تاثیر چاقی بر عملکرد ریوی دانش آموزان دختر دوره ی راهنمایی شهرستان اصفهان

چاقی یک مشکل جدی برای سلامت عمومی است. چاقی یک عامل خطر مهم برای بسیاری از بیماری های قلبی- عروقی، فشار خون، دیابت نوع 2، استئوآرتریت، برخی سرطان ها و مشکلات تنفسی می باشد. به نظر می رسد چاقی و درصد چربی بدن با مشکلات تنفسی همراه است، هر چند ساز و کار این همبستگی به خوبی روشن نیست. هدف مطالعه، بررسی تاثیر چاقی بر عملکرد ریوی در دانش آموزان دختر دوره ی راهنمایی بود.
بدین منظور تعداد 283 نفر دانش آموز دختر راهنمایی در شهرستان اصفهان به طور تصادفی خوشه ایانتخاب شدند و بر اساس صدک های شاخص توده ی بدنی (Body mass index یا BMI) برای هر سنی، در سه گروه چاق (50 نفر) برابر با صدک BMI ≥ 95، اضافه وزن (62 نفر) برابر با صدک 95 ≤ BMI ≥ 85 و وزن مطلوب (171 نفر) برابر 85 ≤ BMI ≥ 15 قرار گرفتند. حداکثر ظرفیت حیاتی، ظرفیت حیاتی اجباری، ظرفیت دمی، حجم بازدمی اجباری در یک ثانیه، اوج جریان بازدمی، جریان بازدمی اجباری 25 درصد از ظرفیت حیاتی، جریان بازدمی اجباری 50 درصد از ظرفیت حیاتی، جریان بازدمی اجباری 75 درصد از ظرفیت حیاتی، اوج جریان دمی، حجم باقی مانده ی بازدمی، نسبت حجم بازدمی اجباری در یک ثانیه به ظرفیت حیاتی اجباری، حداکثر جریان بازدمی اجباری با استفاده از اسپیرومتری مدل Jager اندازه گیری و ثبت شد.
میانگین سنی دانش آموزان مورد مطالعه 88/0± 79/12 سال و میانگین BMI آن ها 9/39 ± 20 کیلوگرم بر مترمربع بود. میانگین ظرفیت ها و حجم های ریوی در سه گروه دانش آموزان با وزن طبیعی، با اضافه وزن و چاق متفاوت بود؛ به طوری که افزایش معنی داری در عملکرد ریوی دانش آموزان با وزن طبیعی و کاهش معنی داری در گروه های اضافه وزن و چاق مشاهده شد. نتایج آزمون تعقیبی LSD نیز نشان داد عملکرد ریوی در دانش آموزان گروه طبیعی بیشتر از دانش آموزان با اضافه وزن و چاق بود. همچنین نتایج نشان داد که شیوع اضافه وزن و چاقی در دانش آموزان دختر دوره ی راهنمایی- تحصیلی شهرستان اصفهان به ترتیب 9/21 و 7/17 درصد و شیوع وزن مطلوب 4/60 درصد بود.
نتایج نشان داد که چاقی باعث کاهش ظرفیت ها و حجم های ریوی می شود. با این حال هنوز مکانیسم دقیق آن به خوبی مشخص نشده است و نیاز به تحقیقات بیشتری در این حیطه می باشد.