حشمت الله فلاحت پیشه فعال سیاسی در گفت وگو با اعتماد درباره لایه های عمیق تر دو دور مذاکرات ایران و آمریکا در مسقط و رم می گوید: «تا به امروز دو مرحله مذاکره میان ایران و امریکا انجام شده که می توان این دو مرحله مذاکراتی را اینگونه تحلیل کرد: در مسقط دو طرف بر ضرورت اصل مذاکره توافق کردند. تا قبل از آن واسطه ها از ایران و امریکا هیولاهایی برای هم ساخته بودند که بدون واسطه ها نمی توانند توافق کنند. در مسقط از این مرحله گذر شد. در رم اما دو طرف در خصوص دستور کار مذاکره به توافق رسیدند. وقتی دو کشور بر سر دستور کار به توافق می رسند، یعنی اینکه از پیچ خطرناک احتمال بازگشت به چالش و تنش عبور کرده اند. معتقدم دو کشور از این مرحله نیز گذر کرده اند.»

فلاحت پیشه یادآور می شود: «معتقدم مهم ترین عاملی که باعث شده ایران و امریکا مذاکرات را پیش ببرند، غیبت طرف های ثالثی است که در گذشته به ظاهر نقش مثبتی داشتند اما در واقع در گفت وگوها نقش منفی ایفا می کردند. لذا مهم ترین ویژگی این دور از مذاکرات عدم حضور طرف های ثالث است. عمان تنها طرف ثالث حاضر در مذاکرات است اما این کشور عملا هیچ منافعی از گفت وگوهای ایران و امریکا ندارد. در گذشته (مثلا در برجام) طرف های شرقی و غربی در مذاکرات منافعی برای خود تعریف کرده بودند. همین امر دستورکارهای شلوغی در مذاکرات ایجاد کرده بود. این منافع ثالث تبدیل به اختلافاتی می شد که هم مذاکرات را طولانی می کرد و هم باعث کندی گفت وگوها و بعضا به بن رسیدن مذاکرات می شد.»

او ادامه می دهد: «در حال حاضر مهم ترین مانع در مذاکرات دو جانبه ایران و امریکا احتمال بازگشت طرف های ثالث در مذاکرات است. چه کشورهایی که در مذاکرات حضور داشتند و چه طرف هایی که حضور نداشتند. به عنوان نمونه رژیم صهیونیستی یکی از این بازیگران تخریبگر و غایب است. نتانیاهو به خوبی می داند اگر ایران و امریکا به توافق هسته ای برسند، گذر نتانیاهو حتما به دادگاه خواهد رسید و مجازات می شود. توافق ایران و امریکا نتانیاهو را راهی زندان کرده و از کنشگری در عرصه سیاسی منطقه دور می کند. به همین دلیل تنها بازیگری که هنوز از جنگ و تنازع صحبت می کند نتانیاهو است.»

این تحلیلگر با اشاره به اینکه ایران اگر بخواهد مذاکرات را در راستای منافع ملی هدایت کند باید عوامل منفی را محدود کرده و عوامل مثبت را تقویت کند، می گوید: «مهم ترین عوامل مثبت در این شرایط وفاق فراگیری است که دولت چهاردهم در ایران به وجود آورده است. غیر برخی جریانات افراطی و کاسبان تحریم مردم و فعالان سیاسی و مسوولان همگی حامی وفاق و مذاکره هستند. آثار اقتصادی این توافقات مقدماتی هم برای نخستین بار نمایان شده و دولت باید از آن برای آشتی با مردم استفاده کند. تنها عاملی که می توان بین دولت پزشکیان و مردم ارتباط نزدیک تری ایجاد کند، تنش زدایی در حوزه سیاست خارجی است. چرا که آثار آن در کشور بلافاصله نمایان می شود. موضوع مهم بعدی توسعه مناسبات ارتباطی با همسایگان است. برخلاف دوران برجام، تمام همسایگان ایران طرفدار توافق ایران و امریکا هستند. در برجام تنها اسراییل مخالف برجام نبود، بلکه کشورهای عربی هم همراه اسراییل با هر نوع توافقی مخالفت می کردند.»

فلاحت پیشه می گوید: «اما امروز همراهی کشورهای عربی و همسایگان با این مذاکرات باعث انزوای اسراییل شده است. اسراییلی ها که تا 10 روز پیش در مذاکره با ترامپ بر اصل انزوای ایران تاکید می کردند به منزوی ترین کشور خاورمیانه بدل شده اند. معتقدم سایر میزهای وزارت خارجه ایران نباید نقش تماشاگر را داشته باشند، بلکه باید رویکردهای عملی برای شکل گیری یک مکانیسم منطقه ای ایجاد کنند تا از آشوب گری اسراییل جلوگیری شود.»

او در پایان درباره مهم ترین دغدغه طرف ایرانی می گوید: «به نظرم مهم ترین دغدغه ایران، حفظ قرارداد احتمالی و ایجاد ضمانت برای آن باشد. هیچ عاملی به اندازه گسترش مناسبات ایران و امریکا نمی تواند تضمین کننده توافق باشد. گروه های فنی ایران و امریکا همانطور که در موضوع راستی آزمایی توانایی هسته ای ایران از یک طرف و مساله تحریم ها از سوی دیگر رویکردهای تخصصی را دنبال می کنند، می توانند در زمینه های اقتصادی هم پیشنهادات عملی به هم بدهند. دولت پزشکیان هم باید شرایطی ایجاد کند که بخش خصوصی ایران امکان کار اقتصادی با شرکت های اقتصادی امریکایی را داشته باشد.»

غلامعلی جعفرزاده ایمن آبادی اما از زاویه متفاوتی به بحث ورود کرده و از ضرورت برخاستن یک صدای واحد از درون سخن می گوید. جعفرزاده در گفت وگو با اعتماد درباره دو دور مذاکره صورت گرفته میان ایران و امریکا می گوید: «پرسش مهمی که در این دور از مذاکرات برای من پیش آمده این است که چرا برخی افراد و جریانات از خوشحالی مردم و بهبود نسبی در بازارها ناراحت شده اند؟ ایران که هرگز مخالف مذاکره نبوده و همواره درهای گفت وگو و مذاکره را با طرف های غربی باز گذاشته، اما فارغ از به نتیجه رسیدن یا نرسیدن گفت وگوهای دو جانبه ایران و امریکا، مساله این است چرا برخی تندروها از خوشحالی و امیدواری مردم نگران و ناراحتند. هرچند در هیچ مرحله ای کشور معطل مذاکره و کشورهای خارجی نبوده است، اما هیچکس نمی تواند این واقعیت را انکار کند که خدشه دار شدن روابط ایران با جهان پیرامونی خسارات بیشتری به کشور وارد کرده و معیشت مردم را به خطر انداخته است.»

او می گوید: «ما باید از ظرفیت های مذاکراتی استفاده کنیم تا تندروها، جنگ افروزان، منافقان و سایر گروه ها از غیبت ایران در فضای ارتباطی بین المللی سوءاستفاده نکنند. دیروز همزمان با مذاکرات، مخالفان ایران تمام تلاش خود را صورت دادند تا در مسیر گفت وگوها مانع تراشی کنند. تاسف آور اینکه برخی افراد و گروه های تندرو در داخل نیز به دنبال مانع تراشی در مذاکرات هستند. این همصدایی برخی طیف های داخلی با رژیم صهیونیستی قابل قبول نیست.»

جعفرزاده با تاکید بر اینکه از داخل کشور باید یک صدای واحد خارج شود، یادآور می شود: «ما یک رهبر، یک رییس جمهور، یک شورای عالی امنیت ملی و یک وزارت خارجه داریم و همگی باید یک صدا باشند. فعالان سیاسی و حزبی هم باید در راستای منافع ملی صحبت کنند. شخصا به آینده مذاکرات خوش بینم؛ از هر زاویه ای که به این پرونده مذاکراتی نگاه می کنم، متوجه می شوم، ترامپ تحت هر شرایطی به توافق با ایران نیاز دارد. ایران از این فرصت باید نهایت استفاده را ببرد.»

این تحلیلگر می گوید: «اگر ترامپ و امریکا خواسته غیرمنطقی دارد، همه ایران با آن مخالفند. توان نظامی و موشکی ایران به هیچ کشور و فرد و نهادی در دنیا ارتباطی ندارد. حتی در بحث سلاح هسته ای هم ایران مبنی بر دکترین خود، شریعت خود و فتاوای مراجع تقلید از جمله رهبر انقلاب با سلاح هسته ای مخالف است. ایران اعلام کرده، آماده است تا اعتمادسازی لازم را برای طرف امریکایی صورت دهد. ضمن اینکه امریکا هم باید ضمانت های لازم برای توافق را ارایه کند.»

او با اشاره به اینکه ای کاش این روزها افراد و گروه ها و تریبون داران در طرح دیدگاه های خود دقت بیشتری داشته باشند، می گوید: «در آستانه مذاکرات ناگهان یک رسانه از ترور ترامپ صحبت می کند، نماینده دیگری از خارج شدن ایران از NPT و ضرورت ساخت سلاح هسته ای صحبت می کند. ای کاش مسوولان قضایی و نظارتی به این نوع اظهارات بیشتر توجه نشان دهند. ما در ایران سازمان انرژی اتمی داریم، فرماندهی کل قوا حضور دارد، رییس جمهور داریم و وزیرخارجه و دبیر شعام هم داریم؛ ضرورتی ندارد فلان فرد و بهمان شخصیت درباره همه این موضوعات تخصصی صحبت های حاشیه ساز انجام دهند.»

جعفرزاده در پایان می گوید: «همه باید کمک کنیم تا منافع ملی کشورمان محقق شود. اما برخی افراد و گروه ها به دنبال آنند که بازی مذاکرات را به هم بزنند. حمید رسایی وارد صدا و سیما می شود و می گوید ما مخالفت می کنیم تا قدرت چانه زنی دولت بالا برود! انگار که جهان مهد کودک است و به راحتی گول آقای رسایی و طیف های تندرو را می خورند. این اظهارات به جز اینکه به کشور هزینه وارد کند، هیچ فایده دیگری ندارد.»