دوماه طول بکشد. پردازش مالیات می تواند فرآیندی دشوار برای انجام تجارت در مکزیک باشد؛ زیرا این کشور قوانین پیچیده ای دارد. تشکیل پرونده برای تامین اجتماعی و مالیات ارزش افزوده و سپس تشکیل پرونده مالیاتی می تواند بخش قابل توجهی از زمان شما را بگیرد. در مکزیک، اجرای قراردادها می تواند تا 13ماه طول بکشد و در این فرآیند، 38رویه وجود دارد که باید دنبال شود. بهتر است در ارتباطات از زبان اسپانیایی استفاده کنید یا حداقل آن را بدانید؛ چرا که ممکن است دسترسی به منابع یا شرکت در جلسات به زبان های دیگر برای شما دشوار باشد.

اطلاعات حقوقی باید در نظر گرفته شود

خارجی ها می توانند مالک 100 درصد یک شرکت مکزیکی باشند یا کسب وکاری را در مکزیک راه اندازی کنند، اما هنوز موارد مهمی وجود دارند که باید از نظر قانونی در نظر گرفته شوند. قانون مکزیک کسب وکارهای محلی را به مشاغل خارجی ترجیح نمی دهد. با این حال، مهم است که از قبل در مورد چارچوب قانونی مکزیک تحقیق کنید تا ببینید چه چیزی ممکن است با قلمرو خود متفاوت باشد. به روز بودن در مواردی مانند ساعات کاری مکزیک نیز مفید است. مکزیک به جای سنت (مانند ایالات متحده آمریکا) از قانون مدنی پیروی می کند که در آن از قوانین مدون برای تصمیم گیری استفاده می شود و مجازات ها از قبل تعیین می شوند. برای پیمایش در روند قانونی مکزیک، فقط می توانید وکلای محلی استخدام کنید. بیمه موضوع مهمی است که باید هنگام انجام تحقیقات خود در نظر گرفته و تحت پوشش قرار دهید؛ زیرا مکزیک همه سیاست های خارجی را به رسمیت نمی شناسد. استخدام سرویسی که بتواند پوشش و خطرات شما را ارزیابی کند، گامی حیاتی برای شماست. مکزیک در تلاش است تا قوانین کار خود را به روز و آنها را با قوانین ایالات متحده هماهنگ کند. به عنوان مثال به دنبال اصلاح قراردادهای حمایتی است.

حضور پررنگ زنان در بخش غیر رسمی
لیلیانا رویز / موسسه کار و فرصت‏‏ های زنان

تحت حمایت دولت انگلیس پائولا پرزنیتو/ موسسه کار و فرصت‏‏ های زنان تحت حمایت دولت انگلیس در مکزیک 99 میلیون نفر افراد 15ساله و بالاتر زندگی می کنند. کل جمعیت شاغل 15ساله و بالاتر، با احتساب اشتغال رسمی و غیررسمی، در سه ماهه دوم سال 2022، حدود 57میلیون نفر بوده است که از این تعداد 34میلیون نفر مرد (60درصد) و 23میلیون نفر زن (40درصد) هستند. در مکزیک، 44 درصد از جمعیت شاغل دارای شغل رسمی هستند، در حالی که حدود 56 درصد به طور غیررسمی کار می کنند. طی 17سال گذشته، نرخ مشارکت اقتصادی زنان بین 40 تا 45 درصد در نوسان بوده است.

اکثریت زنان شاغل به صورت غیررسمی کار می کنند

از مجموع شاغلان، 13میلیون زن به صورت غیررسمی (56درصد) و 10 میلیون زن به صورت رسمی (44درصد) کار می کنند. کار در بخش غیررسمی با دستمزد پایین، پوشش کمتر تامین اجتماعی و خشونت بیشتر در محل کار همراه است. در حالی که سطح کل اشتغال زنان مشابه سطوح قبل از همه گیری کووید است، سهم اشتغال غیررسمی بیشتر است. زنان در سلسله مراتب بخش غیررسمی اقتصاد در مکزیک کجا هستند؟ نظرسنجی ملی شغل 2022 ویژگی های زیر را در مورد زنان شاغل در بخش غیررسمی اقتصاد مکزیک برجسته می کند:

- اکثریت این زنان را کارگران حقوق بگیر زیردست تشکیل می دهند (51درصد) که براساس طبقه بندی ها شامل کارگران صنعتی و کارگران مزدبگیر غیررسمی می شود.

- تعداد زنان کارفرما در بخش غیررسمی (2درصد) نسبت به بخش رسمی (4درصد) کمتر است.

- شکاف جنسیتی بین درصد کارفرمایان زن و مرد در اقتصاد غیررسمی بیشتر از اقتصاد رسمی است.

- زنان در اقتصاد غیررسمی (36درصد) بیشتر از اقتصاد رسمی (7درصد) به صورت خوداشتغال مشغول به کار هستند.

- در بخش غیررسمی اقتصاد، در مقایسه با مردان در بخش غیررسمی و زنان در بخش رسمی، زنان بیشتری به عنوان کارگران بدون دستمزد در مشاغل خانوادگی (مانند فروشندگان، کارگران صنعتگر و صنعتی و کارگران کشاورزی و سایرین) مشغول به کار هستند.

- کار خانگی با حقوق عمدتا توسط زنان انجام می شود (23 درصد از آنها در مقابل 2 درصد از مردان).

اکثر زنان در مکزیک در پایین ترین جایگاه در سلسله مراتب جنسیتی کار غیررسمی با درآمد کمتر قرار دارند. در واقع، طبق داده ها، درآمد زنان در هر دو بخش رسمی و غیررسمی کمتر از مردان است. در بخش غیررسمی اقتصاد، شکاف درآمدی حتی بزرگ تر است: مردان به طور میانگین درآمد ماهانه 2127 پزو بیشتر از زنان دارند (27 درصد بیشتر)، در حالی که در بخش رسمی میانگین درآمد مردان 1933 پزو بیشتر از زنان است (15 درصد بیشتر).

کار خانگی با حقوق غیررسمی در مکزیک عمدتا توسط زنان انجام می شود (23 درصد از آنها در مقابل 2 درصد از مردان). کار خانگی با دستمزد غیررسمی کمترین درآمد را در سلسله مراتب کار غیررسمی دریافت می کند و مزایای شغلی یا دسترسی به بیمه درمانی را برای کارکنان خود فراهم نمی کند.

داده ها در مکزیک همچنین نشان می دهد که اشتغال غیررسمی، هم برای زنان و هم برای مردان، در مناطق کمتر شهری بسیار بالاتر است. در اقتصاد غیررسمی، بیشتر زنان خوداشتغال هستند و تعداد کمی هم شرکت های خرد خود را دارند. ماهیت خوداشتغالی زنان تحت تاثیر نابرابری های جنسیتی در زمینه انباشت دارایی ها و ظرفیت ها و مسوولیت بزرگ تری است که به زنان در مراقبت از کودکان و سایر بستگان محول می شود. فقدان درآمد یا درآمد کم زنان باعث می شود نتوانند تضمین و وثیقه برای دسترسی به خدمات مالی ارائه دهند. این امر به آن معنی است که زنان اغلب به عنوان بخش پرخطر شناخته می شوند که این امر بر کارآیی سیستم مالی تاثیر می گذارد و نابرابری های اجتماعی و جنسیتی را تقویت می کند.

حال اقتصاد مکزیک چطور است؟

دانیل زاگا/ مرکز تحقیقات اقتصاد جهانی

دیلویت الساندرا اورتیز / مرکز تحقیقات اقتصاد جهانی

دیلویت اقتصاد مکزیک به لطف ادغام با اقتصاد جهان، سرمایه گذاری عمومی دولت و مصرف خصوصی بالا در حال حرکت است؛ اما بهره وری و سیاست های عمومی باید خود را با این رشد هماهنگ کنند. پس از هند، چین، اندونزی و ترکیه در میان اعضای گروه20، تولید ناخالص داخلی مکزیک در نیمه اول سال 2023 نسبت به سال قبل 3.7 درصد رشد کرد.

این رشد را می توان به موارد زیر نسبت داد: اول، ایالات متحده که وضعیت خوبی در حوزه تجارت با مکزیک داشت؛ دوم، رونق مصرف خصوصی، به لطف افزایش دستمزدهای واقعی و بازار کار قوی؛ سوم، سود ناشی از بازیابی اعتماد تجاری و سرمایه گذاری خصوصی و چهارم، پروژه های زیربنایی بزرگ (پالایشگاه های جدید، قطار و پروژه های دیگری از این قبیل) که اکنون به وضوح در هزینه های دولت و ساخت وساز دیده می شود. یکی از عوامل کلیدی محرک رشد مکزیک مصرف خصوصی است که حتی در دوره تورم بالا نیز انعطاف پذیر بوده است. پشت این عملکرد غیرمنتظره چیست؟

اول، اشتغال مکزیک با سرعت زیادی در حال رشد است. در ژوئن گذشته، نرخ بیکاری به 2.7 درصد رسید که پایین ترین سطح از زمان شروع ثبت در سال 2005 است (اگرچه 55.5 درصد از جمعیت فعال اقتصادی در بخش های غیررسمی کار می کنند).

دوم، سیاست دستمزد مکزیک نیز مصرف را تشویق می کند. دولت فعلی این کشور از زمان روی کار آمدن در سال 2018، به طور قابل توجهی حداقل دستمزد را افزایش داده است. درآمد واقعی دستمزد طی چند سال گذشته به میزان قابل توجهی افزایش یافته است (21 درصد از پایان سال 2018 تا ژوئیه 2023). این امر بر روند اقتصادی چند دهه ای تاثیر گذاشته است. بانک مرکزی مکزیک (Banxico) در جلسه اوت خود، نرخ بهره را برای ششمین ماه متوالی بدون تغییر نگه داشت. در حالی که سیاستگذاران اذعان داشتند روندتورم رو به کاهش است.

سیاست مالی در سال انتخابات ریاست جمهوری

یکی دیگر از منابع رشد در نیمه اول سال، مخارج دولت به ویژه برای کالاهای سرمایه ای بوده است. مجموع مخارج واقعی دولت در هفت ماه اول سال 4.9 درصد به صورت واقعی رشد داشته است که نرخی بسیار بالاتر از میانگین نرخ 1.3درصدی چهار سال اول دولت فعلی است. نقل و انتقالات دولتی از طریق حقوق بازنشستگی سالمندان (6.2 درصد سالانه)، بورسیه تحصیلی دانشجویان (10.7 درصد سالانه) و سایر برنامه های اجتماعی (6.3 درصد سالانه) و همچنین سرمایه گذاری در پروژه های زیرساختی بزرگ (11.7 درصد سالانه)، رشد مکزیک را تحریک می کنند.

ارزش پروژه های ساختمانی در مکزیک در ژوئن 2023 نسبت به مه این سال، 6.7 درصد و نسبت به ژوئن سال گذشته 27.8 درصد رشد داشته است. پیشرو این رشد، کارهای مهندسی عمرانی بود که سالانه 55 درصد رشد داشت و نشان دهنده تلاش دولت فعلی برای تکمیل پروژه های زیربنایی بزرگ بود. در این زیربخش، حمل ونقل و شهرسازی سالانه 92 درصد رشد داشته است. قطارهای مایا (خط راه آهن که شبه جزیره یوکاتان را احاطه کرده و پنج ایالت جنوب شرقی مکزیک را به هم متصل می کند) و ایستموس (از اقیانوس آرام تا خلیج مکزیک) نمونه هایی هستند که رشد قابل تحسینی را نشان می دهند.

پروژه های نفتی و پتروشیمی از جمله ساخت پالایشگاه دوس بوکاس هم سالانه 20 درصد رشد داشته است. هزینه های خدمات بدهی نیز باعث افزایش هزینه های عمومی شده است. سهم کل مخارج از 11 درصد در سال 2022 به 14 درصد در نیمه اول سال 2023 رسید که منعکس کننده افزایش شدید نرخ بهره داخلی و جهانی در سال های گذشته است. نرخ بهره کوتاه مدت و بلندمدت از سال 2021 افزایش یافته است (در مکزیک، نرخ بهره از 4 درصد در سال 2021 به 11.25 درصد در حال حاضر رسیده است). اما با توجه به ساختار دولت فدرال و ترکیب سبد بدهی آن در میان ابزارهای کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت، تاثیر آن را بر هزینه های مالی طولانی مدت ساخته است.

از این رو، رشد نرخ بهره از طریق هزینه های مالی بالاتر با سررسید اوراق قرضه دولتی تحقق می یابد. به رغم هزینه های بیشتر، وصول مالیات بر درآمد همگام با عملکرد بهتر اقتصاد افزایش یافته است؛ در نتیجه دولت قصد دارد در سال جاری به مازاد اولیه معادل 0.1 درصد تولید ناخالص داخلی دست یافته و نسبت بدهی عمومی به تولید ناخالص داخلی از 47.7 درصد در سال 2022 به 46.5 درصد کاهش یابد. ارزشمندی پزو به ویژه در این زمینه مفید بوده؛ زیرا ارزش پول ملی، بدهی خارجی را کاهش داده است (30 درصد از کل بدهی خارجی است). در سال 2024، دولت قصد دارد با افزایش هزینه ها در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سال آینده، پول بیشتری خرج کند.

رشد واقعی 7.8درصدی هزینه های عمومی در مقایسه با سال 2023 پیش بینی می شود، در حالی که درآمدهای عمومی سالانه تنها 0.8 درصد افزایش می یابد. این امر تا حد زیادی نشان دهنده افزایش هزینه های اجتماعی و مالی و همچنین افزایش هزینه های ساخت وساز در راستای تکمیل پروژه های اولویت دار است. بنابراین دولت انتظار دارد با کسری اولیه ای معادل 1.2 درصد تولید ناخالص داخلی مواجه شود (بزرگ ترین کسری از سال 1990 که معادل 4.9 درصد تولید ناخالص داخلی که بزرگ ترین کسری در 33سال گذشته بود). به نوبه خود، بدهی عمومی به عنوان درصدی از تولید ناخالص داخلی از 46.5 درصد در سال 2023 به 48.8 درصد در سال 2024 -بالاترین جهش در هشت سال گذشته - تنها پس از شوک همه گیری سال 2020 افزایش خواهد یافت (اگرچه بسیار پایین تر از میانگین 68 درصد آمریکای لاتین در سال 2022 است). از جنبه مثبت، از آنجا که هزینه های بازنشستگی و یارانه ها به طور قابل توجهی افزایش می یابد (به ترتیب 7.3 درصد و 12.2درصد سالانه به صورت واقعی)، انتظار داریم این امر بر مصرف افراد تاثیر مثبتی داشته باشد.

پدیده نزدیک شدن

انتقال کارخانه های تولیدی به مکزیک می تواند اقتصاد این کشور را از طریق ورود سرمایه گذاری خارجی، مشاغل جدید و تخصصی، گسترش فعالیت های تولیدی، افزایش بهره وری و تحقیق و توسعه پیکربندی مجدد کند. این پدیده در حالی که هنوز در مکزیک در مراحل اولیه خود است، به سرعت در حال گسترش است. فعالیت های تولیدی اخیرا کاهش یافته؛ اما بسیار بالاتر از سطح قبل از همه گیری (6 درصد بالاتر از سطح 2019) باقی مانده است. جدا از این، سرمایه گذاری خصوصی نیز پس از یک دوره طولانی ضعیف، به سرعت در حال بهبود است (18 درصد سالانه در نیمه اول سال 2023). ساخت وساز تاسیسات صنعتی در مکزیک در 6ماه نخست سال 2023 نسبت به مدت مشابه سال قبل 19 درصد رشد داشته است.

با این حال، با مشاهده حجم سرمایه گذاری مستقیم خارجی در نیمه اول سال 2023، متوجه می شویم که از مجموع 29041میلیون دلار ثبت شده، تنها 7 درصد -کمی بیش از 2میلیارد دلار- مربوط به سرمایه گذاری های جدید و تقریبا 80 درصد مربوط به سرمایه گذاری مجدد است. علاوه بر این، توافق تجاری ایالات متحده، مکزیک و کانادا (USMCA) الزامات ارزشی منطقه ای را برای محصولات تجاری سازی شده در منطقه افزایش داده و به عنوان انگیزه دیگری برای نقل مکان به مکزیک عمل کرده است. این دو رویداد می توانند راهی برای ادغام بیشتر US-MX باشند. در واقع، از مارس 2022، مکزیک به بزرگ ترین شریک تجاری ایالات متحده تبدیل شده و برای اولین بار در 20سال گذشته از چین پیشی گرفته است. وضعیت فعلی (نزدیک شدن، دستمزدهای واقعی بالاتر، USMCA و...) در تقویت رشد مشاهده شده موفق بوده است و سرمایه گذاری های موردنیاز برای بهبود بهره وری همچنان یک چالش است.

بهره وری در مکزیک که تولید را در هر ساعت کار اندازه گیری می کند، از سال 2005 عملا بدون تغییر باقی مانده است. به نظر می رسد این روند در بخش تولید در حال تغییر است؛ جایی که بهره وری در سال 2022 نسبت به سال 2021، 4 درصد رشد داشته است و اکنون 10 درصد بالاتر از سطح سال 2005 است. در واقع، سرمایه گذاری در ماشین آلات و تجهیزات -چیزی که کارآیی و ظرفیت تولید را افزایش می دهد- به گونه ای در حال رشد است که از سال 2011 مشاهده نشده و در نیمه اول سال 2023 نسبت به مدت مشابه سال قبل 20 درصد رشد داشته است. از ژوئیه سال گذشته، کسری تجاری انباشته 12ماهه از 28.1میلیارد دلار به 15میلیارد دلار در ژوئیه 2023 بهبود یافته است. با وجود رشد سریع واردات سرمایه (22 درصد در هفت ماه اول سال 2023 بیشتر از مدت مشابه سال گذشته) و کالاهای مصرفی غیرنفتی (20 درصد سالانه) افزایش یافته است.

بنابراین، چه اتفاقی می افتد؟ صادرات تولیدی بیشتر از واردات کالاهای واسطه ای غیرنفتی رشد می کند. مکزیک یک کشور تولیدکننده و مهم تر از آن مونتاژ کننده مجدد است؛ کالاهای واسطه ای را وارد می کند که به محصولات نیمه نهایی یا نهایی تبدیل و سپس تا حد زیادی صادر می شود. این پدیده در تجارت مکزیک کاملا قابل توجه است؛ زیرا صادرات تولیدی تقریبا 90 درصد از کل صادرات را تشکیل می دهد، در حالی که واردات کالاهای واسطه ای غیرنفتی 70 درصد از کل واردات را تشکیل می دهد. با کاهش کمبود اقلام حیاتی مانند ریزتراشه ها، تولید و صادرات خودرو عادی شده است.

تا سال 2024، انتظار داریم Banxico زودتر از فدرال رزرو کاهش نرخ بهره را آغاز کرده و فاصله بین نرخ بهره ایالات متحده و مکزیک شروع به کاهش کند و با تشدید این اختلاف، ارزش پول مکزیک به تدریج کاهش خواهد یافت. علاوه بر این، با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری در ژوئن 2024، نوسانات افزایش می یابد و کاهش ارزش پزو را تقویت می کند. این امر اثرات فعلی ارز بر بخش خارجی از جمله جریان های تجاری، حواله ها و جریان های گردشگری را از بین می برد.

سخن پایانی

پس از همه گیری کووید-19 رشد مکزیک زمان زیادی طول کشید (از نظر بهبود پس از همه گیری در رتبه دوازدهم در بین 16کشور آمریکای لاتین قرار گرفت)، اما اکنون در حال جبران است. این کشور برای طولانی کردن این گرایش، جذب سرمایه گذاری، افزایش بهره وری و افزایش درآمد و اشتغال به روشی پایدار در موقعیت منحصربه فردی قرار دارد. با این حال، این فرصت با چالش های بزرگی همراه است؛ زیرا این کشور به سرمایه گذاری بیشتر در زیرساخت های عمومی، سرمایه در گردش، فناوری های جدید و سیاست های عمومی نیاز دارد. مطلوب است دولت جدیدی که سال آینده روی کار می آید، پیشنهادهای جدیدی برای حرکت واقعی به سمت «لحظه مکزیکی» ارائه دهد.