ویژگی های آناتومیکی، فیزیکی و شیمیایی چوب درختچه اشنان (Seidlitzia rosmarinus Bunge ex Boiss) از رویشگاه ایران- تورانی

یکی از تیره های مهم چوبی مناطق خشک و کویری در قلمرو رویش گیاهی ایرانو- تورانی تیره اسفناجیان (Chenpodiaceae) می باشد که دارای جنس و گونه های مختلف گیاهی است. از قضاء گونه مهم اشنان (Seidlitzia rosmarinus) با پراکندگی جغرافیایی وسیع در مناطق خشک ایران به این خانواده تعلق دارد که ویژگی های آناتومیکی آن تاکنون مورد مطالعه قرار نگرفته است. بنابراین به منظور بررسی ویژگی های آناتومیکی این گونه، تعداد شش اصله از درختچه اشنان در منطقه اردکان یزد قطع و ویژگی های آناتومیکی آن با میکروسکوپ نوری و الکترونی (SEM) و همچنین خصوصیات فیزیکی و شیمیایی آن مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که چوب گونه اشنان فاقد دوایر رویشی و همچنین فاقد اشعه چوبی بوده و در داخل بافت چوبی دارای آوند آبکش (intraxylary phloem)، می باشد. آوندهای آن کوتاه (متوسط 100 میکرومتر)، و دارای منافذ (پونکتواسیون) ریز بوده و آوندهای بخش چوب درون از صمغ فراوان و غلیظ برخوردار می باشد. طول فیبر کوتاه (334 میکرومتر) و ضخامت زیاد دیواره فیبر (4/8 میکرومتر ضخامت دو دیواره) در مقایسه با حفره سلولی (5/7 میکرومتر) از ویژگی های بیومتری این گونه محسوب شده و به لحاظ ویژگی آناتومیکی و بیومتری، در میان دیگر جنس های هم خانواده خود (Chenpodiaceae) با جنس آتریپلکس (Atriplex)، قرابت دارد. اشنان با وزن مخصوص طبیعی (تحت شرایط محیط) 92/0 گرم برسانتی-مترمکعب، در زمره چوب های خیلی سنگین محسوب شده و از همکشیدگی طولی (5 درصد) و مقدار خاکستر (5/5 درصد) بالایی برخوردار می باشد.