تاثیر مدیریت های مختلف حاصلخیزی خاک (شیمیایی، آلی و تلفیقی) بر عملکرد، اجزاء عملکرد، صفات کیفی و غلظت عناصر در دانه اسفرزه (Plantago ovata Forsk)

به منظور بررسی تاثیر مدیریت های مختلف حاصلخیزی خاک بر عملکرد، اجزای عملکرد و غلظت عناصر در دانه اسفرزه، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم زراعی و دامی دانشگاه تهران انجام گرفت. در این تحقیق سه سطح کود شیمیایی (N 50 P30، N 25 P15 و 30 N50P) به عنوان تیمارهای حاصلخیزی شیمیایی، چهار سطح کود دامی (5، 10، 15 و 20 تن در هکتار) به عنوان تیمارهای حاصلخیزی آلی و چهار سطح تلفیق کود دامی و شیمیایی (N50P25 + 5 تن کود دامی، 20 P 40 N +10 تن کود دامی، 30P15 N + 15 تن کود دامی و 10 N20 P +20 تن کود دامی) بعنوان تیمارهای حاصلخیزی تلفیقی در مقایسه با شاهد، بصورت طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که تاثیر سامانه های مختلف مدیریت حاصلخیزی خاک بر تمامی صفات مورد بررسی معنی دار (05/0 ≥ p) بود. با افزایش سطوح کودی در تمامی مدیریت های حاصلخیزی خاک، عملکرد دانه و موسیلاژ نیز افزایش یافت. در بین تیمارهای مختلف حاصلخیزی، بیشترین عملکرد دانه در حدود 952/0 گرم در بوته از تیمار 10 N20 P باضافه 20 تن کود دامی در هکتار حاصل شد. نتایج آزمایش همچنین نشان داد که درصد موسیلاژ و فاکتور تورم دانه نیز در تیمارهای حاصلخیزی آلی و تلفیقی نسبت به تیمارهای حاصلخیزی شیمیایی و شاهد در حد بالاتری بودند. غلظت عناصر نیتروژن، فسفر و پتاسیم در دانه بطور معنی داری (05/0 ≥ p) تحت تاثیر سامانه های حاصلخیزی قرار گرفتند. بیشترین غلظت نیتروژن در دانه به مقدار 33/3 درصد، فسفر 535/0 درصد و پتاسیم 961/0 درصد از تیمار 10 N20 P به اضافه 20 تن کود دامی در هکتار حاصل شد.