a. h. charkhabi
-
نشریه علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی)، سال دهم شماره 1 (پیاپی 35، بهار 1385)، ص 233
منطقه دشتیاری با سطحی بالغ بر 580000 هکتار در جنوب شرق ایران تحت تاثیر فرسایش خندقی بوده که میزان رشد آن در دهه های اخیر به طور چشم گیری افزایش یافته است. تصاویر ماهواره ای به دلایل داشتن سری های زمانی، هزینه کم، پوشش زیاد و قابلیت پردازش رقومی، می توانند اطلاعات مناسب و جامعی از رشد و گسترش خندق ها در اختیار قرار دهند. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف تعیین مناسب ترین روش اندازه گیری ویژگی های موفومتریک خندق های منطقه دشتیاری از شهرستان چابهار با استفاده از پردازش رقومی سنجنده ETM+ انجام شد. بدین منظور، از تصاویر ماهواره ای لندست 7 سال 2001 و هم چنین از اطلاعات جمع آوری شده حاصل از اندازه گیری های صحرایی روی 25 خندق نمونه به منظور کنترل و ارزیابی نتایج، استفاده گردید. در ادامه، پس از تصحیح خطاهای هندسی و پخش آتمسفریک، با استفاده از روش های بارزسازی طیفی مانند بسط تباین خطی و ایجاد ترکیب های رنگی کاذب، تصاویر برای تفسیر چشمی و انتخاب محل های نمونه برداری آماده شدند. با مشخص شدن محل نمونه ها روی تصویر، برداشت های میدانی روی خندق های نمونه صورت پذیرفت. این برداشت ها، ویژگی های مورفومتریک هر خندق در سه مقطع 25%، 50% و 75% مانند، طول، عرض و ارتفاع را شامل می شود. در مرحله پایانی، با استفاده از روش های رقومی پردازش اطلاعات ماهواره ای مانند فیلترها، روش های ادغام و روش آنالیز مولفه های اصلی، طول و مشخصات هر یک از خندق های نمونه در هر روش اندازه گیری و با نتایج حاصل از برداشت های صحرایی از طریق مقایسه اختلاف میانگین ها و آزمون های F و t بررسی گردیدند. نتایج نشان داد، در سطح احتمال 5 درصد و 1 درصد، تفاوت های مشاهده شده بین میانگین های نمونه ها معنی دار بوده و از بین روش ها، روش آنالیز مولفه های اصلی با تصویر PCA1 کمترین اختلاف را با اندازه گیری های صحرایی دارد. بنابراین، روش آنالیز مولفه های اصلی، به عنوان روشی رقومی برای ادامه پایش رشد و گسترش خندق ها در دشتیاری و مناطق مشابه در جنوب شرق ایران پیشنهاد می شود.
کلید واژگان: تصاویر ETM، پردازش اطلاعات ماهواره ای، فرسایش خندقی، منطقه دشتیاریDasht Yari plain is nearly 580,000 hectares which is under engraving gully erosion and unfortunately the gully development rate is increased in the recent decades. Satellite images may provide quick, extensive, and valuable information for the interpretation of morphometric characterstics of gully erosion expansion due to having attributes such as time series, relatively low cost, large coverage, and finally being capable of digital analysis. Therefore, this research was initiated to use these possible capabilities to find a quick and cost effective method to determine the morphometric characteristics of gullies with use of the Landsat ETM+ digital data of Dasht Yari plain in Chabahar county in southeast of Iran. The Landsat 7 data of 2001 and the field data collected from 25 selected gullies from the same area were used as control in this study. After geometric and haze corrections with use of spectral enhancement methods such as linear enhancement and color composites, the images were made ready for visual interpretation and selection field sites for the subsequent field sampling. On the selected 25 gullies, the field data collection including width, length, and height of gullies at 25%, 50%, and 75% cross sections was performed. At the end of the image processing, with use of image interpretation techniques such filtering, fusion and principal component analysis (PCA), morphometric characteristics of the gullies was computed and compared with the field data. Mean comparison and F and t-student tests were used to verify any statistical differences between two set of the data. The results showed that the data set were different at 1 and 5 percent levels. From the image processing methods, the PCA method had the smallest difference with the field collected data. Therefore, we may conclude that PCA method may be used for monitoring the gully expansion in the Dashat Yari plain and similar plains in the southeast of Iran.
Keywords: ETM+ Images, Image processing, Gully erosion, Dasht-Yari plain -
نشریه علوم آب و خاک (علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی)، سال هفتم شماره 2 (پیاپی 24، تابستان 1382)، ص 85
مقدار فرسایش پذیری خاک در مناطق خشک، و به ویژه در خاک های با تکامل کم، بسیار وابسته به نوع مواد مادری خاک است. این پژوهش با هدف مقایسه توان تولید رواناب و رسوب در خاک هایی با مواد مادری متفاوت، و شناسایی حساسیت آنها به فرسایش در حوزه آبخیز گل آباد انجام شده است. حوزه آبخیز گل آباد واقع در شمال شرق اصفهان با میانگین بارندگی سالیانه 160 میلی متر و سنگ شناسی متنوع، یکی از حوزه های آبخیز با فرسایش شدید در کشور است. دوازده نوع خاک تشکیل شده روی مواد مادری متفاوت این حوزه انتخاب گردید. به طور کلی، خاک های مورد بررسی میزان مواد آلی و رس کمی داشته ولی دارای مقادیر زیادی سنگ ریزه و شن می باشند. با استفاده از باران ساز صحرایی، رگباری با شدت 5±40 میلی متر در ساعت و مدت 80 دقیقه، با میانگین قطر قطرات 56/6 میلی متر و کارمایه 7/13 تا 2/17 ژول بر متر مربع بر میلی متر، روی کرتی به مساحت یک متر مربع با سه تکرار روی هر خاک تولید گردید، و میزان رواناب و رسوب تولید شده در فواصل 10 دقیقه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که خاک های حاصل از آندزیت سبزرنگ و آبرفتی با پستی و بلندی کم و با منشا مخلوط آذرین و رسوبی حداکثر رواناب و سریع ترین زمان تبدیل بارندگی به رواناب، و خاک های با مواد مادری سنگ آهک کرتاسه بالایی، گرانودیوریت و آبرفتی با پستی و بلندی متوسط، کمترین میزان رواناب و طولانی ترین زمان تبدیل بارندگی به رواناب را داشتند. هم چنین، حداکثر میزان رسوب در خاک های حاصل از آندزیت سبزرنگ و پلمه سنگ همراه با ماسه سنگ، و حداقل آن در خاک های حاصل از آبرفت با پستی و بلندی متوسط و گرانودیوریت دیده شد. حداکثر گل آلودگی در پلمه سنگ همراه با ماسه سنگ مشاهده گردید، و خاک های دیگر تفاوتی از نظر میزان گل آلودگی نشان ندادند. در مجموع، نتایج این پژوهش، علاوه بر رتبه بندی حساسیت خاک ها به فرسایش، گویای وابستگی بسیار زیاد توان تولید رواناب و رسوب خاک ها به مواد مادری آنها در حوزه آبخیز مورد بررسی است، که نمونه خوبی از آبخیزهای منطقه خشک کشور می باشد.
کلید واژگان: رواناب، رسوب، مواد مادری، باران ساز، فرسایش، حوزه آبخیز گل آباد، اردستانSoil erodibility in arid regions, particularly in less developed soils, greatly depends on parent material. The objectives of this study included comparison of the potential of runoff and sediment production in soils with different parent materials and identification of the highly sensitive parent materials in Golabad watershed, 60 km northeast of Isfahan, with about 160 mm of annual precipitation and various geological formations, as one of the highly erodible watersheds in Iran. Soils formed on twelve different parent materials were selected. Rainfall simulator was run for 80 minutes on three replicates of each soil. To have an idea about the rate of runoff and sediment generation with time, runoff loaded with sediment was collected every 10 minutes using plastic containers. After measuring the volume of each runoff sample, it was dried and the amount of sediment was measured. The mechanical parameters of the applied rain were: intensity about 40 mm/hr, rain drop average diameter: 6.56 mm plot size: 1 m2 and kinetic energy of 13.7-17.2 J/m2.mm. Based on the rainfall simulation experiments, soils formed on green andesite and slightly dissected alluvium derived from both sedimentary and igneous rocks created the highest amount of runoff. They also created runoff much more rapidly as compared to other soils. In contrast, soils developed on granodiorite and moderately undulating alluvium produced the least volume of runoff. Furthermore, maximum quantity of sediment was produced from the soils occurring on green andesite and shale. The least sediment yield was observed in soils developed on granodirite and moderately undulating alluvium. Soils formed on shale created the highest sediment concentration and no significant differences were observed among other soils. Based on the results obtained, soils were ranked according to sensitivity to erosion. It is concluded that soil parent materials have a high influence on the production of runoff and sediment yield in Golabad watershed.
Keywords: Runoff, Sediment yield, Parent materials, Rainfall simulator, Erosion, Golabad watershed, Ardestan
- در این صفحه نام مورد نظر در اسامی نویسندگان مقالات جستجو میشود. ممکن است نتایج شامل مطالب نویسندگان هم نام و حتی در رشتههای مختلف باشد.
- همه مقالات ترجمه فارسی یا انگلیسی ندارند پس ممکن است مقالاتی باشند که نام نویسنده مورد نظر شما به صورت معادل فارسی یا انگلیسی آن درج شده باشد. در صفحه جستجوی پیشرفته میتوانید همزمان نام فارسی و انگلیسی نویسنده را درج نمایید.
- در صورتی که میخواهید جستجو را با شرایط متفاوت تکرار کنید به صفحه جستجوی پیشرفته مطالب نشریات مراجعه کنید.