بررسی نقش تعاونی های مرزنشنیان در توسعه منطقه ای

بخش عمده ای از توسعه یک سرزمین منوط به شرایط اقتصادی درون آن منطقه است. بخش تعاون به عنوان یکی از اجزای سه گانه نظام اقتصادی، با تاسیس شرکتهای تعاونی مرزنشینان سعی در دستیابی به این مهم داشته است. در نواحی مرزی، تعاونی های مرزنشینان به عنوان سفیران ساکنان خطوط مرزی می توانند نقش عمده ای در امنیت و توسعه پایدار منطقه ایفا کنند. در استان خراسان جنوبی نیز که دارای بیش از 430 کیلومتر مرز مشترک با کشور افغانستان است، 12 مورد از این تعاونی ها ایجاد شده اند. در این پژوهش به صورت موردی خانوارهای تعاونی مرزنشینان منطقه درمیان واقع در شهرستان درمیان به عنوان واحد تحلیل، از این استان در سال 1389 انتخاب شدند که در دو دهستان گزیک و طبس مسینا این شهرستان فعالیت دارند. تعداد اعضای این تعاونی 12755 نفر، شامل 2669خانوار می باشد و حجم نمونه 140 خانوار انتخاب شده است. در تحقیق حاضر پس از مصاحبه با مدیران برخی از تعاونی های مرزنشینان استان و تکمیل پرسشنامه، مشکلات این تعاونی ها به صورت میدانی و با کمک روش های کمی و کیفی مورد تحلیل قرار گرفت. درقسمت نتیجه گیری با کمک فرضیات تحقیق از روش برنامه ریزی استراتژیک و تحلیل SWOT سود جسته و به بیان سناریوهای مختلف برای این تعاونی ها در منطقه پرداخته شد و سپس از میان سناریو های مختلف، برخی از اهداف و راهبردها انتخاب و به عنوان سناریوی برتر ارائه شد. ضمن آسیب شناسی این تعاونی ها، با کمک استراتژی های حاصل از تحلیل ماتریس SWOT پیشنهادهای عمده برای منطقه ارائه گردید.