بررسی آنومالی آرسنیک موجود درمنابع آب سد سهند

سد سهند با حجم مخزنی 135 میلیون متر مکعب در جنوب غرب شهرستان هشترود یکی از مهمترین سدهای استان آذربایجان شرقی محسوب می شود. این سد علاوه بر تامین آب شرب و صنعتی شهرستان هشترود، آب کشاورزی حدود 11 هزار هکتار از اراضی این منطقه را تامین می کند. با توجه به اهمیت این منبع آبی از نظر کشاورزی، شرب و صنعت، طی 8 سال اخیر (1381- 1388) کیفیت آب مخزن سد و منابع آب سطحی و زیرزمینی مرتبط با آن مورد پایش قرار گرفته است. بر اساس نتایج تجزیه و تحلیل 308 نمونه آبی به دست آمده که شامل تجزیه و تحلیل مشخصه های فیزیکی، عناصر اصلی، یون های فرعی و فلزات سنگین بود، آنومالی از آرسنیک در منطقه مشاهده شد. به طوری که در برخی از منابع آبی مرتبط با مخزن سد غلظت آرسنیک به ده برابر استاندارد جهانی (10ppb)‎ نیز می رسد. هدف این تحقیق تعیین منشا و بررسی هیدروشیمیایی آنومالی های موجود در آب انباشته شده در سد سهند و منابع سطحی و زیر زمینی مرتبط با آن است. بدین منظور از روش های گرافیکی و تجزیه به عوامل استفاده شد. این روش ها توانستند به کمک شواهد صحرایی و مطالعات زمین شناسی سه تیپ و پنج منشا کلی برای منابع آبی منطقه شناسایی و پنج عامل اصلی موثر بر هیدروشیمی منطقه را مشخص کنند. بر اساس نتایج به دست آمده، تغلیظ اپی ترمالی آرسنیک در سازندهای میوسن می تواند منشا اصلی آنومالی آرسنیک در منابع آبی منطقه باشد که نتایج هیدروشیمیایی نشان داد که جداسازی آن از منشا و آزادسازی آن در منابع آبی، عموما از طریق کمپلکس سازی یون بی کربنات صورت گرفته است.