نقش هر فرد، سازمان و جامعه در کاهش مصرف برق را بیان می کنیم و تشویق به پیاده سازی راهکارهای بهینه سازی را در زندگی روزمره تاکید می کنیم. بهینه سازی مصرف برق به عنوان یک اولویت مهم در جوامع مدرن و پایدار مورد توجه قرار گرفته است و تاثیرات مثبت آن در محیط زیست، اقتصاد و جامعه، بهبود کیفیت زندگی افراد و ارتقای توسعه پایدار بسیار ثابت شده است. با اجرای راهکارهای بهینه سازی، می توانیم جامعه ای پایدارتر و سالم تر را بسازیم. بهینه سازی مصرف برق نیازمند توجه و تلاش همه افراد و جوامع بوده و با توجه به نیازهای محیط زیست و اقتصادی، کاهش مصرف برق امری ضروری است.

با استفاده از راهکارهایی مانند آگاهی بخشی، استفاده از تکنولوژی های جدید، مدیریت بار، بهینه سازی سیستم های تهویه و ارتقای آموزش و اطلاعات، می توان به جامعه ای با مصرف برق بهینه و پایدار دست یافت. بهینه سازی مصرف برق ایجاد تاثیرات قابل توجهی در محیط زیست، اقتصاد و جامعه دارد. فرصت های متعددی را برای صرفه جویی در هزینه های انرژی، بهره وری بالا و دستیابی به هدف های پایدار ارائه می دهد. همچنین، با توجه به چالش های مرتبط با بهینه سازی، نیازمند استراتژی ها، سیاست ها و... هستیم. ما باید در جهت تحقق راهبردها و چشم اندازهای این هدف بزرگ پیشرفت کنیم تا به یک جامعه پایدارتر و منابع حفظ شده تلاش کنیم. امیدواریم کمبود برق در کشور برطرف شود و مردم روزهای گرم پیش رو را به راحتی بگذرانند.

روند افزایش نیاز مصرف برق امسال از اواخر فروردین ماه شروع شد. این موضوع در حالی اتفاق افتاد که امسال به دلیل وقوع خشکسالی پنج ساله در کشور حجم آب سدها کاهش یافته و امکان تامین برق از نیروگاه های برق آبی برای روزهای گرم تر سال ذخیره سازی شده است. همچنین هنوز تعداد زیادی از نیروگاه های حرارتی کشور در مراحل پایانی تعمیرات قرار دارند.

بر اساس تازه ترین آمار شرکت مدیریت شبکه برق کشور، روز یکشنبه (28 اردیبهشت 1404) میزان نیاز مصرف برق در ساعت 12 و 42 دقیقه به عدد 61 هزار و 807 مگاوات رسیده است.

این میزان در مدت مشابه سال گذشته 47 هزار و 417 مگاوات بوده است که رشد 14 هزار و 390 مگاواتی را نشان می دهد. روز گذشته بخش صنعت کمترین میزان مصرف برق یعنی چهارهزار و 848 مگاوات را داشته است.

شب گذشته در ساعت 20 و 9 دقیقه، نیاز مصرف برق به 60 هزار و 380 مگاوات رسید. این میزان نسبت به رقم 48 هزار 213 مگاوات زمان مشابه سال گذشته، رشد 12 هزار و 167 مگاواتی را نشان می دهد. بخش صنعت نیز شب گذشته پنج هزار و 406 مگاوات مصرف داشت.

به لامپ ها توجه کنید. در مورد لامپ ها، حتما از نوع کم مصرف در خانه ها استفاده کنید. لامپ های اضافی را خاموش کنید. حباب لامپ ها یا لوسترها را مرتبا تمیز کنید تا گردوخاک باعث خفه شدن و کاهش نور نشوند. از کلیدهای هوشمند یا زمان دار برای راهروها یا نقاط کم رفت وآمد استفاده کنید.

یوسف اطمینان نسب، 44ساله و ساکن شهر لار از توابع استان فارس در این زمینه به گزارشگر کیهان می گوید: «بشخصه درباره مصرف برق بسیار صرفه جویی کنم. لامپ های اضافی همواره خاموش اند. از کم مصرف ها استفاده می کنیم. دستگاه های پرمصرف را کمتر به کار می‎اندازیم و در صورت نیاز در پیک مصرف از آنها استفاده نمی کنیم. در شهر ما روزانه 2 مرتبه و هر وعده 90 دقیقه برق قطع می شود. از مسئولین درخواست داریم، چون جنوب ایران به مراتب هوای گرم تری دارد، بهتر است کمتر بی برقی بکشیم و مدیریت بهتری در این باره انجام شود تا ما کمتر عذاب بکشیم.»

میترا کرمانی، شهروند درباره استفاده صحیح از جاروبرقی توضیح می دهد: «همیشه خود جاروبرقی و کیسه داخل آن را تمیز کنید تا دچار گرفتگی و ایجاد فشار روی موتور نشود. برای مصرف بهینه برق در لوازم خانگی مثل جاروبرقی، در زمان های اوج یا پیک مصرف، آن را روشن نکنید. اگر آشغال کم است، از جارو دستی برای تمیزکردن محیط استفاده کنید. برای هر قسمت از خانه، قدرت متناسب با آن قسمت را تنظیم کنید. بیش از 30 دقیقه به طور متناوب و مداوم، جارو برقی را روشن نگذارید و از آن کار نکشید. در صورت استفاده بیشتر، آن را چند دقیقه خاموش کنید و استراحت بدهید.»

انرژی های تجدیدپذیر نظیر خورشیدی، بادی و زمین گرمایی به عنوان منابع پاک، پایدار و نامحدود، نقش حیاتی در تامین انرژی آینده بشر دارند. برخلاف سوخت های فسیلی که با مصرف تمام می شوند و موجب آلودگی زیست محیطی و گرمایش زمین می شوند، انرژی های تجدیدپذیر به کاهش گازهای گلخانه ای، حفظ منابع طبیعی و ارتقای امنیت انرژی کمک می کنند. همچنین این منابع به دلیل اتکای کمتر به زیرساخت های متمرکز، قابلیت تامین برق در مناطق محروم و دورافتاده را نیز دارند و موتور محرک توسعه پایدار در قرن 21 محسوب می شوند.

گیلان باسابقه راه اندازی نخستین نیروگاه بادی کشور در منجیل، پیشگام در استفاده از انرژی های نو بوده است. این نیروگاه که از دهه 70 شمسی به بهره برداری رسیده، هنوز در حال فعالیت است و به عنوان الگوی موفق بهره گیری از انرژی تجدیدپذیر در کشور شناخته می شود.

محمود دشت بزرگ، مدیرعامل شرکت برق منطقه ای گیلان در این باره می گوید: «گیلان از سال ها پیش با نیروگاه بادی منجیل به عنوان یکی از نخستین نیروگاه های بادی کشور، در مسیر استفاده از انرژی های تجدیدپذیر گام برداشته است و این نیروگاه با وجود قدمت، همچنان فعال است و ظرفیت های جدیدی در حوزه انرژی بادی در استان در حال شناسایی است تا برای جذب سرمایه گذار آماده سازی شود.»

وی با اشاره به خلا موجود در حوزه انرژی خورشیدی در استان ادامه می دهد: «متاسفانه تاکنون از ظرفیت نیروگاه های خورشیدی در مقیاس مگاواتی بهره مند نبوده ایم، اما این روند با همکاری سازمان های مربوطه از سال گذشته تغییر یافته است.»

مدیرعامل شرکت برق منطقه ای گیلان با اشاره به اقدامات صورت گرفته در این زمینه بیان می کند: «در 2 ساختگاه واقع در علی آباد و قرتی کان، پروژه احداث 2 نیروگاه خورشیدی با ظرفیت های 13 و 7 مگاوات آغاز شده که مجموعا 20 مگاوات برق خورشیدی را وارد شبکه خواهد کرد که عملیات اجرائی ساختگاه نخست آغاز شده و ساختگاه دوم نیز در مراحل نهائی تامین و تخصیص قرار دارد.»

محمدرضا علمدار یزدی، معاون اقتصادی استانداری یزد با اشاره به ظرفیت بی نظیر تابش خورشید در این استان، از واگذاری زمین برای احداث نیروگاه های خورشیدی خبر داده و می گوید: «یزد در مسیر تبدیل شدن به قطب انرژی های پاک کشور قرار گرفته است. استان یزد به واسطه برخورداری از تابش دائمی و قوی نور خورشید در بیشتر ایام سال، یکی از مناطق منحصربه فرد کشور برای توسعه انرژی خورشیدی به شمار می رود و این مزیت باید به نقطه ای برای جذب سرمایه گذاری، ایجاد اشتغال و تحقق توسعه پایدار تبدیل شود.»

وی می افزاید: «در راستای تحقق این هدف، زمین های لازم برای ساخت چند نیروگاه خورشیدی پس از بررسی طرح ها و اخذ نظر کارشناسی دستگاه های اجرائی، به سرمایه گذاران تخصیص داده شد، این تصمیمات گامی موثر در جهت استفاده بهینه از ظرفیت های طبیعی استان است.»

معاون استاندار با تاکید بر کاهش بوروکراسی اداری و تسهیل فرآیندهای سرمایه گذاری، بیان می کند: «یکی از برنامه های اولویت دار در استان، همراهی و هم افزایی دستگاه های اجرائی برای اجرای سریع پروژه های انرژی تجدیدپذیر است؛ چرا که زمان در این حوزه نقش کلیدی دارد و سرمایه گذار نیاز به پشتیبانی و پاسخ گویی بموقع دارد.»

علمدار در پایان خاطرنشان می کند: «توسعه نیروگاه های خورشیدی در یزد، نه تنها تامین بخشی از برق مورد نیاز استان را برعهده می گیرد، بلکه با کاهش اتکا به شبکه برق سراسری در ایام پیک مصرف، به پایداری شبکه و صرفه جویی در منابع ملی نیز کمک خواهد کرد.»

دمای مناسب برای فریزر 15 تا 18 درجه زیر صفر و برای یخچال 3 تا 5 درجه است. محسن مهدوی، فروشنده یخچال و فریزر توضیح می دهد: «یخچال و فریزر هم مثل ماشین لباسشویی از جمله لوازم برقی پرمصرف در خانه ها محسوب می شود. از طرفی به خاطر اینکه این وسیله برقی به صورت مداوم باید به منبع برق وصل باشد، برق مورد استفاده در آنها بیشتر خواهد بود.» از وی سوال می کنم: «با چه کارهایی می توانید مصرف بهینه برق در لوازم خانگی مثل یخچال و فریزر را به حداکثر برسانید؟» وی پاسخ می دهد: «یخچال و فریزر باید حدود 15 تا 20 سانتی متر از دیوار فاصله داشته باشند. روی یخچال آفتاب نتابد و مکان آن گرم نباشد. درزگیر پلاستیکی را مرتب بررسی کنید و در صورت وجود منفذ یا خراب و شل شدن، آن را حتما عوض کنید. دمای مناسب برای فریزر 15 تا 18 درجه زیر صفر است.

دمای مناسب برای یخچال 3 تا 5 درجه است. به محض برفک زدن، آنها را پاک کنید تا هوا و برودت در فریزر حبس نشود و انرژی بالا نرود. از قرار دادن غذای گرم در یخچال خودداری کنید و اجازه دهید اول سرد شود بعد آن را در یخچال بگذارید. در یخچال را زیاد باز و بسته نکنید.» در مورد کولرها، به این موضوع دقت کنید که کولر را بر اساس نیاز و شرایط آب وهوای منطقه ای که در آن زندگی می کنید، بخرید.

شهاب رادمهر، فروشنده لوازم الکتریکی خنک کننده توضیح می دهد: «از قرار دادن کولرها در مقابل تابش آفتاب خودداری کنید و از سایه بان برای خنک شدن آن کمک بگیرید. برای کاهش مصرف برق کولر، درزگیرها را بررسی کنید. وقتی در خانه حضور ندارید، کولر را خاموش کنید. کولرهای آبی را روی دور کند و کولرهای گازی را روی دمای 24 تا 26 درجه تنظیم کنید. انجام سرویس های دوره ای را جدی بگیرید.»

کودکان در سنین پایین قدرت یادگیری بالایی دارند و بهتر است که بهینه مصرف کردن را هم به آنها تعلیم داد. صرفه جویی در انرژی با آموزش آغاز می شود و آموزش راه های بهینه سازی مصرف انرژی و بهره وری انرژی امری بسیار موثر است. کودکان با آموزش مناسب، می توانند رفتارهای صحیح در مصرف را بپذیرند و الگوهای مصرفی خود را تغییر دهند. کودک حتی در سنین کم همه چیز را کنجکاوانه زیر نظر دارد. در نتیجه تمام الگوهای رفتاری والدین روی آنها تاثیر مستقیمی دارد. پس از این ویژگی می توان بهره برد و فرهنگ مصرف بهینه انرژی را از همان دوران کودکی در فرزندان نهادینه کرد. فراموش نکنید که در گام اول این شما هستید که باید الگوی خوبی در مصرف بهینه انرژی باشید و توصیه هایتان را به طور کامل به کار ببندید و آنها را محدود به حرف نکنید تا فرزندانتان در حفظ منابع انرژی مسئولیت پذیر شوند و بعدها آنها را با بچه ها تمرین کنید.

نرگس حسینی، فرهنگی به گزارشگر کیهان می گوید: «آموزش، زمانی اثربخش تر است که برای بچه ها جالب و جذاب باشد، پس آموزش خود را از حالت خشک و جدی بیرون آورید و آن را سرگرم کننده سازید. حتی می توانید این کار را به یک بازی تبدیل کنید؛ جدول امتیازی تهیه کنید و برای هر کاری که کودک در زمینه صرفه جویی انرژی انجام می دهد، یک امتیاز در نظر بگیرید. در انتها متناسب با امتیازها، برایش جایزه تهیه کنید.»

وی در ادامه می افزاید: «این گونه خانواده قصه ما با رعایت همین راهکارهای ساده، بدون آن که به سختی بیفتند یا خود را از استفاده درست انرژی های حامل محروم کنند، توانستند مصرف صحیح انرژی را یاد بگیرند و الگوی خود قرار دهند. همچنین آنان علاوه بر کمک به حفظ منابع انرژی، هزینه های آب و برق و گاز خود را تا حد زیادی پایین آوردند.»

مریم نیک سیرت، مشاور کودک ونوجوان نیز برایمان تبیین می کند: «صرفه جویی در انرژی با آموزش آغاز می شود و آموزش راه های بهینه سازی مصرف انرژی و بهره وری انرژی امری بسیار موثر است. کودکان با آموزش مناسب، می توانند رفتارهای صحیح در مصرف را بپذیرند و الگوهای مصرفی خود را تغییر دهند. کودک حتی در سنین کم همه چیز را کنجکاوانه زیر نظر دارد. در نتیجه تمام الگوهای رفتاری والدین روی آنها تاثیر مستقیمی دارد. پس از این ویژگی می توان بهره برد و فرهنگ مصرف بهینه انرژی را از همان دوران کودکی در فرزندان نهادینه کرد.»

این مشاور کودک ونوجوان در ادامه می افزاید: «فراموش نکنید که در گام اول این شما هستید که باید الگوی خوبی در مصرف بهینه انرژی باشید و توصیه هایتان را به طور کامل به کار ببندید و آنها را محدود به حرف نکنید تا فرزندانتان در حفظ منابع انرژی مسئولیت پذیر شوند و بعدها آنها را با بچه ها تمرین کنید.»