آرشیو دوشنبه ۲۷ فروردین ۱۴۰۳، شماره ۵۹۸۵
خبر
۲

عملیات تلافی جویانه ایران به پایان رسید؛ «دنیای اقتصاد» پیامدهای ژئوپلیتیک و استراتژیک «تنبیه اسرائیل» را بررسی می کند

معادلات منطقه پس از «وعده صادق»

سیستم ضد موشکی پس از پرتاب پهپاد و موشک های ایران به سمت اسرائیل / رویترز

دقایقی قبل از ساعت 24 شنبه شب 25 فروردین ماه خبرهای اولیه از آغاز حملات پهپادی و موشکی ایران به اسرائیل در رسانه ها منتشر شد تا اینکه سپاه پاسداران در دو بیانیه رسمی اعلام کرد که با ده ها پهپاد و موشک های کروز و بالستیک از داخل خاک ایران به رژیم صهیونیستی حمله کرده است. پیش از ساعت 3 بامداد سیل پهپادهای شاهد 136 و موشک های بالستیک خیبر به آسمان سرزمین های اشغالی رسید و گنبد آهنین را درگیر کرد. بسیاری از موشک ها از این سپر دفاعی عبور کرده و به اهداف مورد نظر برخورد کردند. عمده پهپاد ها و موشک ها از خاک ایران و تعداد معدودی نیز از خاک عراق و یمن شلیک شدند.

هدف اصلی

هدف اصلی این عملیات پاسخ متوازن به تهاجم اسرائیل به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق و به شهادت رساندن فرماندهان ایرانی در عصر دوشنبه 13 فروردین بود. سپاه پاسداران در اطلاعیه ای همزمان با آغاز حمله به مواضع رژیم اسرائیل، تاکید کرد این عملیات با ده ها موشک و پهپاد برای هدف قرار دادن اهداف مشخص در سرزمین های اشغالی انجام شد. در متن این اطلاعیه آمده است: «در پاسخ به جنایت های متعدد رژیم خبیث صهیونیستی از جمله حمله به بخش کنسولی سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق و شهادت فرماندهان و مستشاران نظامی ایران، بامداد امروز یکشنبه 26 فروردین، دلاورمردان نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به عنوان بخشی از تنبیه آن رژیم نامشروع و جنایتکار طی عملیات «وعده صادق» با رمز مقدس «یا رسول الله» با موفقیت اهدافی را در داخل سرزمین های اشغالی با ده ها فروند موشک و پهپاد مورد اصابت قرار دادند.»

سپاه پاسداران در اطلاعیه شماره 2 خود از انهدام اهداف نظامی مهم ارتش تروریستی صهیونیستی در سرزمین های اشغالی خبر داد و با هشدار به دولت تروریستی آمریکا نسبت به هرگونه پشتیبانی و مشارکت در ضربه به منافع ایران تاکید کرد: تهدید آمریکا و اسرائیل علیه منافع ایران از مبدا هر کشوری، پاسخ متقابل و متناسب به منشا تهدید را به دنبال خواهد داشت. نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل نیز اعلام کرد: اقدام نظامی ایران بر اساس بند 51 منشور سازمان ملل متحد درخصوص دفاع مشروع در پاسخ به تجاوزات رژیم صهیونیستی به اماکن دیپلماتیک کشورمان در دمشق بود.

وزیر امورخارجه ایران نیز روز یکشنبه در شبکه اجتماعی ایکس در تشریح اهداف این عملیات گفت: نیروهای مسلح ما هیچ مکان اقتصادی و جمعیتی را مورد هدف قرار ندادند، حتی در حمله به پایگاه نظامی که مرکز عملیات رژیم صهیونیستی علیه سفارت جمهوری اسلامی ایران قرار داشت، دقت لازم برای برخورد و پاسخ به رژیم صهیونیستی مورد توجه قرار گرفت. اعمال حق دفاع مشروع، نشان دهنده رویکرد مسوولانه ایران نسبت به صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی است. امیرعبداللهیان همچنین روز یکشنبه در جمع سفرای مقیم تهران تاکید کرد: به برادران و دوستان در منطقه که آمریکا در آن کشور ها دارای پایگاه نظامی است، اعلام کردیم که هدف ما در دفاع مشروع، صرفا تنبیه رژیم اسرائیل است. ما به دنبال هدف قرار دادن افراد و پایگاه های آمریکا در منطقه نیستیم. جمهوری اسلامی ایران، در این مقطع، قصدی برای ادامه عملیات دفاعی ندارد، اما در صورت لزوم، برای صیانت از منافع مشروع خود در برابر هرگونه تجاوز جدید، تردید به خود راه نخواهد داد. سرلشکر محمد باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح هم تاکید کرد که عملیات از دید ایران خاتمه یافته است.

حساب رسمی نمایندگی ایران نزد سازمان ملل در ژنو نیز در شبکه ایکس اظهار کرد ایران با تعهد به اهداف و اصول حقوق بین الملل و منشور ملل متحد مجددا بر موضوع همیشگی خود مبنی بر عدم تمایل بر افزایش تنش و درگیری در منطقه تاکید می کند. با این حال ایران در به کار گیری حق ذاتی دفاع از خود بر اساس حقوق بین الملل در هنگام ضرورت تردید نخواهد کرد.

اهداف عملیاتی

اهداف موشک های سپاه، پایگاه های ارتش رژیم صهیونیستی و مهم ترین آن یعنی پایگاه هوایی در نقب در جنوب سرزمین های اشغالی بود. پایگاه هوایی «نواتیم» یکی از پایگاه های مهم اسرائیل به شمار می رود که در حملات موشکی و پهپادی سپاه پاسداران هدف قرار گرفت. شبکه 12 اسرائیل اصابت 7 موشک به این پایگاه هوایی مهم را تایید کرد. پایگاه هوایی نواتیم، که همچنین به عنوان پایگاه 28 نیروی هوایی رژیم اسرائیل شناخته می شود، در جنوب اراضی اشغالی و بین بئر السبع و آراد واقع شده است. دلیل انتخاب این هدف عملیاتی به گفته امیرعبداللهیان این بود که از این پایگاه تهاجم به کنسولگری ایران در دمشق صورت گرفت.

جزئیات

عملیات وعده صادق، با مصوبه شورای عالی امنیت ملی و زیر نظر ستاد کل نیروهای مسلح و با حمایت و همراهی ارتش و پشتیبانی وزارت دفاع انجام شد. سرلشکر حسین سلامی فرمان پرتاب موشک های بالستیک به سوی اهداف نظامی اسرائیل را صادر کرده است. به ادعای مقامات اسرائیلی، ایران مجموعا 300 پرتابه شامل 185 پهپاد شاهد 136 و 238، 36 موشک کروز و 110 موشک زمین به زمین خیبر و پاوه پرتاب کرد. عملیات گسترده ای که به تعبیر رادیو ارتش رژیم صهیونیستی بزرگ تر از سطح پیش بینی ها بوده است.

عملیات پهپادی و موشکی سپاه پاسداران از بسیاری از شهرهای ایران از جمله شیراز، اصفهان، همدان، کرمانشاه، ایلام، تبریز، قم و تهران به سوی اسرائیل پرتاب شد. سخنگوی بیمارستان «سوروکا» در جنوب فلسطین اشغالی صبح روز یکشنبه 26 فروردین اعلام کرد در حمله ایران به مناطق جنوبی 12 مجروح به این بیمارستان منتقل شده اند. رسانه های رژیم اسرائیل گزارش دادند که رهگیری موشک ها و پهپادهای ایران بیش از یک میلیارد برای این رژیم هزینه برجای گذاشته است.

واکنش ها

عملیات تلافی جویانه جمهوری اسلامی ایران موجی از واکنش های منطقه ای و جهانی را به دنبال داشته است. شورای امنیت سازمان ملل بامداد روز دوشنبه به وقت تهران نشست فوری برگزار کرد. ایتالیا به عنوان رئیس دوره ای گروه «جی 7»، اعلام کرد که عصر یکشنبه 26 فروردین، رهبران این گروه برای بحث و تبادل نظر در رابطه با حمله ایران به اسرائیل کنفرانس ویدئویی برگزار کردند. مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز تاکید کرد: روز سه شنبه با هدف کمک به کاهش تنش و امنیت منطقه نشست فوق العاده تشکیل می دهیم. جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا نیز ساعاتی پس از حملات تنبیهی جمهوری اسلامی ایران علیه اسرائیل در گفت وگوی تلفنی با نتانیاهو با تاکید بر حمایت از اسرائیل اعلام کرد که ایالات متحده آمریکا در هیچ گونه عملیات تهاجمی علیه ایران شرکت نخواهد کرد. متحدان اصلی اسرائیل از جمله فرانسه، انگلیس، آلمان و هلند و برخی کشورهای اروپایی این عملیات را محکوم کردند.

مساله ای که منجر به احضار سفرای فرانسه، انگلیس و آلمان به وزارت خارجه ایران شد.در ادامه این واکنش ها چین پاسخ موشکی ایران را از تبعات جنگ غزه دانست. روسیه هم تاکید کرد که همه چیز به اقدام بعدی اسرائیل و ایران بستگی دارد. همگی دولت های عربی خلیج فارس در بیانیه هایی ضمن ابراز نگرانی از امنیت و ثبات منطقه، خواستار خویشتن داری طرفین شدند. وزیر خارجه ترکیه در تماس تلفنی با همتای ایرانی تاکید کرد که آنکارا خواهان تشدید بیشتر تنش در منطقه نیست. الجزایر و ماداگاسکار نیز از اقدام ایران حمایت کردند. وزارت خارجه طالبان هم حمله ایران را اقدام دفاعی مشروع خواند.

تاثیرات

رسانه ها و کارشناسان مسائل نظامی و امنیتی این عملیات را نقطه عطف جدیدی در معادلات منطقه دانستند؛ از خروج ایران و اسرائیل از جنگ در سایه و نیابتی به جنگ مستقیم تا عبور از خطوط قرمز یکدیگر. ترسیم معادله جدید در منطقه را می توان از دیگر تاثیرات پاسخ ایران دانست. به این معنا که ایران با تثبیت خود به عنوان یک قدرت موشکی و پهپادی در منطقه و فراتر از منطقه، این پیام صریح را ارسال کرد که توانایی پاسخ متوازن به هرگونه تهدید علیه خود را دارد. در همین خصوص شبکه الجزیره گزارش داد که ایران با حمله ترکیبی علیه رژیم اسرائیل، خطوط قرمز صهیونیست ها را زیر پا گذاشت.