آرشیو شنبه ۲۵ اسفند ۱۴۰۳، شماره ۸۷۰۲
علم و فناوری
۱۰
باستان شناسی

بازسازی یک چهره 2 هزار ساله

آرزو کیهان

باستان شناسان بریتانیایی با بهره گیری از فناوری های مدرن موفق شدند چهره زنی 2000 ساله متعلق به عصر آهن را با بالاترین میزان دقت بازسازی کنند. به گفته دانشمندان، اسکلت این زن هنگام ریزش یک صخره کشف شده و پس از ماه ها تلاش و با استفاده از فناوری های پیشرفته، سرانجام چهره وی بازسازی شد.

تخمین سن یک زن باستانی بر اساس اطلاعات موجود، به نظر می رسد این زن بخشی از قبیله «دوروتریگس» (Durotriges) بوده که در قرن اول میلادی در منطقه ای در بریتانیا که اکنون به نام دورست(Dorset) شناخته می شود، زندگی می کرده است. فرآیند بازسازی چهره این زن باستانی با کمک تاریخ گذاری رادیوکربنی، فتوگرامتری و پرینت سه بعدی انجام شده است.تاریخ گذاری رادیوکربنی، یک تحلیل عینی برای تخمین سن نمونه های بیولوژیکی و مواد با منشا آلی مانند فسیل ها و اشیای قدیمی است و تمام موادی که از موجودات زنده سرچشمه می گیرند و حاوی کربن هستند، می توان با کمک آن، تاریخ گذاری کرد. این تاریخ گذاری، بر اساس ایزوتوپ رادیواکتیو کربن انجام می شود که در طول زندگی موجودات زنده جمع می شود و پس از مرگ آنها با انتشار تشعشعات رادیواکتیو، تجزیه می شود.

فتوگرامتری هم یک روش علمی و فنی است که با استفاده از تصاویر، اندازه گیری، ثبت و تفسیر اطلاعات مکانی و سه بعدی از اشیا و محیط ها را امکان پذیر می سازد. در واقع، فتوگرامتری از تصاویر دو بعدی یا سه بعدی برای ساخت مدل های دقیق و سه بعدی از اشیا و محیط استفاده می کند.

جزئیات سلامت یک زن 2هزارساله

باستان شناسان بر این باورند که این زن 2هزارساله حدود 157سانتی متری، در زمان مرگ 20 تا 30 ساله بوده و یک زایمان داشته است. استخوان های کوچکی که در کنار او کشف شده اند هم به نوزادی تعلق دارد که پس از تولد، مدتی زنده بوده اما در نهایت فوت کرده است. همچنین در کنار بقایای نوزاد و در نزدیکی محل دفن وی، سفال هایی از عصر آهن یافت شده است.تحقیقات نشان می دهد دندان های عقل این زن هرگز رشد نکرده اند، در حالی که دیگر دندان هایش ساییدگی هایی داشته اند اما هیچ نشانه ای از پوسیدگی در آنها دیده نشده است. همچنین ساییدگی و پارگی ستون فقرات این زن نشانه هایی از مراحل اولیه آرتروز و مشکلات دیسک کمر را نشان می دهند که احتمالا نتیجه کارهای سنگین فیزیکی در طول زندگی کوتاهش بوده است.در بازسازی چهره این زن، پژوهشگران با استفاده از نشانگرهای عمق بافت، بدن او را براساس سن، جنسیت، اصل و نسب و شاخص توده بدنی بررسی کردند. آنان لایه هایی از ماهیچه ها، غدد و چربی را با خاک رس بازسازی و سپس به چهره اضافه کردند. در نهایت هم لایه پوست و جزئیات دیگر همچون شکل گوش ها، ابروها و موها به چهره افزوده شد. رنگ این بخش ها نیز بر اساس داده های DNA مربوط به پروژه ای دیگر از دوره عصر آهن، تعیین شد.دکتر «مارتین اسمیت»، عضو تیم باستان شناسی در این باره گفت: «در این پروژه از مدل سه بعدی جمجمه با استفاده از روش فتوگرامتری استفاده کردیم. در این روش، تعداد زیادی تصویر از زوایای مختلف گرفته می شود تا شکل یک شیء، محاسبه و سپس مدل سه بعدی آن پرینت شود. در این بازسازی عواملی همچون سن، جنسیت، وزن و قومیت زن مورد توجه قرار گرفته است. زیرا این متغیرها نقش مهمی در تعیین ضخامت بافت استخوان دارند. این زن همچنین نشانه هایی از سوءتغذیه داشت که نشان از سبک زندگی وی دارد». وی افزود: «پروژه های تحقیقاتی بازسازی می توانند یافته های جالبی را آشکار کنند و تصویری دقیق و جذاب تر از زندگی در دوره های باستان به ما ارائه دهند.»