نقش واچرخندها در رخداد بارش های سنگین دههی اخیر غرب ایران
نویسنده:
چکیده:
بیشتر مناطق ایران از بلای محیطی سیل آسیبپذیر هستند. از جمله عوامل مهم این آسیبپذیری، رخداد بارشهای سنگین و ناهمواری ها است. با اینکه فراوانی منابع آب و خاک، غرب ایران را به دومین قطب کشاورزی ایران تبدیل کرده است؛ ولی کوهستانی بودن این سرزمین با بارشهای سنگین بر آسیب پذیری منابع طبیعی، بهویژه منابع خاک، افزوده است. در این پژوهش با تهیه و بررسی داده های بارش روزانه 30 میلی متر و بیشتر، بهعنوان بارش های سنگین، طی سال های 1997 تا 2006 در 9 ایستگاه داده سنجی جوی از غرب ایران، 10 موج بارش استخراج شد. نتایج اولیه نشان داد، طی روزهای پربارش این 10 موج، شهر ایلام دچار بیشترین روزهای بارش سنگین بوده؛ یعنی در همهی موجهای بارش سنگین شرکت داشته است و در این حال همدان دارای کمترین روزهای بارش سنگین بوده؛ یعنی تنها دو موج شرکت داشته است. همچنین نتایج نشان داد، سال 1997، سالی با بیشترین فراوانی امواج بارش سنگین بوده است. از 10 موج بارش سنگین مورد بررسی، حاکمیت واچرخند طی 8 موج، روی محور زاگرس یا مناطق مرکزی و شرقیتر مشاهده شد. طی 5 مورد از این 8 مورد، سامانهی داخل ایران، در دو مورد در شرق ایران و در یک مورد روی نواحی شمالی زاگرس و کشور ترکیه مشاهده شد. بازیابی سامانه های فشار عامل در تراز دریای آزاد و موقعیت ناوه ها در تراز 500 هکتوپاسکال، از حدود دو روز پیش از آغاز تا پایان دورهی بارش سنگین، نشان داد به تبع پیدایش واچرخند روی بامه ایران در موقعیت میان دو ناوه یکی در غرب و دیگری در شرق سامانه ی بارش زا، جابهجایی شتابان و شرق سوی سامانهی بارش زا کند می شود. الگوهای شار افقی نم ویژه در تراز 700 هکتوپاسکال نشان دادند که این کندی به پیدایش و تقویت هسته های تغذیهی نم مطلق روی شرق دریای مدیترانه، شمال و میانه دریای سرخ و خلیج فارس کمک کرده است.
کلیدواژگان:
زبان:
فارسی
در صفحه:
85
لینک کوتاه:
magiran.com/p1051719
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!