تاثیر شاخص قیمت سهام بر تابع تقاضای پول در ایران

فریدمن در سال 1988 شاخص قیمت سهام را به عنوان یک متغیر توضیح دهنده وارد تابع تقاضای پول نمود و گام مهمی در ارتباط با تاثیرپذیری بازارهای پولی از بازارهای مالی برداشته شد. بر اساس مقاله او شاخص قیمت سهام دو اثر جانشینی (منفی) و اثر درآمدی (مثبت) بر تابع تقاضای پول دارد. بر این اساس، این مقاله با استفاده از رهیافت آزمون کرانه ها و آزمون علیت گرنجر به بررسی تاثیر بلندمدت شاخص قیمت سهام بر تقاضای پول با به کارگیری داده های فصلی دوره زمانی 13701386 ایران می پردازد. نتایج حاصل از آزمون کرانه ها نشان می دهد که در هر دو تابع تقاضای پول M1 و M2 رابطه بلندمدت بین متغیرها به صورت قوی وجود دارد.
در تابع تقاضای پول M1 و M2 کشش بلندمدت حجم واقعی پول نسبت به تولید ناخالص داخلی، بزرگتر از یک می باشد و کشش بلندمدت تقاضای پول نسبت به نرخ ارز مثبت و کوچکتر از یک و کشش بلندمدت تقاضای پول نسبت به تورم و شاخص قیمت سهام منفی و به صورت قدرمطلق کوچکتر از یک می باشد. در تابع تقاضای پول M1 یک درصد افزایش در شاخص قیمت سهام به کاهش حجم پول واقعی در بلندمدت در حدود 015/0 درصد منجر می گردد. همچنین در تابع تقاضای پول M2یک درصد افزایش در شاخص قیمت سهام به کاهش نقدینگی در بلندمدت در حدود 1/0 درصد منجر می گردد. تاثیر معکوس شاخص قیمت سهام بر تابع تقاضای پول M1 و M2 بیانگر اثر جانشینی شاخص قیمت سهام می باشد. بر اساس نتایج آزمون علیت گرنجر رابطه علیت غیرمستقیم از مجموعه متغیرهای مستقل مدل به حجم پول واقعی و رشد نقدینگی به ترتیب در سطح معنی داری 10 و 5 درصد در بلندمدت وجود دارد.