کشف ساختار فضایی و منظرین مجموعه پاسارگاد

پاسارگاد در نگاه اول، دشتی است که چند بنای منفرد را در خود جای داده است بدون آنکه ارتباط معناداری با یکدیگر داشته باشند؛ آثار بناهایی پراکنده در دشت که به سختی می توان علت مکان یابی و احداث آنها را حدس زد. بازدیدکنندگان با دیدن وضعیت امروزی آن، هیچ تصوری از گذشته آن به دست نمی آورند. آیا این همه ماجراست؟ آیا در زمان هخامنشیان نیز پاسارگاد به عنوان مقر حکومتی_ آیینی کورش به همین شکل بوده است؟ این بناها چه نسبتی با یکدیگر دارند؟
از سوی دیگر، امروزه پوهشگران پاسارگاد را به عنوان اولین باغ ایرانی و الگوی باغ های پسین می دانند اما پرسش اینجاست این باغ چگونه بوده است؟ آیا باغی هندسی و منظم بوده یا یک باغ ارگانیک و نامنظم؟
تحلیل های منظرین با تکیه بر اسناد تاریخی و باستان شناسی با حاکی از آن است که کلیه بناهای دشت پاسارگاد در یک ساختار منظم فضایی احداث شده اند و باغی وسیع بر کلیه عناصر احاطه داشته است. «باغ شاهی» تنها بخش کوچکی از این مجموعه وسیع بوده و به بیان دیگر در پاسارگاد با یک طرح «باغ در باغ» روبه رو هستیم.
این نوشتار پس از تحلیل مجموعه پاسارگاد براساس اسناد تاریخی (متون تاریخی و یافته های باستان شناسی) از منظر سومی که «رویکرد منظر» است به بررسی این مجموعه می پردازد و با توجه به سبک باغسازی ایرانی، سعی در واکاوی و کشف ساختار فضایی و منظرین مجموعه باغ های پاسارگاد دارد.