درآمدی بر تاریخ اجتماعی اسپانیای اسلامی در منابع تاریخی و جغرافیایی قرن چهارم تا هفتم هجری

سرزمین اندلس که به فاصله کمی پس از فتوحات اسلامی از پیکره سیاسی دستگاه خلافت عباسی جدا شد، به دلیل شرایط ویژه اقلیمی، تاریخی و انسانی همواره مورد توجه مورخان، جغرافی دانان، ادیبان و دیگر نویسندگان مسلمان قرار داشته است. در میان اخبار و روایت های مربوط به این خطه از جهان اسلام، گزارش های مربوط به تاریخ اجتماعی آن از جایگاهی ویژه برخوردار است. این مقاله پس از مروری بر سیمای کلی جغرافیای اسپانیای اسلامی می کوشد با تکیه بر گزیده ای از منابع تاریخی و جغرافیایی قرن چهارم تا هفتم هجری، به شیوه سند پژوهی، تاریخ اجتماعی این منطقه را با تاکید بر موقعیت اقتصادی و تجارت، مشاغل، گروه های اجتماعی، اقوام و گزارش های مذهبی مورد بررسی اولیه قرار دهد تا زمینه ای برای پژوهش های گسترده تر در این شاخه نوپدید تاریخ نگاری را فراهم آورد.